Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"ඉතාලි භාෂාව" හෙවත් ලිංගුවා ඉතාලියානා යනු ඉන්දු-යුරෝපීය භාෂා පවුලේ රොමාන්සීය භාෂාවකි (Romance language). ඉතාලි භාෂාව, බොහෝ සෙයින් ලතින් භාෂාවට කිට්ටු ම භාෂා වන සාඩීනියානු සහ වල්ගර් ලතින් භාෂා ඔස්සේ සම්භවය වී ඇත. ඉතාලි භාෂාව, ස්විට්සර්ලන්තයේ සහ ඉතාලියේ මෙන්ම ශාන්ත මරිනෝ(San Marino) සහ වතිකානුවේ ද නිල භාෂාව වන අතර බටහිර ඉස්ට්‍රියාවේ (ක්‍රොඒෂියාව සහ ස්ලොවේනියාව) තුළ නිල සුළුතර තත්‍වයක් එයට ඇත. එය කලින් ඇල්බේනියාව, මෝල්ටාව, මොනාකෝ, මොන්ටිනිග්‍රෝ (කොටෝර්), ග්‍රීසිය (අයෝනියන් දූපත් සහ ඩොඩෙකැනීස්) යන රටවල ද නිල භාෂාවක් ව පැවතී ඇත. තවද ඉතාලි භාෂාව කලින් ඉතාලියේ නැගෙනහිර අප්‍රිකානු සහ ඉතාලියේ උතුරු අප්‍රිකානු ප්‍රදේශවල නිල භාෂාවක් වූ අතර විවිධ අංශවලින් එය තවමත් එම ප්‍රදේශවල වැදගත් කාර්‍ය්‍යභාරයක් ඉටු කරයි. ඇමරිකාවේ සහ ඕස්ට්‍රේලියාවේ විශාල විදේශික ප්‍රජාවන් ද ඉතාලි භාෂාව කතා කරයි. ඉතාලි භාෂාව බොස්නියාවේ සහ හර්සගොවීනාව සහ රුමේනියාවේ කලාපීය හෝ සුළුතර භාෂා සඳහා වන යුරෝපීය ප්‍රඥප්තිය මගින් ආවරණය වන භාෂාවන් යටතේ ඇතුළත් කර ඇත. ඉතාලි භාෂාව කතා කරන බොහෝ දෙනෙක් ඉතාලි බස එහි සම්මත ස්වරූපයෙන් හෝ කලාපීය ප්‍රභේදවලින් කථා කරති.
ඉතාලි යනු ප්‍රධාන යුරෝපීය භාෂාවක් වන අතර එය යුරෝපයේ ආරක්‍ෂාව සහ සහයෝගීතා සංවිධානයේ (the Organization for Security and Co-operation in Europe) නිල භාෂාවක් වන අතර යුරෝපීය කවුන්සිලයේ වැඩ කරන භාෂාව (working language) කි. ඉතාලි බස, කථිකයන් මිලියන 67 ක් (යුරෝපා සංගම් ජනගහනයෙන් 15%) යුරෝපීය සංගමයේ වැඩිපුරම කතා කරන දෙවන මව් භාෂාව වන අතර එය දෙවන භාෂාවක් ලෙස යුරෝපා සංගම් පුරවැසියන් මිලියන 13.4 ක් (3%) කතා කරයි. යුරෝපා සංගම් නොවන යුරෝපීය රටවල (ස්විට්සර්ලන්තය, ඇල්බේනියාව සහ එක්සත් රාජධානිය වැනි) සහ වෙනත් මහාද්වීපවල ඉතාලි කථිකයන් ඇතුළුව මුළු කථිකයින් සංඛ්‍යාව ආසන්න වශයෙන් මිලියන 85 කි. රෝමානු කතෝලික ධූරාවලියෙහි භාෂාමය (පොදු භාෂාව) මෙන්ම මෝල්ටාවේ ස්වෛරී මිලිටරි නියෝගයේ නිල භාෂාව ලෙස සේවය කරන ශුද්ධාසනයේ ප්‍රධාන වැඩ කරන භාෂාව ඉතාලි වේ. සංගීත පාරිභාෂිතය හා ඔපෙරා භාවිතය නිසා ඉතාලි, සංගීතයේ භාෂාව ලෙස හැඳින්වේ. සංගීතය ගැන සඳහන් කරන බොහෝ ඉතාලි වචන ලොව පුරා විවිධ භාෂාවලට ගෙන ඇති අතර ඒවා ජාත්‍යන්තර වචන බවට පත්ව ඇත. කලාව සහ ආහාර හා සුඛෝපභෝගී භාණ්ඩ වෙළඳපල තුළ ද එහි බලපෑම පුළුල් ය. ඉතාලිය එක්සත් වීමෙන් පසු ඉතාලි භාෂාව රජය විසින් සම්මත කරන ලදී. මීට පෙර ටස්කන් මත පදනම් වූ සාහිත්‍ය භාෂාවක් වූ ෆ්ලොරෙන්ටයින් සමාජයේ ඉහළ පංතියේ අය කතා කළහ. එහි වර්‍ධනය අනෙකුත් ඉතාලි භාෂාවන්ගෙන් ද, සුළු වශයෙන් පශ්චාත්-රෝම ආක්‍රමණිකයන්ගේ ජර්මානු භාෂාවලින් ද බලපෑම් ඇති කළේය. ස්වකීය මුතුන් මිත්තෙකු වන