ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය ලයිස්තුව

බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාවේ, ලංකාවේ සහ ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය තනතුර දැරූවන් මෙහි දැක්වේ.1947 දී ශ්‍රී ලංකා අගමැති තනතුර ඇති කිරීමේ සිට මෙ දක්වා ශ්‍රී ලංකාවේ ( 1948 දක්වා ලංකා යටත්විජිතයේ අගමැති, 1972 දක්වා ලංකාවේ අගමැති නමිනුත් ) අග්‍රාමාත්‍යවරු 14 දෙනෙකු පත්වී ඇත. 1978 දක්වා ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානියා වූයේ අග්‍රාමාත්‍යවරයායි.

1972 දී රට නිදහස් ස්වයිරී ස්වාධීන ජනරජයක් ලෙස හැදින්වූ අතර මෙතැන් සිට මෙම තනතුර ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය ලෙස හදුන්වන ලදී. වෙළඳ සහ රාජ්‍ය ආරක්ෂාව පිළිබද අමාත්‍ය ධූරයද 1977 දක්වා අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් උසුලන ලදී. ජේ.ආර්.ජයවර්ධන බලයට පත්වීමත් සමග මෙම අමාත්‍ය ධූරය ආරක්ෂක අමාත්‍ය ධූරය සහ විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය ධූරය ලෙස වෙන් වෙන් වශයෙන් ස්ථාපිත කරන ලදී.

1978 දී ජේ.ආර්.ජයවර්ධන අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් කරන ලදී. මෙහිදී විධායක ජනාධිපති ධූරය හදුන්වා දුන් අතර අග්‍රාමාත්‍යවරයාට පවතින බලතල අඩු විය. ඉන්පසුව රජයේ ප්‍රධානියා විධායක ජනාධිපතිවරයා වූ අතර අග්‍රාමාත්‍ය ධූරය සාමාන්‍ය තනතුරක් බවට පත් විය.

ශ්‍රී ලංකාවේ නව ව්‍යවස්ථාව යටතේ අග්‍රාමාත්‍යවරයා කැබිනට් මණ්ඩලයේ ප්‍රධානියා වූ අතර නියෝජය ජනාධිපති ධූරයද හොබවන ලදී. ජනාධිපතිවරයා තනතුරේ ‍රැදී සිටියදී මිය ගියහොත් නව ජනාධිපතිවරයෙක් පත් කිරීම සදහා නැවත ජනමත විචාරණයක් පවත්වන තුරු අග්‍රාමාත්‍යවරයා ජනපති ධූරයේ වගකීම හොබවනු ලබයි. 1993 දී ජනාධිපති ව සිටි රණසිංහ ප්‍රේමදාස හදිසියේම ඝාතනය කල අතර ඩිංගිරි බණ්ඩා විජේතුංග ජනාධිපති ධූරය සදහා පත් විය.

1947 න් පසුව නිල දැරූ අග්‍රමාත්‍යවරු 14 දෙනාගෙන් දෙදෙනකු අවස්ථා තුනකදී නිල තල දරන ලද අතර දෙදෙනකු දෙවරක් නිල තල දරන ලදී. මින් අග්‍රාමාත්‍යවරු පස් දෙනෙකු ජනාධිපති ධූරය ලබා ගැනීම සදහා ඉදිරිපත් විය. 2015 ජනවාරි 9 සිට 2018 ඔක්තෝම්බර් 26 දා දක්වා ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය ධූරය දරනු ලැබුවේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මැතිතුමා විසිනි. ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මැතිතුමා විසින් ඔහුව බලයෙන් පහ කර හිටපු ජනාධිපතිවරයෙකු වන මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා 2019 ඔක්තෝම්බර් 26 වනදා අග්‍රාමාත්‍ය ධූරයේ පිහිටුවන ලද අතර වත්මන් අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස එතුමා කටයුතු කරයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍යවරු

