2012 වසර වන විට, පකිස්තානයෙහි සපයන ලද්දේ වරලත්-වාණිජ තුනක් මගිනි. සිවිල් න්යෂ්ටික බලාගාර ගොඩනගා ඒවා ක්රියාත්මක කල, ලෝකයේ පළමු වන්නේ පකිස්තානයයි. මෙම බලාගාර ක්රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් තනි වගකීම දරන විද්යාත්මක සහ න්යෂ්ටික කාර්යාංශය වන්නේ (PAEC) වෙයි. 2012 වසර වන විට, ෆොසිල ඉන්ධන වෙතින් නිපැයුනු ~62%, වෙතින් නිපැයුනු ~33% සහ වෙතින් නිපැයුනු ~0.3% හා සමගින් සැසඳුනු විට, වාණිජ න්යෂ්ටික බලාගාර වෙතින්, පකිස්තානයෙහි නිපැයුනු විදුලියෙන් දළ වශයෙන් ~3.6% පමණ නිපැයිණි. අත්සන් නොකල මුත් හා සමගින් හොඳ ස්ථාවරයක සිටිනා සතර ( ඉන්දියාව, ඊශ්රායෙලය සහ, උතුරු කොරියාව හා සමගින්) අතුරින් පකිස්තානයද එකකි. 2050 වසර වන විට න්යෂ්ටික බලාගාර 32 ක් තැනීමට පකිස්තානය සැලසුම් කරයි.
ඉතිහාසය
ලෙසින්, මහාචාර්ය (සහ පසුව ) , ජනාධිපති එකඟ කරවා ගත්තේ, අසබඩ ස්ථානයක, පකිස්තානයෙහි පළමු වාණිජ න්යෂ්ටික බලාගාරය පිහිටුවීමටය. (KANUPP) ලෙසින් හැඳින්වෙන මෙම වාණිජ බලාගාරය, කැනේඩියානු වන, කුඩා 137 .
වන, පීඒඊසී හී , ව්යාපෘති අධ්යක්ෂක විය. KANUPP බලාගාරය එහි ක්රියාකාරකම් ඇරඹුවේ 1972 වසරෙහිදී වන අතර, එහි නිල ප්රතිෂ්ඨාපනය සිදු කලේ, ජනාධිපති සහ පීඒඊසී සභාපති විසිනි. යටතේ වන KANUPP බලාගාරය, ක්රියාත්මක වන්නේ සහිතවය. 1969 වසරෙහිදී, ප්රංශයෙහි සහ එක්සත් රාජධානියෙහි (BNFL) විසින් පීඒඊසී හා සමගින් ගිවිසුමට එළඹුනේ ප්ලූටෝනියම් සහ න්යෂ්ටික ප්රතික්රියායන යන්ත්රෝපකරණ පකිස්තානයට සපයන ලෙසටයි. ගිවිසුම පරිදී, බලාගාර සහ න්යෂ්ටික ප්රතික්රියායන පහසුකම් වල ප්රධාන සැලසුම්කරුවෝ පීඒඊසී ඉංජිනේරුවෝ වූයේ, බීඑන්එෆ්එල් සහ සීඊඒ විසින් අරමුදල්, තාක්ෂණික ආධාර සහ න්යෂ්ටික ද්රව්ය සපයන අතරතුරය. ව්යාපෘති පිළිබඳ කෘත්යයන් 1972 වසර දක්වා ඇරඹුනේ නැති අතර, ඉන්දියාවේ ස්මයිලින් බුද්ධා - න්යෂ්ටික අත්හදාබැලීම —1974 වසරෙහි සිදුවූ බලාපොරොත්තු නොවූ න්යෂ්ටික අත්හදාබැලීමක්— හේතුවෙන්, පීඒඊසී හා සමගින් සියළු ව්යාපෘති බීඑන්එෆ්එල් විසින් අවලංගු කරන ලදි.[] 1974 වසරෙහිදී, ක්රියාත්මක කෙරුණු අතර, එහි ව්යාපෘති අධ්යක්ෂකවරුන් වූයේ මුනීර් අහමඩ් ඛාන් සහ හෆීස් කුරේෂි වූහ. PARR-II යනු දේශීය ප්රතික්රීකයක් වන අතර, පීඒඊසී හී ඉංජිනේරුවරුන්ගේ සහ විද්යාඥයින්ගේ අනුග්රහය යටතේ තැනිණි.
