ජීවීන්ගේ පැවැත්ම සදහා වු අන්තර් ක්රියා සිදු වන භෞතික හ ජෛවිය සන්රචකය පරිසරය ලෙස හැදින්විය හැකිය .
්යයවභාවික පරිසරය හෝ ස්වභාවික ලෝකය ස්වභාවිකව සිදුවන සියලුම ජීවී සහ අජීවී දේ ඇතුළත් වේ, එනම් මෙම අවස්ථාවේ දී කෘතිම නොවේ. මෙම පදය බොහෝ විට පෘථිවිය හෝ පෘථිවියේ සමහර කොටස් සඳහා යෙදේ. මෙම පරිසරය මිනිසාගේ පැවැත්මට සහ ආර්ථික ක්රියාකාරකම් වලට බලපාන සියලුම ජීවී විශේෂ, දේශගුණය, කාලගුණය සහ වල අන්තර් ක්රියාකාරිත්වය ඇතුළත් වේ. "ස්වාභාවික පරිසරය" යන සංකල්පය සංරචක ලෙස වෙන්කර හඳුනාගත හැකිය:
- සියළුම වෘක්ෂලතා, ක්ෂුද්ර ජීවීන්, පස, පාෂාණ, වායුගෝලය සහ ඒවායේ සීමාවන් සහ ඒවායේ ස්වභාවය තුළ සිදුවන ස්වාභාවික සංසිද්ධි ඇතුළුව දැවැන්ත ශිෂ්ට මානව මැදිහත්වීමකින් තොරව ස්වාභාවික පද්ධති ලෙස ක්රියා කරන සම්පූර්ණ පාරිසරික ඒකක.
- විශ්වීය ස්වභාවික සම්පත් සහ , ජලය සහ දේශගුණය මෙන්ම ශක්තිය, විකිරණ, සහ වැනි පැහැදිලි සීමා මායිම් නොමැති භෞතික සංසිද්ධි, ශිෂ්ට මානව ක්රියාවන්ගෙන් හටගත් නොවේ.
ස්වාභාවික පරිසරයට වෙනස්ව ගොඩනඟන ලද පරිසරයයි. ගොඩනඟන ලද පරිසරයන් යනු මිනිසුන් විසින් නාගරික සැකසුම් සහ කෘෂිකාර්මික ඉඩම් පරිවර්තනය වැනි භූ දර්ශන මූලික වශයෙන් පරිවර්තනය කර ඇති අතර ස්වභාවික පරිසරය සරල කළ මානව පරිසරයක් බවට විශාල ලෙස වෙනස් වේ. මඩ පැල්පතක් තැනීම වැනි ආන්තික නොවන බව පෙනෙන ක්රියාවන් පවා නවීකරණය කරන ලද පරිසරය කෘතිම එකක් බවට පත්වේ. බොහෝ සතුන් තමන්ට වඩා හොඳ පරිසරයක් ලබා දීම සඳහා දේවල් ගොඩනඟා ගත්තද, ඔවුන් මිනිසුන් නොවන බැවින් බීවර් වේලි සහ වේයන් ගොඩනඟන වැඩ ස්වාභාවික ලෙස සැලකේ.
මිනිසුන්ට පෘථිවිය මත පරිම ස්වභාවික පරිසරයන් සොයාගත නොහැකි අතර ස්වභාවිකත්වය සාමාන්යයෙන් අඛණ්ඩව වෙනස් වේ, එක් අන්තයක 100% ස්වභාවික සිට අනෙක් අන්තයේ 0% දක්වා ස්වභාවිකය. "'Anthropocene" තුළ මානව වර්ගයාගේ දැවැන්ත පාරිසරික වෙනස්කම් මූලික වශයෙන් සියලුම ස්වභාවික පරිසරයන් කෙරෙහි බලපා ඇත: දේශගුණික විපර්යාස, ජෛව විවිධත්වය නැතිවීම සහ වාතයේ සහ ජලයේ ඇති ප්ලාස්ටික් සහ අනෙකුත් වලින් දූෂණය වීම ඇතුළුව. වඩාත් නිවැරදිව, අපට පරිසරයක විවිධ පැති හෝ සංරචක සලකා බැලිය හැකි අතර, ඒවායේ ස්වභාවික භාවයේ මට්ටම ඒකාකාරී නොවන බව දකිමු. නම්, උදාහරණයක් ලෙස, කෘෂිකාර්මික ක්ෂේත්රය, ඛනිජමය සංයුතිය සහ එහි පසෙහි ව්යුහය නොකැළඹුණු වනාන්තර පසකට සමාන වන නමුත් ව්යුහය බෙහෙවින් වෙනස් ය.
