අම ලකර න ෂ ඨ ව එස ත න ත නම ඔක ස ජන න ෂ ඨ ව ඉ ග ර ස Great Oxidation Event GOE Great Oxygenation Event Oxygen Catastrophe

අම්ලකර නිෂ්ඨාව එසේත් නැත්නම් ඔක්සිජන් නිෂ්ඨාව (ඉංග්‍රීසි: Great Oxidation Event, GOE, Great Oxygenation Event, Oxygen Catastrophe, Oxygen Revolution, Oxygen Crisis, Oxygen Holocaust) යනු තුළ පෘථිවි වායුගෝලය සහ නොගැඹුරු සගර ප්‍රථම වරට ඔක්සිජන් මට්ටම ඉහළ නැගීමේ අත්දැකීම ලත් වකවානුව වෙයි.

O₂ build-up in the Earth's atmosphere. Red and green lines represent the range of the estimates while time is measured in billions of years ago (Ga).
Stage 1 (3.85–2.45 Ga): Practically no O₂ in the atmosphere. The oceans were also largely anoxic – with the possible exception of O₂ in the shallow oceans.
Stage 2 (2.45–1.85 Ga): O₂ produced, rising to values of 0.02 and 0.04 atm, but absorbed in oceans and seabed rock.
Stage 3 (1.85–0.85 Ga): O₂ starts to of the oceans, but is absorbed by land surfaces. No significant change in oxygen level.
Stages 4 and 5 (0.85 Ga – present): Other O₂ reservoirs filled; gas accumulates in atmosphere.

ආශ්‍රිත ලිපි

– ඉතිහාසයේ මුල් යුගයේ අදට වසර බිලියන 1.8 පෙර සිට වසර බිලියන 0.8 දක්වා වූ කාලය, characterized by tectonic stability, climatic stasis, and a slow biological evolution with very low oxygen levels and no evidence of glaciation
– Timeline of the development of free oxygen in the Earth's oceans and atmosphere
– මුල් යුගයේ ප්‍රභාසංශ්ලේෂණයේදී දම් පාට ආලෝකය පරාවර්තනය වූ බවට වන කල්පිතය
– සංකීර්ණ පිටසක්වල ජීවය අතිශය දුර්ලභ සංසිද්ධියක් බවට වන කල්පිතය

මූලාශ්‍ර

Holland, Heinrich D. (19 May 2006). "The oxygenation of the atmosphere and oceans". . 361 (1470): 903–915. doi:10.1098/rstb.2006.1838. PMC 1578726. PMID 16754606.
; (1986). "Chapter 6, "The Oxygen Holocaust"". Microcosmos: Four Billion Years of Microbial Evolution. California: University of California Press. p. 99. ISBN .
Lyons, Timothy W.; Reinhard, Christopher T.; Planavsky, Noah J. (February 2014). "The rise of oxygen in Earth's early ocean and atmosphere". Nature. 506 (7488): 307–315. :2014Natur.506..307L. doi:10.1038/nature13068. PMID 24553238. 4443958.

භාහිර සබැඳි

Lane, Nick (5 February 2010). . New Scientist (2746). 6 January 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 8 October 2017.

[1] Holland, Heinrich D. (19 May 2006). "The oxygenation of the atmosphere and oceans". . 361 (1470): 903–915. doi:10.1098/rstb.2006.1838. PMC 1578726. PMID 16754606.

[ඉංග්‍රීසි-නම-2] ; (1986). "Chapter 6, "The Oxygen Holocaust"". Microcosmos: Four Billion Years of Microbial Evolution. California: University of California Press. p. 99. ISBN .

[Lyons_307–315-3] Lyons, Timothy W.; Reinhard, Christopher T.; Planavsky, Noah J. (February 2014). "The rise of oxygen in Earth's early ocean and atmosphere". Nature. 506 (7488): 307–315. :2014Natur.506..307L. doi:10.1038/nature13068. PMID 24553238. 4443958.