නිර්වාණ (සංස්කෘත: निर्वाण) හෙවත් නිවන යනු ඉන්දියානු ආගම්වල (බුද්ධාගම, හින්දු ආගම, ජෛන ආගම සහ සීක් දහම) සංකල්පයක් වන අතර එය සමාජ විද්යාත්මක මුදා හැරීමේ අවසාන තත්වය, දුක්ඛ, දුක්ඛිත සහ සංසාරයෙන් මිදීම, නියෝජනය කරයි.
නිබ්බාන පරිවර්තන | |
---|---|
ඉංග්රීසි | Nibbana |
පාලි | නිබ්බාන |
සංස්කෘත | निर्वाण (නිර්වාණ) |
နိဗ္ဗာန် (neibban) | |
චීන | 涅槃 (පින්යින්: nièpán) |
ජපන් | 涅槃 (: nehan) |
කොරියානු | 열반 (yeolban) |
γasalang-aca nögcigsen | |
සිංහල | නිවන |
mya-ngan-las-'das-pa | |
นิพพาน (nibpan) | |
Niết bàn | |
භාරතීය ආගම්වල නිර්වාණය යනු මෝක්ෂය සහ මුක්ති යන්නයි. සියලුම භාරතීය ආගම් එය පරිපූර්ණ නිශ්ශබ්දතාව, නිදහස, ඉහළම සතුට මෙන්ම ඇලීමෙන් හා ලෞකික දුක්වලින් මිදීම සහ සංසාරයේ අවසානය ලෙස ප්රකාශ කරයි. කෙසේ වෙතත්, අබෞද්ධ සහ බෞද්ධ සම්ප්රදායන් විමුක්තිය සඳහා මෙම නියමයන් එකිනෙකට වෙනස් ලෙස විස්තර කරයි. හින්දු දර්ශනය අනුව බ්රහ්මන් සමඟ ආත්මයේ අනන්යතාවය එක්වීම හෝ අවබෝධ කර ගැනීමයි. ජෛනාගමේ, නිර්වාණය යනු කර්ම බන්ධනයෙන් හා සංසාරයෙන් ආත්මයක් මුදා හැරීම නියෝජනය කරන සමාජ විද්යාත්මක ඉලක්කය ද වේ. බෞද්ධ සන්දර්භය තුළ, නිර්වාණය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ දස සංයෝජන අත්හැරීම, නැවත ඉපදීමේ ක්රියාවලිය දිගටම කරගෙන යන අග්නිය දැමීමෙන් නැවත ඉපදීමේ අවසානය සනිටුහන් කිරීමයි.
නිරුක්තිය
ආත්මය සහ බ්රහ්මන් යන සංකල්පය සමඟින් අධ්යාත්මික විමුක්තිය පිළිබඳ අදහස්, බෘහදාරණ්යක උපනිෂද් හි 4.4.6 වැනි පාඨය වැනි වෛදික පාඨ සහ උපනිෂද් වල දක්නට ලැබේ.
"නිවී ගිය" විමුක්තිය යන සමාජ විද්යාත්මක අර්ථයෙන් නිර්වාණය යන පදය වේදයේ බොහෝ ස්ථානවල සහ ඊටත් වඩා පශ්චාත්-බෞද්ධ වෛෂ්ණව භාගවත පුරාණයේ දක්නට ලැබේ, කෙසේ වෙතත් ජනතාවාදී මතය වේද හෝ උපනිෂද් දෙකට ගෞරවය ලබා නොදේ. කොලින්ස් පවසන්නේ "බෞද්ධයන් එය පළමුව නිර්වාණය ලෙස හැඳින්වූ බව පෙනේ." වේද ග්රන්ථවල සහ උපනිෂද්වල, හොඳ, ප්රියජනක සහ විමුක්තිදායක දෙයක් ලෙස විස්තර කර ඇති බැවින්, මෙය මුල් බුදුදහමේ හිතාමතාම වචන භාවිත කිරීමක් විය හැකි බව, කොලින්ස් යෝජනා කරයි. කොලින්ස් පවසන්නේ නිර්වාණ යන වචනය වාචික මූලයක් වන "පිඹීම" යන වචනයේ "පිපිරුණු" යන අතීත කෘදන්ත ස්වරූපයෙන් වන අතර, "පිටතට" යන අර්ථය ඇති නිස් යන පෙරවදන සමඟ උපසර්ගය යෙදී ඇති බවයි. එබැවින් වචනයේ මුල් අර්ථය "පිපිරවීම, නිවා දැමීම" යන්නයි.