ස්වාභාවික පරිසරය ආර්ක්ෂාකිරීමේ අභියෝගයන්
ස්වභාවික පරිසරයේදී පරිසරයේ ඉතුරුවී ඇති දේවල් ආරක්ෂා කිරීමේ ආශාවෙන් විවිධාකාර ක්රියාදාමයන් හා ප්රතිපත්තීන් ඇති කෙරේ.පුළුල් දේශපාලනික සාමාජීය හා දාර්ශනික ගමන් මගක් ඔස්සේ පාරිසරික වාදය ස්වභාවික පරිසරයට අන්තර්ගත කොට ගෙන ඇතිබව පොදු වටහා ගැනීමකි. පරිසරයේදී ස්වභාවිකත්වයේ රාමුව යලි ඇති කිරීම හා පුළුල් කිරීමද ඊට විෂය වී ඇත. සැබෑ වල්බිහි වූ තත්ත්වයන්හිදී දුර්ලභ බව වැඩිවන අතර ස්වාභාවික කැලෑ (උදා - කළමනාකරණය නොකරන ලද කැළෑ, වගා නොකරන ලද තණ බිම්, වන ගත ජීවිතය, වනගත මල්) විවිධ ස්ථානවලදී පෙර ජනාවාසව පැවතියද අද ද හමුවේ.
පාරිසරික විද්යාඥයින් විසින් පොදුවේ විස්තර කරන ලද අරමුණුවලට අන්තර්ගත වන්නේ,
- දුෂණය අවම කිරීම සහ පිරිසිදු කිරීමයි. අනාගත අරමුණ වන්නේ ශුන්යය දුෂණයකි.
- ප්රතිචක්රීකරණය කළ නොහැකි ද්රව්යයන් සෘජු දහනයෙන් හෝ ද්වීතික ඉන්ධන බවට පත් කිරීමෙන් ශක්තිය බවටත් පත්කිරීම.
- ප්රතිචක්රීකරණය කළ නොහැකි ඉන්ධන පිළිබඳව සාමාජිය භාවිතය අඩු කිරීම.
- විකල්ප හරිත අඩු කාබන් හෝ පුනර්ජනනය කළ හැකි ශක්ති ප්රභවය සංවර්ධනය කිරීම.
- ජලය භෞමීය හා වාතය වැනි දුර්ලභ සම්පත් සංරක්ෂණය හා තිරසාර භාවිතය.
- සුවිශේෂී හෝ පුරාතන පරිසර පද්ධතිවල හෝ දර්ශීය පාරසරික පද්ධතිවල ආරක්ෂාව, වඳවීයාමේ තර්ජනයට මුහුණ පා සිටින හා තර්ජනයට ලක්වූ විශේෂ ආරක්ෂා කිරීම.
- ස්වාභාවික හා ජෛව ගෝලීය සංචිත විවිධ ආරක්ෂණ ක්රමවේදයන් යටතේ ඇති කිරීම. පෘථිවිය මත මිනිසා සහ සියලු ජීවීන්ගේ පැවැත්ම රඳා පවතින ජෛව විවිධත්වය සහ පරිසර පද්ධති පොදුවේ ආරක්ෂා කිරීම.
