Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
සීතාවක රාජධානිය (ඉංග්‍රීසි: Kingdom of Sitawaka) (දෙමළ : சீீீதாவாக்கை இராசதானி ) යනු ශ්‍රී ලංකාවෙහි දකුණු දිග සහ මධ්‍යම ප්‍රදේශයන් අතර පිහිටා තිබුණු රාජධානියකි. 1521 සිදුවූ විජයබා කොල්ලයෙන් පසුව කෝට්ටේ රාජධානිය බෙදා වෙන් කිරීමත් සමගම සීතාවක රාජධානිය ආරම්භ වූයේය. මෙම රාජධානියේ ප්‍රථම පාලකයා වූයේ මායාදුන්නේ රජුය. මොහු දක්ෂ රණශූර පාලකයෙකි. මොහුගේ පුතු පළමුවන රාජසිංහ රජු විය. ඉදිරි වසර සැත්තෑව තුලදී දිවයිනෙහි මහත් ප්‍රදේශයක් තුල සිය ආධිපත්‍යය පැතිරවීමට එය සමත් විය. 1505 වසරෙහිදී දිවයින වෙත පැමිණි පෘතුගීසින්හට දරුණු විරුද්ධත්වයක් එල්ල කිරීමට සීතාවක සමත් විය. හමුදාමය වශයෙන් එය සාර්ථක වුවද, සීතාවක අස්ථායි ලෙසින් පැවතියේ, එහි උඩරට ප්‍රදේශයන් වෙතින් දිගටම පැනනැගුණු කැරළි සහ පෘතුගීසින් හා සමගින් වූ පුළුල් ලෙසින් පැතිර පැවති සහ බොහෝ විට ව්‍යසනකාරී වූ ගැටුම් මැඩ පැවැත්වීමට සිදුවීම නිසාය. එහි අවසන් රජු පළමුවන රාජසිංහ රජ 1593 වසරෙහිදී මිය යාම සමගම සීතාවක රාජධානිය කොටස් වලට කැඩී වෙන් විය.
සීතාවක රාජධානිය සීතාවක | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1521–1594 | |||||||||||
 කොඩිය | |||||||||||
 | |||||||||||
| අගනුවර | |||||||||||
| පොදු භාෂාවන් | සිංහල | ||||||||||
| රජය | රාජාණ්ඩුව | ||||||||||
| සීතාවක රාජධානිය | |||||||||||
• -1581 | මායාදුන්නේ රජ (පළමු) | ||||||||||
• 1581- | පළමුවන රාජසිංහ රජ | ||||||||||
• | රාජසුරිය රජු | ||||||||||
• - | මහා බිසෝ බණ්ඩාර දේවිය | ||||||||||
• | නිකපිටියේ බණ්ඩාර කුමාරයා | ||||||||||
| ඉතිහාසය | |||||||||||
| 1521 | |||||||||||
• පළමුවන රාජසිංහ රජුගේ මරණය | 1594 | ||||||||||
| |||||||||||
ඉතිහාසය
ප්‍රතිෂ්ඨාපනය
15 වන සියවසෙහි මුල් කාලයෙහිදී එය ප්‍රතිෂ්ඨාපනය වීමත් හා සමගම කෝට්ටේ රාජධානිය, බස්නාහිර ශ්‍රී ලංකාවෙහි ප්‍රධාන බලයක්ව පැවතුණේ හයවන පරාක්‍රමබාහු රජු යටතේ වූ අතර, එක් කිරුළක් යටතේ ශ්‍රී ලංකාවෙහි මුළු දිවයින එක් සේසත් කිරීමට හැකිවූ අවසන් බලමූලය එය විය. 1467 වසරෙහිදී කෙසේ වෙතත් උතුරෙහි යාපනය රාජධානිය එහි නිදහස ප්‍රකාශ කලේය. 1505 වසරෙහිදී පෘතුගීසීන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණියහ; 1518 වසර වන විට පෘතුගීසී නැව් වෙතින් සමන්විත විශාල හමුදාවක් කොළඹ වෙත ගොඩ බැස සැන්ටා බාර්බරා නම්වූ බලකොටුවක් තැනීම ඇරඹූහ. මෙම කාලසීමාව වන විට නැගෙනහිර පසින් වූ මහනුවර සේවාග්‍රාහක රාජධානියද සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක නිදහසක් සහිතව ක්‍රියාත්මක විය.