ආශ්රේයන්
- Chad Meister (2009). Introducing Philosophy of Religion. Routledge. p. 25. ISBN .
Buddhism: the soteriological goal is nirvana, liberation from the wheel of samsara and extinction of all desires, cravings and suffering.
- Kristin Johnston Largen. What Christians Can Learn from Buddhism: Rethinking Salvation. Fortress Press. pp. 107–108. ISBN .
One important caveat must be noted: for many lay Buddhists all over the world, rebirth in a higher realm – rather than realizing nirvana – has been the primary religious goal. [...] while many Buddhists strongly emphasize the soteriological value of the Buddha's teaching on nirvana [escape from samsara], many other Buddhists focus their practice on more tangible goals, in particular on the propitious rebirth in one's next life.
- Gavin Flood, Nirvana. In: John Bowker (ed.), Oxford Dictionary of World Religions
- Anindita N. Balslev (2014). On World Religions: Diversity, Not Dissension. SAGE Publications. pp. 28–29. ISBN .
- Loy, David (1982). "Enlightenment in Buddhism and Advaita Vedanta". International Philosophical Quarterly. Philosophy Documentation Center. 22 (1): 65–74. doi:10.5840/ipq19822217.
What most distinguishes Indian from Western philosophy is that all the important Indian systems point to the same phenomenon: Enlightenment or Liberation. Enlightenment has different names in the various systems – kaivalya, nirvana, moksha, etc. – and is described in different ways...
- Brian Morris (2006). Religion and Anthropology: A Critical Introduction. Cambridge University Press. p. 51. ISBN .
There has been some dispute as to the exact meaning of nirvana, but clearly the Buddhist theory of no soul seems to imply quite a different perspective from that of Vedantist philosophy, in which the individual soul or self [atman] is seen as identical with the world soul or Brahman [god] (on the doctrine of anatta [no soul] ...
- Gwinyai H. Muzorewa (2000). The Great Being. Wipf. pp. 52–54. ISBN .
Even the Atman depends on the Brahman. In fact, the two are essentially the same. [...] Hindu theology believes that the Atman ultimately becomes one with the Brahman. One's true identity lies in realizing that the Atman in me and the Brahman – the ground of all existence – are similar. [...] The closest kin of Atman is the Atman of all living things, which is grounded in the Brahman. When the Atman strives to be like Brahman it is only because it realizes that that is its origin – God. [...] Separation between the Atman and the Brahman is proved to be impermanent. What is ultimately permanent is the union between the Atman and the Brahman. [...] Thus, life's struggle is for the Atman to be released from the body, which is impermanent, to unite with Brahman, which is permanent – this doctrine is known as Moksha.
- උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>
ටැගය;Loy 1982 pp. 65–742
නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - Collins 1990, පිටු අංක: 81–84.
- Peter Harvey (2001). Buddhism. Bloomsbury Academic. pp. 98–99. ISBN .
[Nirvana is] beyond the processes involved in dying and reborn. [...] Nirvana is emptiness in being void of any grounds for the delusion of a permanent, substantial Self, and because it cannot be conceptualized in any view which links it to 'I' or 'mine' or 'Self'. It is known in this respect by one with deep insight into everything as not-Self (anatta), empty of Self.
