ඇල්ජීරියාවේ භූගෝලය

2011 සුඩානය බිඳී යාමෙන් සහ දකුණු සුඩානය නිර්මාණය වීමෙන් පසුව, ඇල්ජීරියාව අප්‍රිකාවේ සහ මධ්‍යධරණී ද්‍රෝණියහි විශාලතම රට විය. එහි දකුණු කොටසහි සැලකිය යුතු කොටසක් සහරා කාන්තාරයට ඇතුළත් වේ. උසම ස්ථානය ටහාට් (මීටර් 3,003 හෝ අඩි 9,852) වේ.

සහරා, හොගර් කඳු සහ ඇට්ලස් කඳු ඇල්ජීරියානු සහන සම්පාදනය කරයි.

ඇල්ජීරියානු කාන්තාරය රටේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් 90% කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් වේ.

ඇල්ජීරියාව බොහෝ දුරට පිහිටා ඇත්තේ අක්ෂාංශ 19° සහ 37°N (කුඩා ප්‍රදේශයක් 37°N උතුරින් සහ 19°N දකුණින්) සහ දේශාංශ 9°W සහ 12°E අතර ය. වෙරළබඩ ප්‍රදේශයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් කඳු සහිතයි, ස්වභාවික වරායන් කිහිපයක් ඇත. වෙරළ තීරයේ සිට ටෙල් ඇට්ලස් දක්වා ප්‍රදේශය සාරවත් වේ. ටෙල් ඇට්ලස්ට දකුණින් සහරාන් ඇට්ලස් වලින් අවසන් වන භූ දර්ශනයකි; දකුණට ඈතින් සහරා කාන්තාරය ඇත.

හොගර් කඳු (අරාබි: جبال هقار), දකුණු ඇල්ජීරියාවේ මධ්‍යම සහරා හි උස්බිම් කලාපයකි. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ ඇල්ජියර්ස් අගනුවරට දකුණින් කිලෝමීටර් 1,500 (සැතපුම් 932) පමණ දුරින් සහ තමන්ගාසෙට් සිට නැගෙනහිරින් ය. ඇල්ජියර්ස්, ඔරාන්, කොන්ස්ටන්ටයින් සහ අන්නාබා ඇල්ජීරියාවේ ප්‍රධාන නගර වේ.

දේශගුණය සහ ජලය

මෙම කලාපයේ, මධ්‍යහ්න කාන්තාර උෂ්ණත්වය වසර පුරා උණුසුම් විය හැක. කෙසේ වෙතත්, හිරු බැස යෑමෙන් පසු, පැහැදිලි, වියළි වාතය තාපය වේගයෙන් නැති වීමට ඉඩ සලසයි, රාත්‍රිය සිසිල් වීමට සිසිල් වේ. උෂ්ණත්වයේ දැවැන්ත දෛනික පරාසයන් වාර්තා වේ.

කොපෙන් දේශගුණික වර්ගීකරණයේ ඇල්ජීරියාවේ සිතියම.

ටෙල් ඇට්ලස් හි වෙරළබඩ කොටස දිගේ වර්ෂාපතනය තරමක් බහුල වන අතර, වාර්ෂිකව මිලිමීටර් 400 සිට 670 දක්වා (අඟල් 15.7 සිට 26.4 දක්වා) බටහිර සිට නැගෙනහිරට වර්ෂාපතන ප්‍රමාණය වැඩිවේ. වර්ෂාපතනය නැගෙනහිර ඇල්ජීරියාවේ උතුරු කොටසේ අධිකම වන අතර, සමහර වසරවලදී එය මිලිමීටර් 1,000 (අඟල් 39.4) දක්වා ළඟා වේ.

ඈත රට අභ්‍යන්තරයේ වර්ෂාපතනය අඩුයි. ඇල්ජීරියාවේ කඳු අතර එර්ග්ස් හෙවත් වැලි කඳු ද ඇත. මේවා අතර, ගිම්හාන කාලය තුළ සුළං තද සහ තද සුළං ඇති විට, උෂ්ණත්වය 43.3 °C (110 °F) දක්වා ඉහළ යා හැක.

ඇල්ජීරියාවේ දේශගුණික විපර්යාස රට කෙරෙහි පුළුල් බලපෑමක් ඇති කරයි. ඇල්ජීරියාව දේශගුණික විපර්යාස සඳහා සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දුන්නේ නැත, නමුත් MENA කලාපයේ අනෙකුත් රටවල් මෙන්, දේශගුණික විපර්යාස බලපෑම් වලින් වඩාත්ම බලපෑමට ලක් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. සහරා හි කොටසක් ඇතුළුව රටේ විශාල කොටසක් දැනටමත් උණුසුම් සහ ශුෂ්ක භූගෝලීය ප්‍රදේශවල පවතින බැවින්, දැනටමත් ශක්තිමත් තාපය සහ ජල සම්පත් ප්‍රවේශ අභියෝග වඩාත් නරක අතට හැරෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඇල්ජීරියාවේ දේශගුණික විපර්යාසවලට අධික තාප තරංග ආරෝපණය කරන බව 2014 තරම් මුල් කාලයේ විද්‍යාඥයෝ පවසති. 2020 දේශගුණික විපර්යාස කාර්ය සාධන දර්ශකයේ රටවල් අතරින් 46 වැනි ස්ථානය ඇල්ජීරියාවට හිමි විය.

