ඇන්ඩ්‍රොයිඩ්

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් යනු ගූගල් නම් සමාගම විසින් ජංගම උපකරණ සඳහා නිපදවන ලද මෙහෙයුම් පද්ධතියකි. 2005 දී ගූගල් සමාගම විසින් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සමාගම මිලදී ගන්නා ලදී. ලිනක්ස් කර්නලයෙහි සංස්කරණය කරන ලද අනුවාදයක් වන ඇන්ඩ්‍රොයිඩ්, විවෘත හා නිදහස් මෙහෙයුම් පද්ධතියක් ලෙස බෙදා හරිනු ලබයි. ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සතුව දුරකථනවල ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩි කරන යෙදවුම් මෘදුකාංග ක්‍රමලේඛනය කරන මෘදුකාංග සංවර්ධකයන්ගෙන් සැදුම් ලත් අති විශාල සමූහයක් සිටී. දැනටමත් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය මත ක්‍රියාත්මක වන යෙදවුම් මෘදුකාංග 250,000 කටත් අධික ප්‍රමාණයක් ලබාගත හැක.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ්

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ලාංඡනය 2023 සිට
	ගූගල්
ලියන ලද්දේ	C (core), , (UI)
OS පවුල
Working state	වත්මන්
මූලාශ්‍ර ආකෘතිය	and in most devices with proprietary components
Initial release	සැප්තැම්බර් 23, 2008; වසර 15 කට පෙර (2008-09-23)
Latest release	(6.0.1) / දෙසැම්බර් 9, 2015; වසර 8 කට පෙර (2015-12-09)
Latest preview	(7.0) NPD90G (developer preview 5) / ජූලි 18, 2016; වසර 7 කට පෙර (2016-07-18)
	android.googlesource.com/
අලෙවිකරණ ඉලක්කය	Smartphones, , , and
	70 languages^[]
List of languages As of Android 5.0, the following languages are supported: , , , , , , , , , , , , Español (España), , , , , Français (France), , , , , Italiano, , , , Magyar, , , , , , , , , , , , , Eλληνικά, Български, , , , , , , [[Geor gian language|ქართული]], , עברית, العربية, , , , मराठी, , , தமிழ், , , , සිංහල, , , , 한국어, , , , and 日本語
	(through )
Platforms	and , , and
type	(modified Linux kernel)
	, shell, as core utilities beginning with Android 6.0, previously native core utilities with a few from
Default	()
	2.0 v2 for the Linux kernel modifications
Official website	android.com/

ඉතිහාසය

…ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සමාගම වසර 2003 දි ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ, කැලිෆෝනියා නුවර පාලෝ ඇල්ටෝ හිදී ඇන්ඩි රුබින්, රිච් මයිනර්, නික් සියර්ස් හා ක්‍රිස් වයිට් විසින් ආරම්භ කරන ලදි .

2005 අගෝස්තු මාසයේ දී ගූගල් සමාගම මගින් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සමාගම අත්පත්කර ගන්නා ලදී. ඇන්ඩි රැබින්,රිච් මයිනර්,ක්රිස් වයිට් සහ නික්සියර්ස් යන හතර දෙනා එකතු වී 2001දී මුලින්ම …ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය තනන ලදී.

විවෘත ජංගම උපකරණ සහයොගීතාවය

…2005 නොවැම්බර් 5වෙනි දින "විවෘත ජංගම උපකරණ සහයොගීතාවය" නම් වූ හමුවක් ජංගම උපකරණ නිපදවන සමාගම් රැසක සහයෝගීත්වයෙන් ඇතිකරගන්නා ලදී. එම සමගම් නම් බ්‍රොඩ්කොම් සමාගම , ගූගල්, , ඉන්ටෙල්, එල්.ජී, මාවෙල් තාක්ෂනින එකමුතුව,මෝටරෝලා, එන්වීඩියා, ක්වල් කොම්,සැම්සුන්, නෙක්ස්ට්ටෙල්, ටී-මොබයිල් සහ ටෙක්සාස් උපකරණ සමාගමයි.මේ එකමුතුවේ අරමුණ වුයේ ජංගම දුරකථන සදහා විවෘත ක්‍රමවේදයක් සකස් කර ගැනීමයි.එදිනම විසින් තම ප්‍රථම නිපයුම වන ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් නැමති ලිනක්ස් නිකුතු 2.6 මත ගොඩනගනූ ලැබු ජංගම දුරකථන මෙහෙයුම් පද්ධතිය එලි දක්වන ලදී. 2008 දෙසැම්බර් 9 දින තවත් සමාගම් 16ක් මීට ඇතුලත් විය. ඒ අතර වෝඩෆොන් , හුවාවි සහ තවත් සමාගම් වෙයි.