විජයබාහුගේ සතරවන පුත් කුමරාවූ දේවරාජා හට සිහසුන ලබා දීම සඳහා කිරුළ වෙත ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම නොසලකා හැරීම නියත බවට බියවූ ඔහුගේ පුතුන් තිදෙනා විසින් 1521 වසරෙහි දියත් කෙරුණු මාළිගා කුමන්ත්‍රණයක් වූ විජයබා කොල්ලය තුලදී (1509–1521) බලයෙන් පහ කෙරිණි. වැඩිමහල්ලා ලෙසින් සිංහාසනාරූඨ වූ අතර, අනෙකුත් දෙදෙනා කෝට්ටේ රාජධානියෙහිකෝට්ටේ අත්පත් කරගැනුමට තවද උත්සාහයයක් 1537 වසරෙහිදී ව්‍යර්ථ වූයේ, නමැති කොළඹ පෘතුගීසි කපිතාන්-ජනරාල්ගේ නායකත්වය යටතේ වූ හමුදාවන් විසින් මායාදුන්නේගේ හමුදා පරාජය කිරීම සමගිනි; මායාදුන්නේගේ සහාය සඳහා කැලිකට් වෙතින් එවුණු නැව් හමුදාව පෘතුගීසින් විසින් වෙඩාලායි හිදී පරාජය කෙරිණි. කොටස් සඳහා අයිතිවාසිකම් පාමින්, මායාදුන්නේ සීතාවක පාලනය කිරීම සහ පරරාජසිංහ රයිගම රාජධානිය පාලනය කිරීම ඇරඹූහ. මෙසේ බිහිවූ අනුප්‍රාප්තික රාජ්‍ය්‍යන් වෙතින්, මහනුවර රාජධානිය කාර්යසාධක ලෙසින් පරිබාහිරව ක්‍රියාත්මක විය.
සීතාවක රාජධානිය වෙත මුලදී අයත් වූයේ කොස්ගම, රුවන්වැල්ල, යටියන්තොට, හංවැල්ල, පාදුක්ක, ඇහැළියගොඩ, කුරුවිට සහ රත්නපුර යන ප්‍රදේශ වලින් සමන්විත සාපේක්ෂ වශයෙන් කුඩා භූමි ප්‍රදේශයක් විය. භූමිභාගය කඳු සහිත වූ අතර, නැගෙනහිර දෙසින් මහනුවර වෙතින් සීමා වෙමින් මුහුදට කිසිදු ප්‍රවේශයක් විරහිත විය. වටකර පිහිටි කැලෑ ප්‍රදේශයක් වෙතින් 1,000 අඩි (300 මී) උසකට පැන නැගුණු බෑවුම් කන්දක පාදකයෙහි පිහිටි අධික බෑවුම් සහිත කන්දක් මත, අගනගරය—වර්තමාන අවිස්සාවේල්ල—පිහිටියේය.
නැගුම (1521–1551)
සීතාවක වෙතින් ඔහුගේ සිහසුන වෙත එල්ල වීමට ඉඩ ඇති කිසියම් තර්ජනයක් වෙතින් කිරුළ රැක ගැනීමේ අභිප්‍රායයෙන් පෘතුගීසීන් සමග සබඳතා දියුණු කර ගැනුමට සිංහාසනාරූඨ වීම සමගම බුවනෙකබාහු උත්සුක විය. බලකොටුවක් තනා නිම කිරීම සිදුකෙරුමට දේශීයයන් විසින් විරෝධය පෑවද, 1524 වසරෙන් පසුව රජුගේ ආරක්ෂාව යටතේ පෘතුගීසි ඒජන්තවරයෙක් කෝට්ටේ හී රැඳී සිටිය අතර, පෘතුගීසි නාවුක හමුදා විසින් කුරුඳු වෙළෙඳාමෙහි ආධිපත්‍යය වෙනුවෙන් මලබාරි හා සමගින් ආරාවුල් ඇති කර ගත් අතර ගෝව පෘතුගීසි ප්‍රතිරාජයන් විසින් එවුණු බලකායන්ගේ සහය ලබමින් බුවනෙකබාහු විසින් අත්‍යන්තයෙහිදී මෙම මලබාරින් පලවා හරින ලදි. කෝට්ටේ අත්පත් කරගැනුමට තවද උත්සාහයයක් 1537 වසරෙහිදී ව්‍යර්ථ වූයේ, නමැති කොළඹ පෘතුගීසි කපිතාන්-ජනරාල්ගේ නායකත්වය යටතේ වූ හමුදාවන් විසින් මායාදුන්නේගේ හමුදා පරාජය කිරීම සමගිනි; මායාදුන්නේගේ සහාය සඳහා කැලිකට් වෙතින් එවුණු නැව් හමුදාව පෘතුගීසින් විසින් වෙඩාලායි හිදී පරාජය කෙරිණි. මෙම ගැටුමට පසුව, සීතාවක සහ කෝට්ටේ අතර තාවකාලික සටන් විරාමයකට එකඟතාවයක් ඇතිවුණු අතර, මායාදුන්නේ විසින් දකුණු දිග පිහිටි රයිගම රාජධානිය වෙත අවධානය යොමු කරමින්, 1538 වසරෙහිදී රයිගම් බණ්ඩාරගේ (පරරාජසිංහ) මරණයෙන් පසු එය ඈඳා ගති.