1977 වසරෙහිදී, විසින් යෙදවුනු පීඩනය මධ්යයේ, සීඊඒ විසින් පීඒඊසී සමග සිදු කල සියළු ව්යාපෘති වහාම අවලංගු කෙරිනි. එක්සත් රාජධානියෙහි සහ ප්රංශයෙහි උපකාරය නොමැතිව, පීඒඊසී ඉංජිනේරුවන් විසින් ප්ලූටෝනියම් න්යෂ්ටික ප්රතිසැකසුම් යන්ත්රෝපකරණ— — සහ ප්ලූටෝනියම් ප්රතික්රීයකය — නිම කලහ. මෙම බලාගාර දෙකම පීඒඊසී විසින් පාලනය කෙරෙන වාණිජ බලාගාර විය. 1989 වසරෙහිදී, මහජන චීන සමූහාණ්ඩුව විසින් පකිස්තානය සමග ගිවිසුමක් අත්සන් කලේ, අයිඒඊඒ සුරැකිතාවයන් යටතේ 300 බලාගාරය ලබාදීමටය. 1990 වසරේදී, ප්රංශය සහ සෝවියට් සංගමය යන රටවල් දෙකම විසින්, අයිඒඊඒ සුරැකිතාවයන් යටතේ වාණිජ න්යෂ්ටික බලාගාර සපයන ලෙසට පකිස්තානයෙහි ඉල්ලීම සලකා බලන ලදි. එනමුදු, සෝවියට් සංගමය සහ ප්රංශය සමගින් වූ මෙම එකඟතා පිළිබඳ එ.ජ. නොසතුට, ප්රකාශයක් තුලින් දැක්වෙත්ම මෙම ගිවිසුම් අවලංගු කෙරිණි. 2000 වසර වන විට, චීනය විසින් පීඒඊසී සමගින් එහි කොන්ත්රාත්තුව විස්තීරණය කර ඇති අතර, 2011 ඔක්තොම්බර් වන විට , සහ බලාගාර ගොඩනැගීමෙහිලා උපකාර සපයයි. 2011 වසරෙහි අප්රේල් මාසයේදී නිම කරන ලදි. එහි බලශක්තිය සඳහා වන ඉල්ලුමෙහි වැඩිවීම නිසා, විසින් රට පුරා න්යෂ්ටික බලාගාර පිහිටුවන ලෙසට පීඒඊසී වෙත නියෝග පනවා ඇත. පීඒඊසී පවසන පරිදී, ඉලක්කය වන්නේ, වසර 2030 වන විට, 8800 MW ධාරිතාවක විදුලිය ජනනය කිරීමයි. අග්රාමාත්ය විසින් 2010 වසරෙහිදී ප්රකාශයට පත් කල අතර, පකිස්තානයෙහි අග්රාමාත්යවරයාගේ නිල නිවස්න වන අග්රාමාත්ය ලේකම් කාර්යාලයෙහිදී හිදී ඉදිරිපත් කරන ලදි. වර්තමානයෙහි පීඒඊසී සැලසුම් කරමින් සිටින්නේ KANUPP-II—1100 MWe බලාගාරයකි — සහ KANUPP-III — 1100 MWe — න්යෂ්ටික බලාගාරයන්හී ගොඩනැගීම් කටයුතු වල පෙරමුණ ගෙන ක්රියාකිරීමටය. වාණිජ බලාගාර දේශිය වශයෙන් ගොඩනැගෙමින් පවතින අතර, ප්රාරම්භක කටයුතු 2009 වසරෙහිදී අත්හිටුවන ලදි. 2010 වසරෙහිදී, (පීඑන්පීඑෆ්සී) — න්යෂ්ටික යළි-සැකසුම් යන්ත්රාගාරයක් — පිහිටුවන ලදි. පීඒඊසී විසින් ගොඩනැගීම් කටයුතු, සැලසුම් කටයුතු සහ නඩත්තු කටයුතු සඳහා මූලිකත්වය සපයන ලද අතර, චීනය සහ අයිඒඊඒ විසින් පහසුකම සඳහා අරමුදල් සපයන ලදි. 2013 නොවැම්බර් 26 දිනදී, අග්රාමාත්ය නවාෂ් ෂෙරීෆ් විසින්, කරච්චි නගරය අසබඩ, 2200 MW ඒකාබද්ධ ධාරිතාවකින් යුතු න්යෂ්ටික බලාගාර දෙක සඳහා මුල්ගල් තැබීමේ උත්සවය පවත්වන ලදි.
පකිස්තාන න්යෂ්ටික බල ප්රතික්රීයක
අද දිනය වන විට, වාණිජ න්යෂ්ටික බලාගාර තුනක් පමණක් ක්රියාකාරී තත්ත්වයෙහි පවතියි. වර්තමාන සහ අනාගත වාණිජ න්යෂ්ටික බලාගාර පිළිබඳ විස්තර සපයන ලැයිස්තුවක් පහත සැපයෙයි.