දේශපාලන පක්ෂ

  එක්සත් ජාතික පක්ෂය   ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය

අංකය		ආලේඛ්‍ය චිත්‍රය	සම්පූර්ණ නම (උපත–විපත) මැතිවරණ බලප්‍රදේශය හෝ පත්වූ ආකාරය	නිල කාලය — ජයග්‍රහණය කළ මැතිවරණය		අග්‍රාමාත්‍ය ධුරය දැරූ කාලයේ දැරූ වෙනත් අමාත්‍ය ධුරයන්	අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ දේශපාලන පක්ෂය (සන්ධානය)	කැබිනට් මණ්ඩලය (දකුණුපස) — පාර්ලි‌‌මේන්තුව (වම්පස)		මූලාශ්‍රය	ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති (නිල කාලය) (දේශපාලන පක්ෂය)
	1		දොන් ස්ටීවන් සේනානායක Don Stephen Senanayake டான் ஸ்டீபன் சேனாநாயக்க (1883–1952) මීරිගම	1947 සැප්තැම්බර් 24	1952 මාර්තු 22		United National Party				4 February 1948 – 29 June 1949, as Governor-General representing George VI (}
											6 July 1949 – 17 July 1954, as Governor-General representing George VI & Elizabeth II ()
				The first Prime Minister of Ceylon. The country gained independence from United Kingdom during his term of office.
	2		ඩඩ්ලි සේනානායක Dudley Senanayake டட்லி சேனநாயக்கா (1911–1973)	26 March 1952	12 October 1953	&	United National Party
				Appointed as Prime Minister following the death of his father, D. S. Senanayake. His party won at the general elections held in June 1952, and he continued in the office without a re-appointment. Dudley Senanayake resigned in 1953.
	3		ජෝන් කොතලාවලSir John Kothalawale ஜோன் கொத்தலாவல , , , (1897–1980)	12 October 1953	12 April 1956	&	United National Party
				—							17 July 1954 – 2 March 1962, as Governor-General representing Elizabeth II ()
				Sri Lanka joined the under the leadership of Kotelawala.
	4		සොලමන් බන්ඩාරනායක SWRD Bandaranayake	12 April 1956	26 September 1959
				Bandaranaike changed the official language of the country from English to Sinhalese. He was assassinated before his term of office ended.
	5		විජයානන්ද දහනායක Wijayananda Dahanayake விஜயானந்த தகநாயக்கா (1902–1997)	26 September 1959	20 March 1960
				—
				Dahanayake was appointed following the assassination of Bandaranaike. However, following disagreements with the members of his government and party, he was forced to dissolve the parliament.
	(2)		ඩඩ්ලි සේනානායකDudley Senanayake டட்லி சேனநாயக்கா (1911–1973)	21 March 1960	21 July 1960		United National Party
				Senanayake's government was defeated after one month. Senanayake continued to serve as Prime Minister until 21 July 1960.
	6		සිරිමාවො බණ්ඩාරනායක Sirimavo Bandaranayake சிறிமா ரத்வத்தே டயஸ் பண்டாரநாயக்கே (1916–2000)	21 July 1960	25 March 1965
											2 March 1962 – 4 February 1978, as Governor-General representing Elizabeth II until 22 May 1972
				Sirimavo Bandaranaike was the world's first female prime minister. She was not a member of Parliament at the time of appointment, and was appointed to the Senate on 2 August 1960.
	(2)		ඩඩ්ලි සේනානායක Dudley Senanayake டட்லி சேனநாயக்கா (1911–1973)	25 March 1965	29 May 1970		United National Party
				Senanayake was elected Prime Minister for the third time, when his party formed a government with the help of six other parties, after an election which did not give a clear majority to any party. The agriculture sector was given high priority during his term of office.
	(6)		සිරිමාවො බණ්ඩාරනායක Sirimavo Bandaranayake சிறிமா ரத்வத்தே டயஸ் பண்டாரநாயக்கே (1916–2000)	29 May 1970	22 May 1972	&
				22 May 1972	23 July 1977
				Sirimavo Bandaranaike declared the country a republic, and its name was changed from Ceylon to Sri Lanka. Nationalized many companies in the plantation sector and imposed restrictions on several imports. This led to the downfall of the country's economy, and she was defeated in the general elections of 1977, with allegations of corruption which later led to her expulsion from Parliament.