ඊළඟ වසර පහ ඇතුළත තවත් කෝට්ටේ ආක්‍රමණ දෙකක් ක්‍රියාත්මක විය. 1539 වසරෙහිදී ඇරඹි පළමුවැන්න, කොළඹ නව පෘතුගීසි කපිතාන්-ජනරාල්, විසින් සංවිධානය කෙරුණු ප්‍රතිප්‍රහාර හමුවේ ව්‍යර්ථ විය. හමුදා සහ ආයුධ කැලිකට් විසින් යළිත් සීතාවක වෙත සපයන ලදි; කෙසේවෙතත්, පරාජයෙන් පසුව, සැමොරින්ගේ ජනරාල්වරුන් දෙදෙනෙකුවූ කුල්හේනමරික්කාර් සහ පාචිමරික්කාර්, පෘතුගීසින් වෙත බාර දීමත් හා සමගින්, කැලිකට් සහ සීතාවක අතර පැවති සන්ධානය නිමාවට පත් විය. බුවනෙකබාහු විසින් 1543 වසරෙහිදී ඔහුගේ මුණුපුරු සිය අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙසින් නම් කල බවට ලද පුවත විසින් තවද ආක්‍රමණයක් සඳහා හේතුපාදක ඇතිවූ අතර, නව කපිතාන්-ජෙනරාල් අන්ටෝනියෝ බැරෙටෝ ගේ විධාන යටතේ වූ පෘතුගීසි හමුදාවන්ගේ සහය සමගින් පරාජය කෙරිණි.
කෝට්ටේ අභිභවනය (1551–1581)
1550 වසරෙහිදී ප්‍රතිරාජ ඇෆොන්සෝ ඩි නොරොඤ්ඤා සහ පෘතුගීසි සොල්දාදුවන් 500 ක බලකාය පැමිණීමත් සමගම කෝට්ටේ අභ්‍යන්තර දේශපාලනය වෙත පෘතුගීසි ඇඟිලි ගැසීම උත්සන්න විය. එම වසරෙහි පසු කාලයෙහිදී පෘතුගීසින් විසින් සීතාවක කොල්ල කෑවද නගරය දිගටම අල්ලා ගෙන සිටීමට අපොහොසත් වූහ.
තවද බලන්න
- ජෝන් ඩේවි, ඇන් එකවුන්ට් ඔෆ් දි ඉන්ටීරියර් ඔෆ් සිලෝන්, 1812
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්‍රපටය, පොත, ක්‍රීඩාව, ක්‍රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
ස ත වක ර ජධ න ය ඉ ග ර ස Kingdom of Sitawaka ද මළ ச த வ க க இர சத ன යන ශ ර ල ක ව හ දක ණ ද ග සහ මධ යම ප රද ශයන අතර ප හ ට ත බ ණ ර ජධ න යක 1521 ස ද ව ව ජයබ ක ල ලය න පස ව ක ට ට ර ජධ න ය බ ද ව න ක ර මත සමගම ස ත වක ර ජධ න ය ආරම භ ව ය ය ම ම ර ජධ න ය ප රථම ප ලකය ව ය ම ය ද න න රජ ය ම හ දක ෂ රණශ ර ප ලකය ක ම හ ග ප ත පළම වන ර ජස හ රජ ව ය ඉද ර වසර ස ත ත ව ත ලද ද වය න හ මහත ප රද ශයක ත ල ස ය ආධ පත යය ප ත රව මට එය සමත ව ය 1505 වසර හ ද ද වය න ව ත ප ම ණ ප ත ග ස න හට දර ණ ව ර ද ධත වයක එල ල ක ර මට ස ත වක සමත ව ය හම ද මය වශය න එය ස ර ථක ව වද ස ත වක අස ථ ය ල ස න ප වත ය එහ උඩරට ප රද ශයන ව ත න ද ගටම ප නන ග ණ ක රළ සහ ප ත ග ස න හ සමග න ව ප ළ ල ල ස න ප ත ර ප වත සහ බ හ ව ට ව යසනක ර ව ග ට ම ම ඩ ප ව ත ව මට ස ද ව ම න ස ය එහ අවසන රජ පළම වන ර ජස හ රජ 1593 වසර හ ද ම ය ය ම සමගම ස ත වක ර ජධ න ය