න්යෂ්ටික බල ප්රතික්රීයක | වර්ගය | පිහිටුම | ගොඩනැගීම ඇරඹීම | ජාලකයට සම්බන්ධ කිරීම | වාණිජ ක්රියාත්මක වීම | |
---|---|---|---|---|---|---|
, | 300 MWe | 1 අගෝස්තු 1993 | 13 ජූනි 2000 | 15 සැප්තැම්බර් 2000 | ||
, | 300 MWe | 28 දෙසැම්බර් 2005 | 14 මාර්තු 2011 | 20 මැයි 2011 | ||
, | 340 MWe | 28 අප්රේල් 2009 | 2016 | නොදනී | ||
, | 340 MWe | 2011 | 2017 | නොදනී | ||
, | 1000 MWe | 2014 | 2020 | නොදනී | ||
, , | 90 MWe | 1 අගෝස්තු 1966 | 18 ඔක්තොම්බර් 1971 | 7 දෙසැම්බර් 1972 | ||
, , | 1000 MWe | ප්රාරම්භක කටයුතු ඇරඹුනද, 2009 වසරෙහිදී ව්යාපෘතිය නවතා දමන ලදි. | 2020 | 2020 | ||
, , | 1000 MWe | ප්රතික්රීයකය සැලසුම් කිරීම නිමා කර ඇත. ගොඩනැගීම් කටයුතු තවමත් ආරම්භ කැ නැත | 2020 | 2020 | ||
මුෂ්රෆාගා න්යෂ්ටික බල සංකීර්ණය | , | 1000 MWe | වාර්තා ගත වන අයුරින් පීඒඊසී විසින් හී චීන න්යෂ්ටික ප්රතික්රීයක තුනක් සවිකිරීමට සැලසුම් කරන අතර, භූමිය දැනට සකස් කරමින් පවතියි. | 2020 | 2020 |
ජාත්යන්තර සහයෝගීතාවය
මහජන චීන සමූහාණ්ඩුව
මහජන චීන සමූහාණ්ඩුව මුලදී සිටම පකිස්තානයේ න්යෂ්ටික බලශක්ති උත්පාදන වැඩසටහන සඳහා ප්රබල වාචික සහ උද්යෝගමත් අනුග්රාහකයෙක් විය. 1970 ගණන් වලදී අග්රාමාත්යවරයා වශයෙන් චීනයෙහි සංචාරයක යෙදීම සිදුවූ පළමු අවස්ථාව දක්වා ඈත අතීතයට චීන-පකිස්තාන සබඳතා විහිදී යයි.
ආශ්රිත
- (PAEC), පකිස්තානු පරමාණු බල කොමිසම (12 මැයි 2011). "ප්රයිම් මිනිස්ටර් ඉනෝගරේට්ස් 340 MW ෂාෂ්මා නියුක්ලියර් පවර් ප්ලාන්ට් යුනිට්-2: ගවර්න්මන්ට් ටු ප්රොවයිඩ් ෆුල් සපෝර්ට් ටු පීඒඊසී ෆෝ නියුක්ලියර් ප්රොජෙක්ට්ස් අර්ජර්ස් ඉන්ටර්නැෂනල් කමියුනිටි ටු මේක් නියුක්ලියර් ටෙක්නොලොජි ඇක්සෙසිබ්ල් ටු පකිස්තාන් ෆො පවර් ජෙනරේෂන්". පකිස්තානු පරමාණු බල කොමිසමේ මාධ්ය අධ්යක්ෂක කාර්යාලය. මහජන පුවත් සහ ජාත්යන්තර පුවත් සබඳතා සඳහා පකිස්තානු පරමාණු බල කොමිසමෙහි අධ්යක්ෂක කාර්යාලය.
- Nuclear power in Pakistan, Dr. Zia H. Siddiqui and Dr. I.H. Qureshi, pp.31–33.
- . "නියුක්ලියර් පවර් ජෙනරේෂන් ප්රෝග්රම්". පකිස්තානු රජය. PAEC. සම්ප්රවේශය 2011.
{{}}
: Check date values in:|accessdate=
() - සයිඩ් යුසාෆ්, රාසා (31 ජූලි 2012). "කරන්ට් පික්චර් ඔෆ් ඉලෙක්ට්රිකල් එනර්ජි ඉන් පකිස්තාන්". පකිස්තානු න්යෂ්ටික බලශක්ති කොමිසම. න්යෂ්ටික බලශක්ති නිපැයුම් අධ්යක්ෂ ජනරාල් කාර්යාලයය. සම්ප්රවේශය 28 නොවැම්බර් 2012.
- සුල්ෆිකාර්, සාමන් (23 අප්රේල් 2012). "පක්-චයිනා එනර්ජි කෝපරේෂන්". පකිස්තාන් ඔබ්සර්වර්. http://pakobserver.net/detailnews.asp?id=109910. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 23 අප්රේල් 2012.