	7		ජුනියස් රිචඩ් ජයවර්ධන J.R Jayawardane ஜூனியஸ் ரிச்சட் ஜயவர்தனா (1906–1996)	23 July 1977	4 February 1978	&	United National Party
				Introduced the Executive Presidency in 1978, and assumed the position of President of Sri Lanka.
	8		රණසිංහ ප්‍රේමදාස Ranasinghe Premadasa ரணசிங்க பிரேமதாசா (1924–1993)	6 February 1978	2 January 1989		United National Party				J. R. Jayewardene 4 February 1978 – 2 January 1989 United National Party
				—
				Was the first Prime Minister to be appointed after the constitutional changes of 1978, with powers of the position reduced significantly.
	9		ඩිංගිරි බණ්ඩා විජේතුංග DB Wijethunga	6 March 1989	7 May 1993	&	United National Party				2 January 1989 – 1 May 1993 United National Party
				Was appointed in a surprise move by the then President, Ranasinghe Premadasa. Wijetunge himself reacted in surprise at the appointment. He resigned from the post on 28 March 1990, but was reappointed two days later, on 30 March 1990.
	10		රනිල් වික්‍රමසිංහ Ranil Wickramasinghe ரணில் விக்ரமசிங்க (1949–)	7 May 1993	19 August 1994		United National Party				1 May 1993 – 12 November 1994 United National Party
				—
				Appointed as the Prime Minister when Wijetunge was appointed as the President of Sri Lanka, following the assassination of the former President, Ranasinghe Premadasa.
	11		චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග Chandrika Kumarathunga சந்திரிகா பண்டாரநாயக்கே குமாரதுங்கா (1945–)	19 August 1994	12 November 1994		()
				Served as the Prime Minister of Sri Lanka for a short period, before contesting in the presidential elections in 1994 and being elected as president.
	(6)		සිරිමාවො බණ්ඩාරනායක Sirimavo Bandaranayake சிறிமா ரத்வத்தே டயஸ் பண்டாரநாயக்கே (1916–2000)	14 November 1994	9 August 2000		()				12 November 1994 – 19 November 2005
				—
				Sirimavo Bandaranaike was appointed as the Prime Minister when Chandrika Kumaratunga was appointed as the President of Sri Lanka. She resigned in 2000.
	12		රත්නසිරි වික්‍රමනායක Rathnasiri Wickramanayake ரத்னசிறி விக்கிரமநாயக்க (1933–2016)	10 August 2000	7 December 2001		()
				Wickremanayake assumed the office of the Prime Minister following the resignation of Sirimavo Bandaranaike.
	(10)		රනිල් වික්‍රමසිංහ Ranil Wickramasinghe ரணில் விக்ரமசிங்க (1949–) Colombo	9 December 2001	6 April 2004		United National Party
				Wickremesinghe's term of office ended early when the then president Chandrika Kumaratunga dismissed his government and called for a general election in 2004.
	13		මහින්ද රාජපක්ෂ Mahinda Rajapaksha மகிந்த ராசபக்ச (1945–)	6 April 2004	19 November 2005		()
				Appointed as Prime Minister of the Cabinet that was formed after the elections following the dismissal of Wickremesinghe's government by President Chandrika Kumaratunga. He won the presidential elections in 2005 and assumed the office of the President of Sri Lanka.
	(12)		රත්නසිරි වික්‍රමනායක ரத்னசிறி விக்கிரமநாயக்க (1933–2016)	19 November 2005	21 April 2010		()				Mahinda Rajapaksa 19 November 2005 – 9 January 2015
				—
				Appointed as Prime Minister when Rajapaksa assumed the office of the President of Sri Lanka.
	14		දිසානායක මුදියන්සේලාගේ ජයරත්න திசாநாயக்க முதியன்சேலாகே ஜயரத்ன (1931-)	21 April 2010	9 January 2015		()
				Appointed as Prime Minister after the parliamentary election held in April 2010 was won by the incumbent Freedom Party.
	(10)		Ranil Wickremesinghe රනිල් වික්‍රමසිංහ ரணில் விக்ரமசிங்க (1949–) Colombo	9 January 201526 October 2018		United National Party				Maithripala Sirisena 9 January 2015 – Present
				Appointed as Prime Minister by President Maithripala Sirisena after winning and was re-elected in the .