ක ටස වලට ක ඩ ව න ව ය ස ත වක ර ජධ න ය ස ත වක1521 1594ක ඩ යඅගන වරප ද භ ෂ වන ස හලරජයර ජ ණ ඩ වස ත වක ර ජධ න ය 1581ම ය ද න න රජ පළම 1581 පළම වන ර ජස හ රජ ර ජස ර ය රජ මහ බ ස බණ ඩ ර ද ව ය න කප ට ය බණ ඩ ර ක ම රය ඉත හ සය ව ජයබ ක ල ලය1521 පළම වන ර ජස හ රජ ග මරණය1594ප ර වප ර ප ත වන ය අන ප ර ප ත වන ය ක ට ට ර ජධ න ය මහන වර ර ජධ න යප ත ග ස ල ක වඉත හ සයප රත ෂ ඨ පනය 15 වන ස යවස හ ම ල ක ලය හ ද එය ප රත ෂ ඨ පනය ව මත හ සමගම ක ට ට ර ජධ න ය බස න හ ර ශ ර ල ක ව හ ප රධ න බලයක ව ප වත ණ හයවන පර ක රමබ හ රජ යටත ව අතර එක ක ර ළක යටත ශ ර ල ක ව හ ම ළ ද වය න එක ස සත ක ර මට හ ක ව අවසන බලම ලය එය ව ය 1467 වසර හ ද ක ස ව තත උත ර හ ය පනය ර ජධ න ය එහ න දහස ප රක ශ කල ය 1505 වසර හ ද ප ත ග ස න ශ ර ල ක වට ප ම ණ යහ 1518 වසර වන ව ට ප ත ග ස න ව ව ත න සමන ව ත ව ශ ල හම ද වක ක ළඹ ව ත ග ඩ බ ස ස න ට බ ර බර නම ව බලක ට වක ත න ම ඇරඹ හ ම ම ක ලස ම ව වන ව ට න ග නහ ර පස න ව මහන වර ස ව ග ර හක ර ජධ න යද ස ලක ය ය ත ප රම ණයක න දහසක සහ තව ක ර ය ත මක ව ය ව ජයබ හ ග සතරවන ප ත ක මර ව ද වර ජ හට ස හස න ලබ ද ම සඳහ ක ර ළ ව ත ඔව න ග අය ත ව ස කම න සලක හ ර ම න යත බවට බ යව ඔහ ග ප ත න ත ද න ව ස න 1521 වසර හ ද යත ක ර ණ ම ළ ග ක මන ත රණයක ව ව ජයබ ක ල ලය ත ලද 1509 1521 බලය න පහ ක ර ණ ව ඩ මහල ල ල ස න ස හ සන ර ඨ ව අතර අන ක ත ද ද න ක ට ට ර ජධ න ය හ ක ට ට අත පත කරග න මට තවද උත ස හයයක 1537 වසර හ ද ව යර ථ ව ය නම ත ක ළඹ ප ත ග ස කප ත න ජනර ල ග න යකත වය යටත ව හම ද වන ව ස න ම ය ද න න ග හම ද පර ජය ක ර ම සමග න ම ය ද න න ග සහ ය සඳහ ක ල කට ව ත න එව ණ න ව හම ද ව ප ත ග ස න ව ස න ව ඩ ල ය හ ද පර ජය ක ර ණ ක ටස සඳහ අය ත ව ස කම ප ම න ම ය ද න න ස ත වක ප ලනය ක ර ම සහ පරර ජස හ රය ගම ර ජධ න ය ප ලනය ක ර ම ඇරඹ හ ම ස බ හ ව අන ප ර ප ත ක ර ජ ය යන ව ත න මහන වර ර ජධ න ය ක ර යස ධක ල ස න පර බ හ රව ක ර ය ත මක ව ය ස ත වක ර ජධ න ය ව ත ම ලද අයත ව ය ක ස ගම ර වන ව ල ල යට යන ත ට හ ව ල ල ප ද ක ක ඇහ ළ යග ඩ ක ර ව ට සහ රත නප ර යන ප රද ශ වල න සමන ව ත ස ප ක ෂ වශය න ක ඩ භ ම ප රද ශයක ව ය භ ම භ ගය කඳ සහ ත ව අතර න ග නහ ර ද ස න මහන වර ව ත න ස ම ව ම න ම හ දට ක ස ද ප රව ශයක ව රහ ත ව ය වටකර ප හ ට ක ල ප රද ශයක ව ත න 1 000 අඩ 300 ම උසකට ප න න ග ණ බ ව ම කන දක