ලතින් භාෂාවෙන් උගත් වචන ඉතාලි භාෂාවට ඇතුළත් කිරීම ලිඛිත භාෂාව, විද්‍යාත්මක පාරිභාෂිතය සහ පල්ලියේ පූජනීය භාෂාවේ බලපෑම තුළින් ඉතාලි බස ස්වයංපෝෂිත විය. මධ්‍යකාලීන යුගයේ හා නූතන යුගයේ මුල් භාගය වන විට ඉතාලියානුවන් ලතින් භාෂා සාක්‍ෂරතාවයෙන් පෙළෙන අතර එම නිසා ඔවුන් පහසුවෙන් ලතින් වචන ලිවීමට හා අවසානයේ කථාවට යොදා ගත්හ. අනෙකුත් බොහෝ රොමාන්සීය භාෂාවන් මෙන් නොව, ඉතාලි කෙටි හා දිගු ව්‍යාංජනාක්‍ෂර අතර ලතින් භාෂාවෙහි වෙනස රඳවා ගනී. ඉතාලි වචන රිද්මයානුකූලව භාවිතා කිරීම අතිශයින්ම පහසු කරවන සාධකයක් වන ස්වදේශීය ඉතාලි වචන සියල්ලම පාහේ ස්වර වලින් අවසන් වේ.
| Italian | |
|---|---|
| italiano, lingua italiana | |
| උච්චාරණය | |
| ස්වදේශික වන්නේ | Italy, Switzerland ( and southern ), , , (), () |
| කලාපය | Italy, and , , western |
| ජන වර්ගය | |
ස්වදේශික හසුරුවන්නන් | 69 million native speakers in the EU (c.2012) 90 million total speakers : 24 million |
ඉන්දු-යුරෝපීය
| |
| () | |
| "(Signed Italian)" "(Signed Exact Italian)" | |
| නිල තත්ත්වය | |
නිල භාෂාව වන ජාතිය | 4 countries
 European Union  |
හඳුනාගත් සුළුතර භාෂාවක් වන ජාතිය | |
| (de facto) | |
| භාෂා කේත | |
it | |
ita | |
ita | |
| ග්ලොටෝලොග් | ital1282 |
51-AAA-q | |
 Main language Former official language, now secondary Large Italian-speaking communities | |
| මෙම ලිපියෙහි ෆෝනටික සංකේත ඇතුළත් වේ. නිසි (පරිවර්තන සහාය) නොමැති විට, අක්ෂර වෙනුවට ඔබට දර්ශනය විය හැක. IPA සංකේත පිළිබඳ හැඳින්වීම් මාර්ගෝපදේශනයක් සඳහා, බලන්න. | |
මූලාශ්‍ර
- "Eurobarometer – Europeans and their languages" (PDF). (485 KB), February 2006
- Italian at (18th ed., 2015) (subscription required)
- "Centro documentazione per l'integrazione". Cdila.it. සම්ප්‍රවේශය 2015-10-22.
- "Centro documentazione per l'integrazione". Cdila.it. සම්ප්‍රවේශය 2015-10-22.
- http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf
- Monaco IQ (English language), referencing Chapter One of Files and Reports&InfoSujet=General Population Census 2008&6Gb|2008 census (gouv.mc not an English source) 27 සැප්තැම්බර් 2011 at the Wayback Machine
- Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Italian". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{}}: Invalid|display-editors=4(); Unknown parameter|chapterurl=ignored ()
- Berloco, Fabrizio (2018). The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu. ISBN .
- Serianni, Luca; Castelvecchi, Alberto (1997). Italiano. Grammatica, sintassi, dubbi. Milan: Garzanti.