- Max Müller (2011). Theosophy Or Psychological Religion. Cambridge University Press. pp. 307–310. ISBN .
උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: "web" නම් කණ්ඩායම සඳහා <ref>
ටැග පැවතුණත්, ඊට අදාළ <references group="web"/>
ටැග සොයාගත නොහැකි විය.
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්රපටය, පොත, ක්රීඩාව, ක්රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
න ර ව ණ ස ස ක ත न र व ण හ වත න වන යන ඉන ද ය න ආගම වල බ ද ධ ගම හ න ද ආගම ජ න ආගම සහ ස ක දහම ස කල පයක වන අතර එය සම ජ ව ද ය ත මක ම ද හ ර ම අවස න තත වය ද ක ඛ ද ක ඛ ත සහ ස ස රය න ම ද ම න ය ජනය කරය න බ බ න පර වර තනඉ ග ර ස Nibbanaප ල න බ බ නස ස ක තन र व ण න ර ව ණ န ဗ ဗ န neibban ච න涅槃 ප න ය න niepan ජපන 涅槃 nehan ක ර ය න 열반 yeolban gasalang aca nogcigsenස හලන වනmya ngan las das paniphphan nibpan Niết ban භ රත ය ආගම වල න ර ව ණය යන ම ක ෂය සහ ම ක ත යන නය ස යල ම භ රත ය ආගම එය පර ප ර ණ න ශ ශබ දත ව න දහස ඉහළම සත ට ම න ම ඇල ම න හ ල ක ක ද ක වල න ම ද ම සහ ස ස රය අවස නය ල ස ප රක ශ කරය ක ස ව තත අබ ද ධ සහ බ ද ධ සම ප රද යන ව ම ක ත ය සඳහ ම ම න යමයන එක න කට ව නස ල ස ව ස තර කරය හ න ද දර ශනය අන ව බ රහ මන සමඟ ආත මය අනන යත වය එක ව ම හ අවබ ධ කර ග න මය ජ න ගම න ර ව ණය යන කර ම බන ධනය න හ ස ස රය න ආත මයක ම ද හ ර ම න ය ජනය කරන සම ජ ව ද ය ත මක ඉලක කය ද ව බ ද ධ සන දර භය ත ළ න ර ව ණය යන න න අදහස කරන න දස ස ය ජන අත හ ර ම න වත ඉපද ම ක ර ය වල ය ද ගටම කරග න යන අග න ය ද ම ම න න වත ඉපද ම අවස නය සන ට හන ක ර මය න ර ක ත යආත මය සහ බ රහ මන යන ස කල පය සමඟ න අධ ය ත ම ක ව ම ක ත ය ප ළ බඳ අදහස බ හද රණ යක උපන ෂද හ 4 4 6 ව න ප ඨය ව න ව ද ක ප ඨ සහ උපන ෂද වල දක නට ල බ න ව ග ය ව ම ක ත ය යන සම ජ ව ද ය ත මක අර ථය න න ර ව ණය යන පදය ව දය බ හ ස ථ නවල සහ ඊටත වඩ පශ ච ත බ ද ධ ව ෂ ණව භ ගවත ප ර ණය දක නට ල බ ක ස ව තත ජනත ව ද මතය ව ද හ උපන ෂද ද කට ග රවය ලබ න ද ක ල න ස පවසන න බ ද ධයන එය පළම ව න ර ව ණය ල ස හ ඳ න ව බව ප න ව ද ග රන ථවල සහ උපන ෂද වල හ ඳ ප ර යජනක සහ ව ම ක ත ද යක ද යක ල ස ව ස තර කර ඇත බ ව න ම ය ම ල බ ද දහම හ ත මත ම වචන භ ව ත ක ර මක ව ය හ ක බව ක ල න ස ය ජන කරය ක ල න ස පවසන න න ර ව ණ යන වචනය ව ච ක ම ලයක වන ප ඹ ම යන වචනය ප ප ර ණ යන අත ත ක දන ත ස වර පය න වන අතර ප ටතට යන අර ථය ඇත න ස යන ප රවදන සමඟ උපසර ගය ය ද ඇත බවය එබ ව න වචනය ම ල අර ථය ප ප රව ම න ව ද ම ම යන නය ආශ ර යන Chad Meister 2009 Introducing Philosophy of Religion Routledge p 25 ISBN 978 1 134 14179 1 Buddhism the soteriological goal is nirvana liberation from the wheel of samsara and extinction of all desires cravings and suffering Kristin Johnston Largen What Christians Can Learn from Buddhism Rethinking Salvation Fortress Press pp 107 108 ISBN 978 1 4514 1267 3 One important caveat must be noted for many lay Buddhists all over the world rebirth in a higher realm rather than realizing nirvana has been the primary religious goal while many Buddhists strongly emphasize the soteriological value of the Buddha s teaching on nirvana escape from samsara many other Buddhists focus