- යූඑන් ප්රෙස් රිලීස්. "අයිඒඊඒ පබ්ලිකේෂන්ස්: පකිස්තාන් ඕවර්වීව්". IAEA, P.O. Box 100, Wagramer Strasse 5, A-1400 Vienna, Austria. IAEA Membership states. සම්ප්රවේශය 17 අප්රේල් 2012.
- ඇසෝෂියෙට් ප්රෙස් ඔෆ් පකිස්තාන් (APP) (25 අප්රේල් 2011). "අයිඒඊඒ ඩික්ලෙයාර්ස් නියුක්ලියර් එනර්ජි ප්රෝග්රම් සේෆ්". ඩෝන් නිවුස්පේපර්ස්. http://dawn.com/2011/04/25/iaea-declares-pakistan-nuclear-program-safe/. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 17 අප්රේල් 2012.
- ඩාල්, ප්රෙඩ්රික් (27 සැප්තැම්බර් 2010). "නියුක්ලියර්-ආම්ඩ් පකිස්තාන් චෙයාර්ස් බෝර්ඩ් ඔෆ් යූ.එන්. ඇටම් බොඩි". රොයිටර්ස්, වියනා. http://www.reuters.com/article/2010/09/27/us-nuclear-iaea-pakistan-idUSTRE68Q1MN20100927. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 17 අප්රේල් 2012. ""Pakistan is a long-standing and "very law-abiding" member of the IAEA, got no opposition from any side at all"
- http://www.thenews.com.pk/Todays-News-3-235039-32-nuclear-plants-to-produce-40000MW-PAEC
- (13 ඔක්තොම්බර් 2005). "කන්ට්රිබියුෂන් ඔෆ් අබ්දුස් සලාම් ඈස් මෙම්බර් ඔෆ් පීඒඊසී" (PDF). ද නියුක්ලියස්. 42 (1–2). නිලෝර්, ඉස්ලාමබාද්: ද නියුක්ලියස් PINSTECH පබ්ලිකේෂන්: 31–34. 0029-5698. සම්ප්රවේශය 2011.
{{}}
: Check date values in:|accessdate=
() - සිඩ්ඩිකි, ආචාර්ය සියා; ආචාර්ය ඉක්බාල් හුසේන් කුරේෂි (13 ඔක්තොම්බර් 2005). "නියුක්ලියර් පවර් ඉන් පකිස්තාන්" (PDF). ද නියුක්ලියස්. 42 (1–2). නිලෝර්, ඉස්ලාමබාද්: ද නියුක්ලියස් PINSTECH පබ්ලිකේෂන්: 63–66. 0029-5698. සම්ප්රවේශය 2011.
{{}}
: Check date values in:|accessdate=
() - "පකිස්තාන් මේක්ස් එචීව්මන්ට්ස් ඉන් පීස්ෆුල් යූස් ඔෆ් නියුක්ලියර් එනර්ජි". සින්හුවා ජෙනරල් ඕවර්සීස් නිවුස් සර්විස්. 27 ඔක්තොම්බර් 1979. http://www.nti.org/e_research/profiles/Pakistan/Nuclear/chronology_1974.html.
- "සෝවියට් ඇම්බැසඩර් සේස් සෝවියට්ස් මයිට් සෙල් පකිස්තාන් අ නියුක්ලියර් ප්ලාන්ට්". 26 පෙබරවාරි 1990. සම්ප්රවේශය 2011.
{{}}
: Check date values in:|accessdate=
() - නිසාමි, මජීඩ්; සලීම් බුක්රි (26 පෙබරවාරි 1990). "පේපර් සේස් යූඑස් ටු ඔක්ජේක්ට් ටු නියුක්ලියර් ප්ලාන්ට් ඩීල්". (ඉස්ලාමබාද්, ඉස්ලාමබාද් ප්රධාන බලප්රදේශය: ): pp. 1–2. http://www.nti.org/e_research/profiles/Pakistan/Nuclear/chronology_1990.html. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 2011.
- . "CHASNUPP I". PAEC. PAEC.
- . "CHASNUPP-II". IAEA. IAEA. සම්ප්රවේශය 2011-04-08.
- . "චයිනා ෆර්ම් ඒම්ස් ටු බිල්ඩ් බිග් නියුක්ලියර් ප්ලාන්ට් ෆො පකිස්තාන්". දි එක්ස්ප්රස් ට්රිබියුන්. දි එක්ස්ප්රස් ට්රිබියුන්.
- . "KANUPP-I". අයිඒඊඒ දත්ත ගබඩාව. අයිඒඊඒ.
- . "KANUPP-II". පකිස්තානු පරමාණුක බලශක්ති කොමිසම. පකිස්තානු පරමාණුක බලශක්ති කොමිසම.
- හසීම්, අසාද් (31 ජනවාරි 2009). "ප්ලෑන් ටු එස්ටැබ්ලිෂ් 1,000MW KANUPP-II පුට් ඔන් හෝල්ඩ්". (කරච්චි, සින්ද්: ඩෝන් පුවත්පත් සමූහයෙහි හමීඩ් හරූන්). http://archives.dawn.com/2009/01/31/local1.htm. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 2011.