මෙගා ව්යාපෘති නම් වූ අති විශාල සංවර්ධන ව්යාපෘති වලින් ස්වභාවික පරිසරයට විශේෂ අභියෝග හා අවධානමක් එල්ල කරයි. ප්රධාන වේලි හා විදුලි බලාගාර සැලකිල්ලට ගත යුතු වේ. සංවර්ධිත හා සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ක්රමයෙන් විශාල වන මෙගා ව්යාපෘති ඇති වන බැවින් ඒවායින් පරිසරයට එල්ල වන තර්ජනයද වැඩි වී ඇත.
මෑතකාලීනව ගෝලීය උණුසුම් වීම මත මිනිසා විසින් නිකුත් කෙරෙන හරිතාගාර වායු නිසා ඇති වන දේශ ගුණික වෙනස්වීම් පිළිබඳව ප්රබල සැලකිල්ලක් ඇති විය. විශේෂයෙන්ම CO2 හා මානවයා හා ස්වභාවික පරිසරය සමග එහි අන්තර්ක්රියා වඩාත් කැපී පෙනේ. දේශගුණික වෙනස්වීම් ඇති කරවන හරිතාගාර වායු අඩු කිරීම පිළිබඳව උත්සාහයන් නාභිගත වී ඇත. (දේශගුණික වෙනස්වීම් සමුළුව හා කියතෝ සන්ධානය හරහා) එමෙන්ම විශේෂ පරිසර පද්ධතිවලින් සමන්විත ප්රදේශවලට හා ගෝලීය උණුසුම්වීමේ ආචරණයනට උචිත අයුරින් හැඩ ගැසීම සඳහා මිනිසාට උපකාරී වීමට අනුවර්තිත උපස්තම්භනයන්ද වැඩි වෙමින් පවතී.
වඩාත් විචක්ෂණ අභියෝගයක් වන්නේ ස්වභාවික විචලනයන්ගෙන් ඔබ්බෙහි ස්වාභාවික පාරිසරික ගතිකයන් පාරිසරික වෙනස්වීම්වලට පරස්පරව හඳුනා ගැනීමයි. ඉතිරිව පවතින පාරිසරික විචලනයන් නොසලකා හරිමින් සංඛයාලන දැක්මකට අනුවර්තනය වීම පොදු විසඳුමකි. විද්යානුකූලව මෙම දැක්ම කෙටි කාල පරාසයන් තුළ හා සෙමෙන් වෙනස් වන ක්රියාදාමයන් දෙස බැලීමේදී වඩා පැහැදිලිවේ.
ආශ්රිත
- Johnson, D. L.; Ambrose, S. H.; Bassett, T. J.; Bowen, M. L.; Crummey, D. E.; Isaacson, J. S.; Johnson, D. N.; Lamb, P.; Saul, M.; Winter-Nelson, A. E. (1997). "Meanings of Environmental Terms". Journal of Environmental Quality. 26 (3): 581–589. doi:10.2134/jeq1997.00472425002600030002x.
- Symons, ඩොනල්ඩ් (1979). මානව ලිංගිකත්වයේ පරිණාමය. New York: Oxford University Press. p. 31. ISBN .
වැඩිදුර කියවන්න
- Adams, Simon (2006). Earth Science: An illustrated guide to science. New York NY 10001: Chelsea House. p. 20. ISBN .
{{}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) ()CS1 maint: location () - "Earth's Energy Budget". Oklahoma Climatological Survey. 1996–2004. සම්ප්රවේශය 2007-11-17.
{{}}
: CS1 maint: date format () - Oldroyd, David (2006). Earth Cycles: A historical perspective. Westport, Connicticut: Greenwood Press. ISBN .
- Simison, W. Brian (2007-02-05). "The mechanism behind plate tectonics". සම්ප්රවේශය 2007-11-17.
- Smith, Gary A. (2006). How Does the Earth Work?. Upper Saddle River, NJ 07458: Pearson Prentice Hall. p. 5. ISBN .
{{}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (); Unknown parameter|subtitle=
ignored ()CS1 maint: location ()
බාහිර සබැඳි
- UNEP - එක්සත් ජාතීන්ගේ පරිසර වැඩසටහන
- BBC - විද්යාව සහ සොබාදහම.