ලියාපදිංචිය

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය, 2008, ඔක්තෝම්බර් 21 දින සිට " නිදහස් සහ විවෘත කේත මෘදුකාංග වරපත" යටතේ සියලු දෙනාට නිදහස්ව භාවිතා කල හැකි ලෙසට නිකුත් කරන ලදී. එහි සම්පූර්ණ කේතයද(දුරකථන හා ජාලකරණ කේතයන්ද ඇතුලු ) "" යතතේ නිකුත් කරන ලදී. හඳුනාගනු ලැබූ මෘදුකාංග දෝෂ ලැයිස්තුවක් ද ගූගල් විසින් ප්‍රසිද්ධියේ පවත්වාගෙන යනු ලබයි.

සංස්කරණ ඉතිහාසය

ප්‍රථම නිකුත් කිරීමෙන් පසු නව සංස්කරණයන් කීපයක් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය සදහා නිකුත් කරන ලදී. සාමාන්‍යයෙන් නව සංස්කරණ සදහා සංකේත නාම ලෙස ඔවුන් යොදා ගනු ලබන්නේ අතුරුපස නාමයන් වෙයි. එසේම එම නම් ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ අකාරාදී පිලිවෙළට සකස්කර ඇත.

• 1.5 (කප් කේක්) - ජංගම දුරකථන සදහා
• 1.6 (ඩෝනට්) - ජංගම දුරකථන සදහා
• 2.0 (ඉක්ලෙයා) - ජංගම දුරකථන සදහා
• 2.1 (ඉක්ලෙයා)- ජංගම දුරකථන සදහා
• 2.2 (ෆ්‍රොයෝ )- ජංගම දුරකථන සදහා
• 2.3 (ජීන්ජර්බ්‍රේඩ්)- ජංගම දුරකථන සදහා
• 3.0 (හනිකොම්බ්)- ටැබ්ලට් පරිගණක සදහා
• 3.1 (හනිකොම්බ්)'- ටැබ්ලට් පරිගණක සදහා
• 3.2 (හනිකොම්බ්)'- ටැබ්ලට් පරිගණක සදහා
• 4.0 (අයිස් ක්‍රීම් සැන්ඩ්ව්ච්)- ටැබ්ලට් පරිගණක හා ජංගම දුරකථන සදහා
• 4.1/4.2/4.3 (ජෙලි බීන්)- ටැබ්ලට් පරිගණක හා ජංගම දුරකථන සදහා
• 4.4 (කිට්කැට්)- ටැබ්ලට් පරිගණක හා ජංගම දුරකථන සදහා
• 5.0 (ලොලි පොප්)- ටැබ්ලට් පරිගණක හා ජංගම දුරකථන සදහා
• 5.1 (ලොලි පොප්)-ටැබ්ලට් පරිගණක හා ජංගම දුරකථන සදහා
• 6.0(මාෂ්මෙලෝ)-ජංගම දුරකථන සදහා
• 7.0(නුගට්)
• 8.0(ඔරියෝ)
• 9.0(පයි)
• 10.0(ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 10)
• 11.0(ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 11)

සමාගම මගින් 2011-ඔක්තොම්බර් මස එළිදක්වන ලද ඇන්ඩ්‍රොයිඩ්, අයිස් ක්‍රීම් සැන්ඩ්ව්ච් අනුවාදය මුලින්ම යොදාගනු ලබන ජංගම දුරකථනයයි.

සමාගම මගින් එළිදක්වන ලද ඇන්ඩ්‍රොයිඩ්, ජෙලි බීන් අනුවාදය මුලින්ම යොදාගනු ලබන ජංගම දුරකථනයයි.