- අසාඩ් හසීම්, 1,000MW Kanupp-II පිහිටුවීමෙහි සැලසුම නවතා දැමිණි ඩෝන් මාධ්ය සමූහය.
- . "KANUPP-II". WNA.
- නසීර්, ෂාහාරා (31 ජනවාරි 2009). "නියුක්ලියර් නයිට්මෙයාර්ස් ටු අවොයිඩ්". (කරච්චිය, සින්ද්: ද නේෂන් මාධ්ය සමූහය). http://www.nation.com.pk/pakistan-news-newspaper-daily-english-online/Opinions/Columns/11-Apr-2011/Nuclear-nightmares-to-avoid. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 2011.
- පකිස්තාන් ඉන් ටෝක්ස් ටු ඇක්වයර් 3 නියුක්ලියර් ප්ලාන්ට්ස් ෆ්රොම් චයිනා
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්රපටය, පොත, ක්රීඩාව, ක්රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
2012 වසර වන ව ට පක ස ත නය හ සපයන ලද ද වරලත ව ණ ජ ත නක මග න ස ව ල න යෂ ට ක බල ග ර ග ඩනග ඒව ක ර ය ත මක කල ල කය පළම වන න පක ස ත නයය ම ම බල ග ර ක ර ය ත මක ක ර ම සම බන ධය න තන වගක ම දරන ව ද ය ත මක සහ න යෂ ට ක ක ර ය ශය වන න PAEC ව ය 2012 වසර වන ව ට ෆ ස ල ඉන ධන ව ත න න ප ය න 62 ව ත න න ප ය න 33 සහ ව ත න න ප ය න 0 3 හ සමග න ස සඳ න ව ට ව ණ ජ න යෂ ට ක බල ග ර ව ත න පක ස ත නය හ න ප ය න ව ද ල ය න දළ වශය න 3 6 පමණ න ප ය ණ අත සන න කල ම ත හ සමග න හ ඳ ස ථ වරයක ස ට න සතර ඉන ද ය ව ඊශ ර ය ලය සහ උත ර ක ර ය ව හ සමග න අත ර න පක ස ත නයද එකක 2050 වසර වන ව ට න යෂ ට ක බල ග ර 32 ක ත න මට පක ස ත නය ස ලස ම කරය Lua ද ෂය in Module Location map at line 425 No value was provided for longitude Lua ද ෂය in Module Location map at line 425 No value was provided for longitude class notpageimage පක ස ත නය හ න යෂ ට ක බල ග ර සක ර ය බල ග රඉත හ සයල ස න මහ ච ර ය සහ පස ව ජන ධ පත එකඟ කරව ගත ත අසබඩ ස ථ නයක පක ස ත නය හ පළම ව ණ ජ න යෂ ට ක බල ග රය ප හ ට ව මටය KANUPP ල ස න හ ඳ න ව න ම ම ව ණ ජ බල ග රය ක න ඩ ය න වන ක ඩ 137 වන ප ඒඊස හ ව ය ප ත අධ යක ෂක ව ය KANUPP බල ග රය එහ ක ර ය ක රකම ඇරඹ ව 1972 වසර හ ද වන අතර එහ න ල ප රත ෂ ඨ පනය ස ද කල ජන ධ පත සහ ප ඒඊස සභ පත ව ස න යටත වන KANUPP බල ග රය ක ර ය ත මක වන න සහ තවය 1969 වසර හ ද ප ර ශය හ සහ එක සත ර ජධ න ය හ BNFL ව ස න ප ඒඊස හ සමග න ග ව ස මට එළඹ න ප ල ට න යම සහ න යෂ ට ක ප රත ක ර ය යන යන ත ර පකරණ පක ස ත නයට සපයන ල සටය ග ව ස ම පර ද බල ග ර සහ න යෂ ට ක ප රත ක ර ය යන පහස කම වල ප රධ න ස ලස ම කර ව ප ඒඊස ඉ ජ න ර ව ව ය බ එන එෆ එල සහ ස ඊඒ ව ස න අරම දල ත ක ෂණ ක ආධ ර සහ න යෂ ට ක ද රව ය සපයන අතරත රය ව ය ප ත ප ළ බඳ ක ත යයන 1972 වසර දක ව ඇරඹ න න ත අතර ඉන ද ය ව ස මය ල න බ ද ධ න යෂ ට ක අත හද බ ල ම 1974 වසර හ ස ද ව බල ප ර ත ත න ව න යෂ ට ක අත හද බ ල මක හ ත ව න ප ඒඊස හ සමග න ස යළ ව ය ප ත බ එන එෆ එල ව ස න අවල ග කරන ලද උපහරණ ඇව ස ය 1974 වසර හ ද ක ර ය ත මක