- Science.gov - Environment & Environmental Quality 2002-08-08 at the Wayback Machine
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්රපටය, පොත, ක්රීඩාව, ක්රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
ජ ව න ග ප ව ත ම සදහ ව අන තර ක ර ය ස ද වන භ ත ක හ ජ ව ය සන රචකය පර සරය ල ස හ ද න ව ය හ ක ය ඉඩම කළමන කරණය ව ස න ඕස ට ර ල ය ව Hopetoun Falls හ ස වභ ව ක ලක ෂණ ආරක ෂ කර ඇත අතර අම ත තන ට ප රම ණවත ප රව ශයක ලබ ද චන ද ර ක ව න සහර ක න ත රය ර පයක එය ල ව ව ශ ලතම උණ ස ම ක න ත රය වන අතර ධ ර ව ය ක න ත රය න පස ත න වන ව ශ ලතම ක න ත රය ව යයවභ ව ක පර සරය හ ස වභ ව ක ල කය ස වභ ව කව ස ද වන ස යල ම ජ ව සහ අජ ව ද ඇත ළත ව එනම ම ම අවස ථ ව ද ක ත ම න ව ම ම පදය බ හ ව ට ප ථ ව ය හ ප ථ ව ය සමහර ක ටස සඳහ ය ද ම ම පර සරය ම න ස ග ප ව ත මට සහ ආර ථ ක ක ර ය ක රකම වලට බලප න ස යල ම ජ ව ව ශ ෂ ද ශග ණය ක ලග ණය සහ වල අන තර ක ර ය ක ර ත වය ඇත ළත ව ස ව භ ව ක පර සරය යන ස කල පය ස රචක ල ස ව න කර හඳ න ගත හ ක ය ස යළ ම ව ක ෂලත ක ෂ ද ර ජ ව න පස ප ෂ ණ ව ය ග ලය සහ ඒව ය ස ම වන සහ ඒව ය ස වභ වය ත ළ ස ද වන ස ව භ ව ක ස ස ද ධ ඇත ළ ව ද ව න ත ශ ෂ ට ම නව ම ද හත ව මක න ත රව ස ව භ ව ක පද ධත ල ස ක ර ය කරන සම ප ර ණ ප ර සර ක ඒකක ව ශ ව ය ස වභ ව ක සම පත සහ ජලය සහ ද ශග ණය ම න ම ශක ත ය ව ක රණ සහ ව න ප හ ද ල ස ම ම ය ම න ම ත භ ත ක ස ස ද ධ ශ ෂ ට ම නව ක ර ය වන ග න හටගත න ව ස ව භ ව ක පර සරයට ව නස ව ග ඩනඟන ලද පර සරයය ග ඩනඟන ලද පර සරයන යන ම න ස න ව ස න න ගර ක ස කස ම සහ ක ෂ ක ර ම ක ඉඩම පර වර තනය ව න භ දර ශන ම ල ක වශය න පර වර තනය කර ඇත අතර ස වභ ව ක පර සරය සරල කළ ම නව පර සරයක බවට ව ශ ල ල ස ව නස ව මඩ ප ල පතක ත න ම ව න ආන ත ක න වන බව ප න න ක ර ය වන පව නව කරණය කරන ලද පර සරය ක ත ම එකක බවට පත ව බ හ සත න තමන ට වඩ හ ඳ පර සරයක ලබ ද ම සඳහ ද වල ග ඩනඟ ගත තද ඔව න ම න ස න න වන බ ව න බ වර ව ල සහ ව යන ග ඩනඟන ව ඩ ස ව භ ව ක ල ස ස ලක ම න ස න ට ප ථ ව ය මත පර ම ස වභ ව ක පර සරයන ස ය ගත න හ ක අතර ස වභ ව කත වය ස ම න යය න අඛණ ඩව ව නස ව එක අන තයක 100 ස වභ ව ක ස ට අන ක අන තය 0 දක ව ස වභ ව කය Anthropocene ත ළ ම නව වර ගය ග ද ව න ත ප ර සර ක ව නස කම ම ල ක වශය න ස යල ම ස වභ ව ක පර සරයන ක ර හ බලප ඇත ද ශග ණ ක ව පර ය ස ජ ව ව ව ධත වය න ත ව ම සහ ව තය සහ ජලය ඇත ප ල ස ට ක සහ අන ක ත වල න ද ෂණය ව ම ඇත ළ ව වඩ ත න