සංස්කරණ භාවිතා කිරීම - පරිශීලක ප්‍රතිශතය

අනුවාදය

Version

නිකුතුන්	මෘදුකාංග ක්‍රමලේඛන අතුරුමුහුනත	%
4.1 / 4.2 ‍ජෙලි බීන්	16	1.8%
4.0.x අයිස් ක්‍රීම් සැන්ඩ්ව්ච්	14-15	23.7%
3.x.x හනිකොම්බ්	11-13	0.4%
2.3.x ජීන්ජර්බ්‍රේඩ්	9-10	55.5%
2.2 ෆ්‍රොයෝ	8	12.9%
2.1 ඉක්ලෙයා	7	3.4%
1.6 ඩෝනට්	4	0.4%
1.5 කප් කේක්	3	0.1%

ගූගල් ප්ලේ

ගූගල් ප්ලේ යනු ගූගල් සමාගම මගින් පවත්වාගෙන යනු ලබන ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සඳහා මෘදුකාංග, ක්‍රීඩා, ගීත, ඊ-පොත්, චිත්‍රපට ආදිය නොමිලේ හා මුදල් ලබාදී ගත හැකි වෙබ් සේවයකි. ලෝකය පුරා සිටින ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෘදුකාංග නිර්මාපකයින් මෙම "වෙළදපොල" තුලින් තම මෘදුකාංග නිශ්පාදන ගැනුම් කරුවන් ( ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පරිශීලකයන් ) වෙත මුදලට හා නොමිලයේ ලබා දේ. සියලුම ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් උපකරණයකම පාහේ "මාර්කට්" යනුවෙන් තිබූ සේවයයි 2012 වසරේ මුල් කාර්තුවේ සිට "ගූගල් ප්ලේ" ලෙසට වෙනස් කර ඇත්තේ. සාමාන්‍යයෙන් ගූගල් අනුමත ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් දුරකථන "මාර්කට්" සිට "ගූගල් ප්ලේ" වෙතට ස්වයංක්‍රීයව මාරුවනු ලැබේ. එසේ නොමැති දුරකථන තමන් විසින් වෙනම එය වෙතට යාවත්කාලීන(update) කරගත යුතුය.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සහ සිංහල භාවිතය

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය‍ සඳහා නිල වශයෙන් සිංහල භාෂාව ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 5 අනුවාදය සමඟ පැමිණිනි.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 5 අනුවාදය ධාවනය වන සැම්සුං නෙක්සස් 5 ස්මාට්ෆෝනයේ භාෂා සැකසුම් තුළ සිංහල භාෂාව පෙන්වමින්

යොමුව

1. "Android Code Analysis". සම්ප්‍රවේශය June 6, 2012.
2. "The Android Source Code: Governance Philosophy". source.android.com. December 17, 2014. සම්ප්‍රවේශය January 25, 2015.
3. "Google's iron grip on Android: Controlling open source by any means necessary". Ars Technica. සම්ප්‍රවේශය December 8, 2013.
4. "Announcing the Android 1.0 SDK, release 1". September 9, 2008. සම්ප්‍රවේශය September 21, 2012.
5. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; ARMAN-4.0-on-x86 නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
6. "MIPS gets sweet with Honeycomb". Eetimes.com. සම්ප්‍රවේශය February 20, 2012.
7. "android/platform/bionic/".
8. "android/platform/external/mksh/".
9. "android/platform/external/toybox/toys/".
10. "Android gets a toybox".
11. . February 9, 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) ()
12. . March 19, 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) ()
13. "Licenses". Android Open Source Project. Open Handset Alliance. සම්ප්‍රවේශය September 9, 2012. The preferred license for the Android Open Source Project is the Apache Software License, 2.0. ... Why Apache Software License? ... For userspace (that is, non-kernel) software, we do in fact prefer ASL2.0 (and similar licenses like BSD, MIT, etc.) over other licenses such as LGPL. Android is about freedom and choice. The purpose of Android is promote openness in the mobile world, but we don't believe it's possible to predict or dictate all the uses to which people will want to put our software. So, while we encourage everyone to make devices that are open and modifiable, we don't believe it is our place to force them to do so. Using LGPL libraries would often force them to do so.

උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: "lower-alpha" නම් කණ්ඩායම සඳහා <ref> ටැග පැවතුණත්, ඊට අදාළ <references group="lower-alpha"/> ටැග සොයාගත නොහැකි විය.