ක ර ණ අතර එහ ව ය ප ත අධ යක ෂකවර න ව ය ම න ර අහමඩ ඛ න සහ හෆ ස ක ර ෂ ව හ PARR II යන ද ශ ය ප රත ක ර කයක වන අතර ප ඒඊස හ ඉ ජ න ර වර න ග සහ ව ද ය ඥය න ග අන ග රහය යටත ත න ණ 1977 වසර හ ද ව ස න ය දව න ප ඩනය මධ යය ස ඊඒ ව ස න ප ඒඊස සමග ස ද කල ස යළ ව ය ප ත වහ ම අවල ග ක ර න එක සත ර ජධ න ය හ සහ ප ර ශය හ උපක රය න ම ත ව ප ඒඊස ඉ ජ න ර වන ව ස න ප ල ට න යම න යෂ ට ක ප රත ස කස ම යන ත ර පකරණ සහ ප ල ට න යම ප රත ක ර යකය න ම කලහ ම ම බල ග ර ද කම ප ඒඊස ව ස න ප ලනය ක ර න ව ණ ජ බල ග ර ව ය 1989 වසර හ ද මහජන ච න සම හ ණ ඩ ව ව ස න පක ස ත නය සමග ග ව ස මක අත සන කල අය ඒඊඒ ස ර ක ත වයන යටත 300 බල ග රය ලබ ද මටය 1990 වසර ද ප ර ශය සහ ස ව යට ස ගමය යන රටවල ද කම ව ස න අය ඒඊඒ ස ර ක ත වයන යටත ව ණ ජ න යෂ ට ක බල ග ර සපයන ල සට පක ස ත නය හ ඉල ල ම සලක බලන ලද එනම ද ස ව යට ස ගමය සහ ප ර ශය සමග න ව ම ම එකඟත ප ළ බඳ එ ජ න සත ට ප රක ශයක ත ල න ද ක ව ත ම ම ම ග ව ස ම අවල ග ක ර ණ 2000 වසර වන ව ට ච නය ව ස න ප ඒඊස සමග න එහ ක න ත ර ත ත ව ව ස ත රණය කර ඇත අතර 2011 ඔක ත ම බර වන ව ට සහ බල ග ර ග ඩන ග ම හ ල උපක ර සපයය 2011 වසර හ අප ර ල ම සය ද න ම කරන ලද එහ බලශක ත ය සඳහ වන ඉල ල ම හ ව ඩ ව ම න ස ව ස න රට ප ර න යෂ ට ක බල ග ර ප හ ට වන ල සට ප ඒඊස ව ත න ය ග පනව ඇත ප ඒඊස පවසන පර ද ඉලක කය වන න වසර 2030 වන ව ට 8800 MW ධ ර ත වක ව ද ල ය ජනනය ක ර මය අග ර ම ත ය ව ස න 2010 වසර හ ද ප රක ශයට පත කල අතර පක ස ත නය හ අග ර ම ත යවරය ග න ල න වස න වන අග ර ම ත ය ල කම ක ර ය ලය හ ද හ ද ඉද ර පත කරන ලද වර තම නය හ ප ඒඊස ස ලස ම කරම න ස ට න න KANUPP II 1100 MWe බල ග රයක සහ KANUPP III 1100 MWe න යෂ ට ක බල ග රයන හ ග ඩන ග ම කටය ත වල ප රම ණ ග න ක ර ය ක ර මටය ව ණ ජ බල ග ර ද ශ ය වශය න ග ඩන ග ම න පවත න අතර ප ර රම භක කටය ත 2009 වසර හ ද අත හ ට වන ලද 2010 වසර හ ද ප එන ප එෆ ස න යෂ ට ක යළ ස කස ම යන ත ර ග රයක ප හ ට වන ලද ප ඒඊස ව ස න ග ඩන ග ම කටය ත ස ලස ම කටය ත සහ නඩත ත කටය ත සඳහ ම ල කත වය සපයන ලද අතර ච නය සහ අය ඒඊඒ ව ස න පහස කම සඳහ අරම දල සපයන ලද 2013 න ව ම බර 26 ද නද අග ර ම ත ය නව ෂ ෂ ර ෆ ව ස න කරච ච නගරය අසබඩ 2200 MW ඒක බද ධ ධ ර ත වක න ය ත න යෂ ට ක බල ග ර ද ක සඳහ ම ල ගල ත බ ම උත සවය පවත වන ලද පක ස ත න න යෂ ට ක බල ප රත ක ර යකඅද ද නය වන ව ට ව ණ ජ න යෂ ට ක බල ග ර ත නක පමණක ක ර ය ක ර තත ත වය හ පවත ය වර තම න සහ අන ගත ව ණ ජ න යෂ ට ක බල ග ර ප ළ බඳ ව ස තර සපයන ල ය ස ත වක පහත ස පය ය න යෂ ට ක බල ප රත ක ර යක වර ගය ප හ ට ම ග ඩන ග ම ඇරඹ ම ජ ලකයට සම බන ධ ක ර ම ව ණ ජ ක ර ය ත මක ව ම 300 MWe 1 අග ස ත 1993 13 ජ න 2000 15 ස ප ත ම බර 2000 300 MWe 28 ද ස ම බර 2005 14 ම ර ත 2011 20 ම ය 2011 340 MWe 28 අප ර ල 2009 2016 න දන 340 MWe 2011 2017 න දන 1000 MWe 