ව රද ව අපට පර සරයක ව ව ධ ප ත හ ස රචක සලක බ ල ය හ ක අතර ඒව ය ස වභ ව ක භ වය මට ටම ඒක ක ර න වන බව දක ම නම උද හරණයක ල ස ක ෂ ක ර ම ක ක ෂ ත රය ඛන ජමය ස ය ත ය සහ එහ පස හ ව ය හය න ක ළඹ ණ වන න තර පසකට සම න වන නම ත ව ය හය බ හ ව න ව නස ය ස ව භ ව ක පර සරය ආර ක ෂ ක ර ම අභ ය ගයන ස වභ ව ක පර සරය ද පර සරය ඉත ර ව ඇත ද වල ආරක ෂ ක ර ම ආශ ව න ව ව ධ ක ර ක ර ය ද මයන හ ප රත පත ත න ඇත ක ර ප ළ ල ද ශප ලන ක ස ම ජ ය හ ද ර ශන ක ගමන මගක ඔස ස ප ර සර ක ව දය ස වභ ව ක පර සරයට අන තර ගත ක ට ග න ඇත බව ප ද වටහ ග න මක පර සරය ද ස වභ ව කත වය ර ම ව යල ඇත ක ර ම හ ප ළ ල ක ර මද ඊට ව ෂය ව ඇත ස බ වල බ හ ව තත ත වයන හ ද ද ර ලභ බව ව ඩ වන අතර ස ව භ ව ක ක ල උද කළමන කරණය න කරන ලද ක ළ වග න කරන ලද තණ බ ම වන ගත ජ ව තය වනගත මල ව ව ධ ස ථ නවලද ප ර ජන ව සව ප වත යද අද ද හම ව ප ර සර ක ව ද ය ඥය න ව ස න ප ද ව ව ස තර කරන ලද අරම ණ වලට අන තර ගත වන න ද ෂණය අවම ක ර ම සහ ප ර ස ද ක ර මය අන ගත අරම ණ වන න ශ න යය ද ෂණයක ප රත චක ර කරණය කළ න හ ක ද රව යයන ස ජ දහනය න හ ද ව ත ක ඉන ධන බවට පත ක ර ම න ශක ත ය බවටත පත ක ර ම ප රත චක ර කරණය කළ න හ ක ඉන ධන ප ළ බඳව ස ම ජ ය භ ව තය අඩ ක ර ම ව කල ප හර ත අඩ ක බන හ ප නර ජනනය කළ හ ක ශක ත ප රභවය ස වර ධනය ක ර ම ජලය භ ම ය හ ව තය ව න ද ර ලභ සම පත ස රක ෂණය හ ත රස ර භ ව තය ස ව ශ ෂ හ ප ර තන පර සර පද ධත වල හ දර ශ ය ප රසර ක පද ධත වල ආරක ෂ ව වඳව ය ම තර ජනයට ම හ ණ ප ස ට න හ තර ජනයට ලක ව ව ශ ෂ ආරක ෂ ක ර ම ස ව භ ව ක හ ජ ව ග ල ය ස ච ත ව ව ධ ආරක ෂණ ක රමව දයන යටත ඇත ක ර ම ප ථ ව ය මත ම න ස සහ ස යල ජ ව න ග ප ව ත ම රඳ පවත න ජ ව ව ව ධත වය සහ පර සර පද ධත ප ද ව ආරක ෂ ක ර ම ම ග ව ය ප ත නම ව අත ව ශ ල ස වර ධන ව ය ප ත වල න ස වභ ව ක පර සරයට ව ශ ෂ අභ ය ග හ අවධ නමක එල ල කරය ප රධ න ව ල හ ව ද ල බල ග ර ස ලක ල ලට ගත ය ත ව ස වර ධ ත හ ස වර ධනය ව ම න පවත න රටවල ක රමය න ව ශ ල වන ම ග ව ය ප ත ඇත වන බ ව න ඒව ය න පර සරයට එල ල වන තර ජනයද ව ඩ ව ඇත ම තක ල නව ග ල ය උණ ස ම ව ම මත ම න ස ව ස න න ක ත ක ර න හර ත ග ර ව ය න ස ඇත වන ද ශ ග ණ ක ව නස ව ම ප ළ බඳව ප රබල ස ලක ල ලක ඇත ව ය ව ශ ෂය න ම CO2 හ ම නවය හ ස වභ ව ක පර සරය සමග එහ අන තර ක ර ය වඩ ත ක ප ප න ද ශග ණ ක ව නස ව ම ඇත කරවන හර ත ග ර ව ය අඩ ක ර ම ප ළ බඳව උත ස හයන න භ ගත ව ඇත ද ශග ණ ක ව නස ව ම සම ළ ව හ ක යත සන ධ නය හරහ එම න ම ව ශ ෂ පර සර පද