- Berruto, Gaetano (1987). Sociolinguistica dell'italiano contemporaneo. Roma: Carocci.
 | මෙම ලිපිය තවමත් . විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක. |
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්‍රපටය, පොත, ක්‍රීඩාව, ක්‍රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
ඉත ල භ ෂ ව හ වත ල ග ව ඉත ල ය න යන ඉන ද ය ර ප ය භ ෂ පව ල ර ම න ස ය භ ෂ වක Romance language ඉත ල භ ෂ ව බ හ ස ය න ලත න භ ෂ වට ක ට ට ම භ ෂ වන ස ඩ න ය න සහ වල ගර ලත න භ ෂ ඔස ස සම භවය ව ඇත ඉත ල භ ෂ ව ස ව ට සර ලන තය සහ ඉත ල ය ම න ම ශ න ත මර න San Marino සහ වත ක න ව ද න ල භ ෂ ව වන අතර බටහ ර ඉස ට ර ය ව ක ර ඒෂ ය ව සහ ස ල ව න ය ව ත ළ න ල ස ළ තර තත වයක එයට ඇත එය කල න ඇල බ න ය ව ම ල ට ව ම න ක ම න ට න ග ර ක ට ර ග ර ස ය අය න යන ද පත සහ ඩ ඩ ක න ස යන රටවල ද න ල භ ෂ වක ව ප වත ඇත තවද ඉත ල භ ෂ ව කල න ඉත ල ය න ග නහ ර අප ර ක න සහ ඉත ල ය උත ර අප ර ක න ප රද ශවල න ල භ ෂ වක ව අතර ව ව ධ අ ශවල න එය තවමත එම ප රද ශවල ව දගත ක ර ය යභ රයක ඉට කරය ඇමර ක ව සහ ඕස ට ර ල ය ව ව ශ ල ව ද ශ ක ප රජ වන ද ඉත ල භ ෂ ව කත කරය ඉත ල භ ෂ ව බ ස න ය ව සහ හර සග ව න ව සහ ර ම න ය ව කල ප ය හ ස ළ තර භ ෂ සඳහ වන ය ර ප ය ප රඥප ත ය මග න ආවරණය වන භ ෂ වන යටත ඇත ළත කර ඇත ඉත ල භ ෂ ව කත කරන බ හ ද න ක ඉත ල බස එහ සම මත ස වර පය න හ කල ප ය ප රභ දවල න කථ කරත ඉත ල යන ප රධ න ය ර ප ය භ ෂ වක වන අතර එය ය ර පය ආරක ෂ ව සහ සහය ග ත ස ව ධ නය the Organization for Security and Co operation in Europe න ල භ ෂ වක වන අතර ය ර ප ය කව න ස ලය ව ඩ කරන භ ෂ ව working language ක ඉත ල බස කථ කයන ම ල යන 67 ක ය ර ප ස ගම ජනගහනය න 15 ය ර ප ය ස ගමය ව ඩ ප රම කත කරන ද වන මව භ ෂ ව වන අතර එය ද වන භ ෂ වක ල ස ය ර ප ස ගම ප රව ස යන ම ල යන 13 4 ක 3 කත කරය ය ර ප ස ගම න වන ය ර ප ය රටවල ස ව ට සර ලන තය ඇල බ න ය ව සහ එක සත ර ජධ න ය ව න සහ ව නත මහ ද ව පවල ඉත ල කථ කයන ඇත ළ ව ම ළ කථ කය න ස ඛ ය ව ආසන න වශය න ම ල යන 85 ක ර ම න කත ල ක ධ ර වල ය හ භ ෂ මය ප ද භ ෂ ව ම න ම ම ල ට ව ස ව ර ම ල ටර න ය ගය න ල භ ෂ ව ල ස ස වය කරන ශ ද ධ සනය ප රධ න ව ඩ කරන භ ෂ ව ඉත ල ව ස ග ත ප ර භ ෂ තය හ ඔප ර භ ව තය න ස ඉත ල ස ග තය භ ෂ ව ල ස හ ඳ න ව ස ග තය ග න සඳහන කරන බ හ ඉත ල වචන ල ව ප ර ව ව ධ භ ෂ වලට ග න ඇත අතර ඒව ජ ත යන තර වචන බවට පත ව ඇත කල ව සහ ආහ ර හ ස ඛ පභ ග භ ණ ඩ ව ළඳපල ත ළ ද එහ බලප ම ප ළ ල ය ඉත ල ය එක සත ව ම න පස ඉත ල භ ෂ ව රජය ව ස න සම මත කරන ලද ම ට ප ර ටස කන මත පදනම ව ස හ ත ය භ ෂ වක ව ෆ ල ර න ටය න සම ජය ඉහළ ප ත ය අය කත කළහ එහ වර ධනය අන ක ත ඉත ල භ ෂ වන ග න ද ස ළ වශය න පශ ච ත ර ම ආක රමණ කයන ග ජර ම න භ ෂ වල න ද බලප ම ඇත කළ ය ස වක ය ම ත න ම ත ත ක වන ලත න භ ෂ ව න උගත වචන ඉත ල භ ෂ වට ඇත ළත ක ර ම ල ඛ ත භ ෂ ව ව ද ය ත මක ප ර භ ෂ තය සහ පල ල ය ප ජන ය භ ෂ ව බලප ම ත ළ න ඉත ල බස ස වය ප ෂ ත ව ය මධ යක ල න ය ගය හ න තන ය ගය ම ල භ ගය වන ව ට ඉත ල ය න වන ලත න භ ෂ ස ක ෂරත වය න ප ළ න අතර එම න ස ඔව න පහස ව න ලත න වචන ල ව මට හ අවස නය කථ වට ය ද ගත හ අන ක ත බ හ ර ම න