ප දකය හ ප හ ට අධ ක බ ව ම සහ ත කන දක මත අගනගරය වර තම න අව ස ස ව ල ල ප හ ට ය ය න ග ම 1521 1551 ස ත වක ව ත න ඔහ ග ස හස න ව ත එල ල ව මට ඉඩ ඇත ක ස යම තර ජනයක ව ත න ක ර ළ ර ක ග න ම අභ ප ර යය න ප ත ග ස න සමග සබඳත ද ය ණ කර ග න මට ස හ සන ර ඨ ව ම සමගම බ වන කබ හ උත ස ක ව ය බලක ට වක තන න ම ක ර ම ස ද ක ර මට ද ශ යයන ව ස න ව ර ධය ප වද 1524 වසර න පස ව රජ ග ආරක ෂ ව යටත ප ත ග ස ඒජන තවරය ක ක ට ට හ ර ඳ ස ට ය අතර ප ත ග ස න ව ක හම ද ව ස න ක ර ඳ ව ළ ඳ ම හ ආධ පත යය ව න ව න මලබ ර හ සමග න ආර ව ල ඇත කර ගත අතර ග ව ප ත ග ස ප රත ර ජයන ව ස න එව ණ බලක යන ග සහය ලබම න බ වන කබ හ ව ස න අත යන තය හ ද ම ම මලබ ර න පලව හර න ලද ක ට ට අත පත කරග න මට තවද උත ස හයයක 1537 වසර හ ද ව යර ථ ව ය නම ත ක ළඹ ප ත ග ස කප ත න ජනර ල ග න යකත වය යටත ව හම ද වන ව ස න ම ය ද න න ග හම ද පර ජය ක ර ම සමග න ම ය ද න න ග සහ ය සඳහ ක ල කට ව ත න එව ණ න ව හම ද ව ප ත ග ස න ව ස න ව ඩ ල ය හ ද පර ජය ක ර ණ ම ම ග ට මට පස ව ස ත වක සහ ක ට ට අතර ත වක ල ක සටන ව ර මයකට එකඟත වයක ඇත ව ණ අතර ම ය ද න න ව ස න දක ණ ද ග ප හ ට රය ගම ර ජධ න ය ව ත අවධ නය ය ම කරම න 1538 වසර හ ද රය ගම බණ ඩ රග පරර ජස හ මරණය න පස එය ඈඳ ගත ඊළඟ වසර පහ ඇත ළත තවත ක ට ට ආක රමණ ද කක ක ර ය ත මක ව ය 1539 වසර හ ද ඇරඹ පළම ව න න ක ළඹ නව ප ත ග ස කප ත න ජනර ල ව ස න ස ව ධ නය ක ර ණ ප රත ප රහ ර හම ව ව යර ථ ව ය හම ද සහ ආය ධ ක ල කට ව ස න යළ ත ස ත වක ව ත සපයන ලද ක ස ව තත පර ජය න පස ව ස ම ර න ග ජනර ල වර න ද ද න ක ව ක ල හ නමර ක ක ර සහ ප ච මර ක ක ර ප ත ග ස න ව ත බ ර ද මත හ සමග න ක ල කට සහ ස ත වක අතර ප වත සන ධ නය න ම වට පත ව ය බ වන කබ හ ව ස න 1543 වසර හ ද ඔහ ග ම ණ ප ර ස ය අන ප ර ප ත කය ල ස න නම කල බවට ලද ප වත ව ස න තවද ආක රමණයක සඳහ හ ත ප දක ඇත ව අතර නව කප ත න ජ නර ල අන ට න ය බ ර ට ග ව ධ න යටත ව ප ත ග ස හම ද වන ග සහය සමග න පර ජය ක ර ණ ක ට ට අභ භවනය 1551 1581 1550 වසර හ ද ප රත ර ජ ඇෆ න ස ඩ න ර ඤ ඤ සහ ප ත ග ස ස ල ද ද වන 500 ක බලක ය ප ම ණ මත සමගම ක ට ට අභ යන තර ද ශප ලනය ව ත ප ත ග ස ඇඟ ල ග ස ම උත සන න ව ය එම වසර හ පස ක ලය හ ද ප ත ග ස න ව ස න ස ත වක ක ල ල ක වද නගරය ද ගටම අල ල ග න ස ට මට අප හ සත ව හ තවද බලන නස හල ර ජ වල යජ න ඩ ව ඇන එකව න ට ඔෆ ද ඉන ට ර යර ඔෆ ස ල න 1812