සත්ව හා ශාක

ෆෙනෙක් නරියා ඇල්ජීරියාවේ ජාතික සත්වයා වේ

ඇල්ජීරියාවේ විවිධ වෘක්ෂලතාදිය වෙරළබඩ, කඳුකර සහ තණකොළ සහිත කාන්තාර වැනි ප්‍රදේශ ඇතුළත් වන අතර ඒවා සියල්ලම පුළුල් පරාසයක වන ජීවීන් සඳහා සහාය වේ. ඇල්ජීරියානු වන ජීවීන්ගෙන් සමන්විත බොහෝ ජීවීන් ජීවත් වන්නේ ශිෂ්ටාචාරයට සමීපව ය. වල් ඌරන්, හිවලුන් සහ ගැසල් වැනි සතුන් බහුලව දක්නට ලැබෙන නමුත්, මහදුරු (හිවලුන්) සහ ජර්බෝවන් හඳුනා ගැනීම සාමාන්‍ය දෙයක් නොවේ. ඇල්ජීරියාවේ කුඩා අප්‍රිකානු දිවියෙකු සහ සහරානු චීටා ගහනයක් ද ඇත, නමුත් මේවා කලාතුරකින් දක්නට ලැබේ. මුවන් විශේෂයක් වන බාබර් ස්ටැග්, ඊසානදිග ප්‍රදේශවල ඝන තෙත් වනාන්තරවල වාසය කරයි. ෆෙනෙක් නරියා ඇල්ජීරියාවේ ජාතික සත්වයා වේ.

විවිධ පක්ෂි විශේෂයන් රට පක්ෂි නිරීක්ෂකයින්ගේ ආකර්ෂණයක් බවට පත් කරයි. වනාන්තරවල ඌරන් හා හිවලුන් වාසය කරයි. බර්බරි මැකේක් යනු එකම දේශීය වඳුරා වේ. සර්පයන්, මොනිටර් කටුස්සන් සහ තවත් බොහෝ උරගයන් ඇල්ජීරියාවේ අර්ධ ශුෂ්ක ප්‍රදේශ පුරා මීයන් සමූහයක් අතර ජීවත් වන බව සොයාගත හැකිය. බාබරි සිංහයන්, ඇට්ලස් වලසුන් සහ කිඹුලන් ඇතුළු බොහෝ සතුන් දැන් වඳ වී ගොස් ඇත.

උතුරේ, සමහර දේශීය ශාක, මැචියා පඳුරු, ඔලිව් ගස්, ඕක්, කිහිරි සහ අනෙකුත් කේතුධර ඇතුළත් වේ. කඳුකර ප්‍රදේශවල විශාල සදාහරිත වනාන්තර (ඇලෙප්පෝ පයින්, ජුනිපර් සහ සදාහරිත ඕක්) සහ සමහර පතනශීලී ගස් අඩංගු වේ. අත්තික්කා, යුකැලිප්ටස්, අග්ගිස් සහ විවිධ තල් ගස් උණුසුම් ප්‍රදේශවල වර්ධනය වේ. මිදි වැල වෙරළට ආවේණික වේ. සහරා කලාපයේ සමහර ක්ෂේම භූමියේ තල් ගස් ඇත. වල් ඔලිව් සහිත ෂිටිම් සහරා හි ඉතිරි කොටසෙහි ප්‍රමුඛ ශාක වේ. ඇල්ජීරියාවට 2018 වනාන්තර භූ දර්ශන අඛණ්ඩතා දර්ශකයේ මධ්‍යන්‍ය ලකුණු 5.22/10ක් තිබූ අතර එය රටවල් 172 කින් ගෝලීය වශයෙන් 106 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇත.

ඔටුවන් බහුලව සිටී. කාන්තාරය විෂ සහිත සහ විෂ නොවන සර්පයන්, ගෝනුස්සන් සහ බොහෝ කෘමීන්ගෙන් ද බහුල වේ.

යොමු කිරීම්

1. Metz, Helen Chapin. "Algeria : a country study". United States Library of Congress. 15 January 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 May 2013.
2. Metz, Helen Chapin. "Algeria : a country study". United States Library of Congress. 15 January 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 May 2013.
3. Hodges, K. "National Animals of African Countries". 25 February 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 19 February 2014.
4. "Crocodiles in the Sahara Desert: An Update of Distribution, Habitats and Population Status for Conservation Planning in Mauritania සංරක්ෂණය කළ පිටපත 10 අගෝස්තු 2018 at the Wayback Machine". . 25 February 2011.
5. Grantham, H. S.; Duncan, A.; Evans, T. D.; Jones, K. R.; Beyer, H. L.; Schuster, R.; Walston, J.; Ray, J. C.; Robinson, J. G.; Callow, M.; Clements, T.; Costa, H. M.; DeGemmis, A.; Elsen, P. R.; Ervin, J.; Franco, P.; Goldman, E.; Goetz, S.; Hansen, A.; Hofsvang, E.; Jantz, P.; Jupiter, S.; Kang, A.; Langhammer, P.; Laurance, W. F.; Lieberman, S.; Linkie, M.; Malhi, Y.; Maxwell, S.; Mendez, M.; Mittermeier, R.; Murray, N. J.; Possingham, H.; Radachowsky, J.; Saatchi, S.; Samper, C.; Silverman, J.; Shapiro, A.; Strassburg, B.; Stevens, T.; Stokes, E.; Taylor, R.; Tear, T.; Tizard, R.; Venter, O.; Visconti, P.; Wang, S.; Watson, J. E. M. (2020). "Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity – Supplementary Material". Nature Communications. 11 (1): 5978. :2020NatCo..11.5978G. doi:10.1038/s41467-020-19493-3.  2041-1723. PMC 7723057. PMID 33293507.