Gold

රන් (ඉංග්‍රීසි:  Gold) යනු රසායනික මූලද්‍රව්‍යය කි. එහි Au (ලතින්: aurum වෙතින්) වේ. එසේම පරමාණුක ක්‍රමාංකය 79 වේ.

Gold, ₀₀Au

Gold
Appearance	metallic yellow
Ar°(Au)
Gold in the periodic table
Hydrogen Lithium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Aluminium Phosphorus Chlorine Potassium Scandium Manganese Iron Copper Gallium Cadmium Gold Thorium Uranium Lawrencium ↑ Au ↓ ← gold →
	[] 4f^14 5d^10 6s^1
Electrons per shell	2, 8, 18, 32, 18, 1
Physical properties
at
	1337.33 K ​(1064.18 °C, ​1947.52 °F)
	3243 K ​(2970 °C, ​5378 °F)
(near )	19.3 g/cm^3
when liquid (at )	17.31 g/cm^3
	12.55
	342 kJ/mol
	25.418 J/(mol·K)
Atomic properties
	−3, −2, , 0,+1, +2, +3, (an  oxide)
	Pauling scale: 2.54
	1st: 890.1 kJ/mol 2nd: 1980 kJ/mol
Atomic radius	empirical: 144
	136±6 pm
	166 pm
Other properties
Natural occurrence
	​ (fcc)
	14.2 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
	318 W/(m⋅K)
Electrical resistivity	22.14 nΩ⋅m (at 20 °C)
	−28.0×10^−6 cm^3/mol (at 296 K)
	120 MPa
	79 GPa
	27 GPa
	180 GPa
Speed of sound thin rod	2030 m/s (at )
	0.4
	2.5
	188–216 MPa
	188–245 MPa
	7440-57-5
History
Naming	from Latin aurum, meaning gold
	In the Middle East (before )
Symbol	"Au": from Latin aurum
• [{{fullurl:Template:{{{template}}}|action=edit}} e]
Template:infobox gold isotopes does not exist
සංස්කරණය |

සම්භවය

විශ්වය තුළ රන් නිෂ්පාදනය

Schematic of a NE (left) to SW (right) cross-section through the 2.020-billion-year-old in South Africa and how it distorted the contemporary geological structures. The present erosion level is shown. is located where the (the yellow layer) is exposed at the "present surface" line, just inside the crater rim, on the left. Not to scale.

supernova nucleosynthesis මගින්, සහ මගින්, රන් නිපදවෙන බව සැලකෙන අතර සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය බිහිවීමට හේතු වූ තුළ අන්තර්ගත වී තිබී ඇති බවට සැලකෙයි.

පෙර දී, supernova nucleosynthesis හි r-process (rapid neutron capture) මගින් විශ්වය තුළ රන් නිෂ්පාදනය සිදුවන බව සැලකුණ මුත්, මෑත දී රන් සහ වෙනත් යකඩ වලට වඩා බරැති මූල ද්‍රව්‍ය විශාල ප්‍රමාණයක් න්‍යුට්‍රෝන තරු වලදී r-process මගින් නිපදවෙන බවට යෝජනා වී ඇත. මෙම ආකාර දෙකෙහි දී ම satellite spectrometers මගින් මුලින් ම හඳුනාගෙන ඇත්තේ නිෂ්පාදිත රන්, වක්‍රාකාරවලින් පමණකි. නමුත්, 2017 අගෝස්තු මස දී, රන් ඇතුළු බර මූලද්‍රව්‍යවල spectroscopic සලකුණු, neutron star merger සිදුවීම ආශ්‍රිත ව, අදාළ සිදුවීම detectors මගින් neutron star merger එකක් බවට සහතික කිරීමෙන් අනතුරුව electromagnetic observatories මගින් හඳුනා ගැනිණ. වත්මන් astrophysical models යෝජනා කරන්නේ එක් neutron star merger සිදුවීමක් 3 සහ 13 අතර රන් ප්‍රමාණයක් නිපදවන බවය. මෙම ප්‍රමාණය, neutron star merger සිදුවීම් විශ්වය තුළ සිදුවන සීඝ්‍රතාවය පිළිබඳව ඇති ඇස්තමේන්තු සමඟ ගත් කළ, විශ්වය තුළ මෙතරම් ප්‍රමාණයක් මෙම මූලද්‍රව්‍යය පැවතීම පැහැදිලි කරයි.

Asteroid origin theories

Mantle return theories

ආශ්‍රිත

Iron pyrite or "fool's gold"

• , for sampling ores
• (dermatological condition)
• , form of electronic currency
• business consultancy
• , a popular form of -gold embedded in polymer 'notes'
• , use impurities to identify an alloy
• in banking
• , alloy of gold and copper
• , fool's gold
• , non-gold copper alloy

මූලශ්‍ර

1. Mézaille, Nicolas; Avarvari, Narcis; Maigrot, Nicole; Ricard, Louis; Mathey, François; Le Floch, Pascal; Cataldo, Laurent; Berclaz, Théo; Geoffroy, Michel (1999). "Gold(I) and Gold(0) Complexes of Phosphinine‐Based Macrocycles". Angewandte Chemie International Edition. 38 (21): 3194–3197. doi:10.1002/(SICI)1521-3773(19991102)38:21<3194::AID-ANIE3194>3.0.CO;2-O. PMID 10556900.
2. Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN .
3. Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN .
4. Kelly, P. F. (2015). Properties of Materials. CRC Press. p. 355. ISBN .
5. "Earth's Gold Came from Colliding Dead Stars". David A. Aguilar & Christine Pulliam. cfa.harvard.edu. 17 July 2013. සම්ප්‍රවේශය 18 February 2018.
6. Seeger, Philip A.; Fowler, William A.; Clayton, Donald D. (1965). "Nucleosynthesis of Heavy Elements by Neutron Capture". The Astrophysical Journal Supplement Series. 11: 121. :1965ApJS...11..121S. doi:10.1086/190111.
7. "Supernovas & Supernova Remnants". . සම්ප්‍රවේශය 28 February 2014.
8. Berger, E.; Fong, W.; Chornock, R. (2013). "An r-process Kilonova Associated with the Short-hard GRB 130603B". The Astrophysical Journal Letters. 774 (2): 4. :1306.3960. :2013ApJ...774L..23B. doi:10.1088/2041-8205/774/2/L23.  669927.
9. "we have no spectroscopic evidence that [such] elements have truly been produced," wrote author Stephan Rosswog.Rosswog, Stephan (29 August 2013). "Astrophysics: Radioactive glow as a smoking gun". . 500 (7464): 535–536. :2013Natur.500..535R. doi:10.1038/500535a. PMID 23985867.  4401544.
10. "LIGO and Virgo make first detection of gravitational waves produced by colliding neutron stars" (PDF). & collaborations. 16 October 2017. 2017-10-31 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් (PDF). සම්ප්‍රවේශය 15 February 2018.
11. "Neutron star mergers may create much of the universe's gold". Sid Perkins. Science AAAS. 20 March 2018. සම්ප්‍රවේශය 24 March 2018.

භාහිර සබැඳි

විකිඋද්ධෘත සතුව පහත තේමාව සම්බන්ධයෙන් උද්ධෘත එකතුවක් ඇත:

Gold

Gold හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත.

gold , යන්න නිදහස් ශබ්දකෝෂය වන වික්ෂනරිය දී සොයා බලන්න.

• "Gold". එන්සයික්ලොපීඩියා බ්‍රිටැනිකා. 11 (11th ed.). 1911.