2014 2020 න දන 90 MWe 1 අග ස ත 1966 18 ඔක ත ම බර 1971 7 ද ස ම බර 1972 1000 MWe ප ර රම භක කටය ත ඇරඹ නද 2009 වසර හ ද ව ය ප ත ය නවත දමන ලද 2020 2020 1000 MWe ප රත ක ර යකය ස ලස ම ක ර ම න ම කර ඇත ග ඩන ග ම කටය ත තවමත ආරම භ ක න ත 2020 2020ම ෂ රෆ ග න යෂ ට ක බල ස ක ර ණය 1000 MWe ව ර ත ගත වන අය ර න ප ඒඊස ව ස න හ ච න න යෂ ට ක ප රත ක ර යක ත නක සව ක ර මට ස ලස ම කරන අතර භ ම ය ද නට සකස කරම න පවත ය 2020 2020ජ ත යන තර සහය ග ත වයමහජන ච න සම හ ණ ඩ ව ප රධ න ල ප ය මහජන ච න සම හ ණ ඩ ව හ පක ස ත නය අතර සබඳත මහජන ච න සම හ ණ ඩ ව ම ලද ස ටම පක ස ත නය න යෂ ට ක බලශක ත උත ප දන ව ඩසටහන සඳහ ප රබල ව ච ක සහ උද ය ගමත අන ග ර හකය ක ව ය 1970 ගණන වලද අග ර ම ත යවරය වශය න ච නය හ ස ච රයක ය ද ම ස ද ව පළම අවස ථ ව දක ව ඈත අත තයට ච න පක ස ත න සබඳත ව හ ද යය ආශ ර ත PAEC පක ස ත න පරම ණ බල ක ම සම 12 ම ය 2011 ප රය ම ම න ස ටර ඉන ගර ට ස 340 MW ෂ ෂ ම න ය ක ල යර පවර ප ල න ට ය න ට 2 ගවර න මන ට ට ප ර වය ඩ ෆ ල සප ර ට ට ප ඒඊස ෆ න ය ක ල යර ප ර ජ ක ට ස අර ජර ස ඉන ටර න ෂනල කම ය න ට ට ම ක න ය ක ල යර ට ක න ල ජ ඇක ස ස බ ල ට පක ස ත න ෆ පවර ජ නර ෂන පක ස ත න පරම ණ බල ක ම සම ම ධ ය අධ යක ෂක ක ර ය ලය මහජන ප වත සහ ජ ත යන තර ප වත සබඳත සඳහ පක ස ත න පරම ණ බල ක ම සම හ අධ යක ෂක ක ර ය ලය Nuclear power in Pakistan Dr Zia H Siddiqui and Dr I H Qureshi pp 31 33 න ය ක ල යර පවර ජ නර ෂන ප ර ග රම පක ස ත න රජය PAEC සම ප රව ශය 2011 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite web class mw redirect title ස ක ල ල Cite web cite web a Check date values in accessdate help සය ඩ ය ස ෆ ර ස 31 ජ ල 2012 කරන ට ප ක චර ඔෆ ඉල ක ට ර කල එනර ජ ඉන පක ස ත න පක ස ත න න යෂ ට ක බලශක ත ක ම සම න යෂ ට ක බලශක ත න ප ය ම අධ යක ෂ ජනර ල ක ර ය ලයය සම ප රව ශය 28 න ව ම බර 2012 ස ල ෆ ක ර ස මන 23 අප ර ල 2012 පක චය න එනර ජ ක පර ෂන පක ස ත න ඔබ සර වර http pakobserver net detailnews asp id 109910 සම ප රව ශය ක ර ණ ද නය 23 අප ර ල 2012 ය එන ප ර ස ර ල ස අය ඒඊඒ පබ ල ක ෂන ස පක ස ත න ඕවර ව ව IAEA P O Box 100 Wagramer Strasse 5 A 1400 Vienna Austria IAEA Membership states සම ප රව ශය 17 අප ර ල 2012 ඇස ෂ ය ට ප ර ස ඔෆ පක ස ත න APP 25 අප ර ල 2011 අය ඒඊඒ ඩ ක ල ය ර ස න ය ක ල යර එනර ජ ප ර ග රම ස ෆ ඩ න න ව ස ප පර ස http dawn com 2011 04 25 iaea declares pakistan nuclear program safe සම ප රව ශය ක ර ණ ද නය 17 අප ර ල 2012 ඩ ල ප ර ඩ ර ක 27 ස ප ත ම බර 2010 න ය ක ල යර ආම ඩ පක ස ත න ච ය ර ස බ ර ඩ ඔෆ ය එන ඇටම බ ඩ ර ය ටර ස ව යන http www reuters com article 2010 09 27 us nuclear iaea pakistan idUSTRE68Q1MN20100927 සම ප රව ශය ක ර ණ ද නය 17 අප ර ල 2012 Pakistan