ධත වල න සමන ව ත ප රද ශවලට හ ග ල ය උණ ස ම ව ම ආචරණයනට උච ත අය ර න හ ඩ ග ස ම සඳහ ම න ස ට උපක ර ව මට අන වර ත ත උපස තම භනයන ද ව ඩ ව ම න පවත වඩ ත ව චක ෂණ අභ ය ගයක වන න ස වභ ව ක ව චලනයන ග න ඔබ බ හ ස ව භ ව ක ප ර සර ක ගත කයන ප ර සර ක ව නස ව ම වල ට පරස පරව හඳ න ග න මය ඉත ර ව පවත න ප ර සර ක ව චලනයන න සලක හර ම න ස ඛය ලන ද ක මකට අන වර තනය ව ම ප ද ව සඳ මක ව ද ය න ක ලව ම ම ද ක ම ක ට ක ල පර සයන ත ළ හ ස ම න ව නස වන ක ර ය ද මයන ද ස බ ල ම ද වඩ ප හ ද ල ව ආශ ර තJohnson D L Ambrose S H Bassett T J Bowen M L Crummey D E Isaacson J S Johnson D N Lamb P Saul M Winter Nelson A E 1997 Meanings of Environmental Terms Journal of Environmental Quality 26 3 581 589 doi 10 2134 jeq1997 00472425002600030002x Symons ඩ නල ඩ 1979 ම නව ල ග කත වය පර ණ මය New York Oxford University Press p 31 ISBN 0 19 502535 0 ව ඩ ද ර ක යවන නAdams Simon 2006 Earth Science An illustrated guide to science New York NY 10001 Chelsea House p 20 ISBN 0 8160 6164 5 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite book class mw redirect title ස ක ල ල Cite book cite book a Unknown parameter coauthors ignored author suggested help CS1 maint location link Earth s Energy Budget Oklahoma Climatological Survey 1996 2004 සම ප රව ශය 2007 11 17 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite web class mw redirect title ස ක ල ල Cite web cite web a CS1 maint date format link Oldroyd David 2006 Earth Cycles A historical perspective Westport Connicticut Greenwood Press ISBN 0 313 33229 0 Simison W Brian 2007 02 05 The mechanism behind plate tectonics සම ප රව ශය 2007 11 17 Smith Gary A 2006 How Does the Earth Work Upper Saddle River NJ 07458 Pearson Prentice Hall p 5 ISBN 0 13 034129 0 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite book class mw redirect title ස ක ල ල Cite book cite book a Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Unknown parameter subtitle ignored help CS1 maint location link බ හ ර සබ ඳ UNEP එක සත ජ ත න ග පර සර ව ඩසටහන BBC ව ද ය ව සහ ස බ දහම Science gov Environment amp Environmental Quality 2002 08 08 at the Wayback Machine