their practice on more tangible goals in particular on the propitious rebirth in one s next life Gavin Flood Nirvana In John Bowker ed Oxford Dictionary of World Religions Anindita N Balslev 2014 On World Religions Diversity Not Dissension SAGE Publications pp 28 29 ISBN 978 93 5150 405 4 Loy David 1982 Enlightenment in Buddhism and Advaita Vedanta International Philosophical Quarterly Philosophy Documentation Center 22 1 65 74 doi 10 5840 ipq19822217 What most distinguishes Indian from Western philosophy is that all the important Indian systems point to the same phenomenon Enlightenment or Liberation Enlightenment has different names in the various systems kaivalya nirvana moksha etc and is described in different ways Brian Morris 2006 Religion and Anthropology A Critical Introduction Cambridge University Press p 51 ISBN 978 0 521 85241 8 There has been some dispute as to the exact meaning of nirvana but clearly the Buddhist theory of no soul seems to imply quite a different perspective from that of Vedantist philosophy in which the individual soul or self atman is seen as identical with the world soul or Brahman god on the doctrine of anatta no soul Gwinyai H Muzorewa 2000 The Great Being Wipf pp 52 54 ISBN 978 1 57910 453 5 Even the Atman depends on the Brahman In fact the two are essentially the same Hindu theology believes that the Atman ultimately becomes one with the Brahman One s true identity lies in realizing that the Atman in me and the Brahman the ground of all existence are similar The closest kin of Atman is the Atman of all living things which is grounded in the Brahman When the Atman strives to be like Brahman it is only because it realizes that that is its origin God Separation between the Atman and the Brahman is proved to be impermanent What is ultimately permanent is the union between the Atman and the Brahman Thus life s struggle is for the Atman to be released from the body which is impermanent to unite with Brahman which is permanent this doctrine is known as Moksha උප ට ද ක ව ම ද ෂය අන ත ක lt ref gt ට ගය Loy 1982 pp 65 742 නම ත ආශ ර යන සඳහ ක ස ද ප ළක සපය න ත බ ණ Collins 1990 ප ට අ ක 81 84 Peter Harvey 2001 Buddhism Bloomsbury Academic pp 98 99 ISBN 978 1 4411 4726 4 Nirvana is beyond the processes involved in dying and reborn Nirvana is emptiness in being void of any grounds for the delusion of a permanent substantial Self and because it cannot be conceptualized in any view which links it to I or mine or Self It is known in this respect by one with deep insight into everything as not Self anatta empty of Self Max Muller 2011 Theosophy Or Psychological Religion Cambridge University Press pp 307 310 ISBN 978 1 108 07326 4 උප ට ද ක ව ම ද ෂය web නම කණ ඩ යම සඳහ lt ref gt ට ග ප වත ණත ඊට අද ළ lt references group web gt ට ග ස ය ගත න හ ක ව ය