ස ය භ ෂ වන ම න න ව ඉත ල ක ට හ ද ග ව ය ජන ක ෂර අතර ලත න භ ෂ ව හ ව නස රඳව ගන ඉත ල වචන ර ද මය න ක ලව භ ව ත ක ර ම අත ශය න ම පහස කරවන ස ධකයක වන ස වද ශ ය ඉත ල වචන ස යල ලම ප හ ස වර වල න අවසන ව Italianitaliano lingua italianaඋච ච රණයස වද ශ ක වන න Italy Switzerland and southern කල පයItaly and westernජන වර ගයස වද ශ ක හස ර වන නන 69 million native speakers in the EU c 2012 90 million total speakers 24 millionභ ෂ පව ලඉන ද ය ර ප ය Italian Signed Italian Signed Exact Italian න ල තත ත වයන ල භ ෂ ව වන ජ ත ය4 countries Italy San Marino Switzerland 2 regions Organisations European Union හඳ න ගත ස ළ තර භ ෂ වක වන ජ ත ය Bosnia and Herzegovina de jure Croatia Monaco Romania de jure de facto භ ෂ ක ත span class plainlinks a rel nofollow class external text href https www loc gov standards iso639 2 php langcodes name php iso 639 1 it it a span span class plainlinks a rel nofollow class external text href https www loc gov standards iso639 2 php langcodes name php code ID 213 ita a span a href https iso639 3 sil org code ita class extiw title iso639 3 ita ita a ග ල ට ල ග a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id ital1282 ital1282 a 51 AAA q Main language Former official language now secondary Large Italian speaking communitiesම ම ල ප ය හ ෆ නට ක ස ක ත ඇත ළත ව න ස පර වර තන සහ ය න ම ත ව ට අක ෂර ව න වට ඔබට දර ශනය ව ය හ ක IPA ස ක ත ප ළ බඳ හ ඳ න ව ම ම ර ග පද ශනයක සඳහ Help IPA බලන න ම ල ශ ර Eurobarometer Europeans and their languages PDF 485 KB February 2006 Italian at 18th ed 2015 subscription required Centro documentazione per l integrazione Cdila it සම ප රව ශය 2015 10 22 Centro documentazione per l integrazione Cdila it සම ප රව ශය 2015 10 22 http ec europa eu public opinion archives ebs ebs 243 en pdf Monaco IQ English language referencing Chapter One of Files and Reports amp InfoSujet General Population Census 2008 amp 6Gb 2008 census gouv mc not an English source 27 ස ප ත ම බර 2011 at the Wayback Machine Nordhoff Sebastian Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin eds 2013 Italian Glottolog 2 2 Leipzig Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite book class mw redirect title ස ක ල ල Cite book cite book a Invalid display editors 4 help Unknown parameter chapterurl ignored help Berloco Fabrizio 2018 The Big Book of Italian Verbs 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses With IPA Transcription 2nd Edition Lengu ISBN 978 8894034813 Serianni Luca Castelvecchi Alberto 1997 Italiano Grammatica sintassi dubbi Milan Garzanti Berruto Gaetano 1987 Sociolinguistica dell italiano contemporaneo Roma Carocci ම ම ල ප ය තවමත අ ක ර ල ප යක ව ක ප ඩ ය වට උදව වක ල ස න ඔබ හට එය ව හ ද ව ල ය හ ක vte