is a long standing and very law abiding member of the IAEA got no opposition from any side at all http www thenews com pk Todays News 3 235039 32 nuclear plants to produce 40000MW PAEC 13 ඔක ත ම බර 2005 කන ට ර බ ය ෂන ඔෆ අබ ද ස සල ම ඈස ම ම බර ඔෆ ප ඒඊස PDF ද න ය ක ල යස 42 1 2 න ල ර ඉස ල මබ ද ද න ය ක ල යස PINSTECH පබ ල ක ෂන 31 34 0029 5698 සම ප රව ශය 2011 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite journal title ස ක ල ල Cite journal cite journal a Check date values in accessdate help ස ඩ ඩ ක ආච ර ය ස ය ආච ර ය ඉක බ ල හ ස න ක ර ෂ 13 ඔක ත ම බර 2005 න ය ක ල යර පවර ඉන පක ස ත න PDF ද න ය ක ල යස 42 1 2 න ල ර ඉස ල මබ ද ද න ය ක ල යස PINSTECH පබ ල ක ෂන 63 66 0029 5698 සම ප රව ශය 2011 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite journal title ස ක ල ල Cite journal cite journal a Check date values in accessdate help පක ස ත න ම ක ස එච ව මන ට ස ඉන ප ස ෆ ල ය ස ඔෆ න ය ක ල යර එනර ජ ස න හ ව ජ නරල ඕවර ස ස න ව ස සර ව ස 27 ඔක ත ම බර 1979 http www nti org e research profiles Pakistan Nuclear chronology 1974 html ස ව යට ඇම බ සඩර ස ස ස ව යට ස මය ට ස ල පක ස ත න අ න ය ක ල යර ප ල න ට 26 ප බරව ර 1990 සම ප රව ශය 2011 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite web class mw redirect title ස ක ල ල Cite web cite web a Check date values in accessdate help න ස ම මජ ඩ සල ම බ ක ර 26 ප බරව ර 1990 ප පර ස ස ය එස ට ඔක ජ ක ට ට න ය ක ල යර ප ල න ට ඩ ල ඉස ල මබ ද ඉස ල මබ ද ප රධ න බලප රද ශය pp 1 2 http www nti org e research profiles Pakistan Nuclear chronology 1990 html සම ප රව ශය ක ර ණ ද නය 2011 CHASNUPP I PAEC PAEC CHASNUPP II IAEA IAEA සම ප රව ශය 2011 04 08 චය න ෆර ම ඒම ස ට බ ල ඩ බ ග න ය ක ල යර ප ල න ට ෆ පක ස ත න ද එක ස ප රස ට ර බ ය න ද එක ස ප රස ට ර බ ය න KANUPP I අය ඒඊඒ දත ත ගබඩ ව අය ඒඊඒ KANUPP II පක ස ත න පරම ණ ක බලශක ත ක ම සම පක ස ත න පරම ණ ක බලශක ත ක ම සම හස ම අස ද 31 ජනව ර 2009 ප ල න ට එස ට බ ල ෂ 1 000MW KANUPP II ප ට ඔන හ ල ඩ කරච ච ස න ද ඩ න ප වත පත සම හය හ හම ඩ හර න http archives dawn com 2009 01 31 local1 htm සම ප රව ශය ක ර ණ ද නය 2011 අස ඩ හස ම 1 000MW Kanupp II ප හ ට ව ම හ ස ලස ම නවත ද ම ණ ඩ න ම ධ ය සම හය KANUPP II WNA නස ර ෂ හ ර 31 ජනව ර 2009 න ය ක ල යර නය ට ම ය ර ස ට අව ය ඩ කරච ච ය ස න ද ද න ෂන ම ධ ය සම හය http www nation com pk pakistan news newspaper daily english online Opinions Columns 11 Apr 2011 Nuclear nightmares to avoid සම ප රව ශය ක ර ණ ද නය 2011 පක ස ත න ඉන ට ක ස ට ඇක වයර 3 න ය ක ල යර ප ල න ට ස ෆ ර ම චය න