ඉතාම ආසන්න අග්‍රාමාත්‍යවරයකුගේ මරණය වූයේ රත්නසිරි වික්‍රමනායක 27 දෙසැම්බර් 2016 දි ( වයස 83 දි) මිය යැමයි.

සටහන්

1. 1947 - 1972 දක්වා කාලයේදී පාර්ලිමේන්තුව "නියෝජිත නිවස" ලෙස හදුන්වන ලදී. ^[]
2. 1972 දී රට ස්වෛරී නිදහස් සමූහාන්ඩු ශ්‍රී ලංකා ජනරජයක් ලෙස හදුන්වන ලද පාර්ලිමේන්තුව රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාව නම් විය.

ආශ්‍රිත ලිපි

• ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය
• ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති
• ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව

මුලාශ්‍ර

1. "Prime Ministers". Parliament.lk. සම්ප්‍රවේශය 4 January 2014.
2. "Senanayake, Don Stephen (1884–1952)" 27 මැයි 2009 at the Wayback Machine. The History Channel. Retrieved 2008-10-04.
3. Buddhika Kurukularatne (2007-06-19). "Dudley – the reluctant Prince". Daily Mirror. Retrieved 2008-10-04.
4. K. T. Rajasingham (2001-11-17). "Sri Lanka: The Untold Story" 2018-09-26 at the Wayback Machine. Asia Times Online. Retrieved 2008-10-06.
5. "Bandaranaike, Solomon West Ridgeway Dias". history.com. Retrieved 2008-10-04.
6. "Short Term" 2012-10-26 at the Wayback Machine. Time. 1959-12-14. Retrieved 2008-10-11.
7. "Sirimavo Bandaranaike: First woman premier". BBC News. 2000-10-10. Retrieved 2008-10-04.
8. Neville de Silva. "A Prime Minister who knew his onions" 29 ජනවාරි 2008 at the Wayback Machine. UK Lanka Times. Retrieved 2008-10-06.
9. "Former Sri Lanka president dies, leaves mixed legacy" ^[]. CNN. 1996-11-01. Retrieved 2008-10-04.
10. Barbara Crossette (1988-12-21). "MAN IN THE NEWS: Ranasinghe Premadasa; Sri Lankan At the Top". The New York Times. Retrieved 2008-10-05.
11. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; dingiri නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
12. "Profile: Ranil Wickramasinghe". BBC News. 2005-11-22. Retrieved 2008-10-04.
13. "Hon Chandrika Bandaranaike Kumaratunga (1994–2005)" 3 ජූනි 2004 at the Wayback Machine. The official website of the Government of Sri Lanka. Retrieved 2008-10-04.
14. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; ratnasiri නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
15. "Sri Lanka" 22 මැයි 2009 at the Wayback Machine. The History Channel. Retrieved 2008-10-04.
16. "President's Profile" 4 ජූලි 2007 at the Wayback Machine. The President's Fund of Sri Lanka. Retrieved 2008-10-04.