ටෝගෝ හි ජනවිකාසය

ජනගහනය
වසර	මිලියන
1950	1.4
2000	5.0
2021	8.6

2010 නොවැම්බර් සංගණනය මගින් ටෝගෝවට 6,191,155 ක ජනගහනයක් ලබා දී ඇත, එය පසුගිය සංගණනයේ දී ගණනය කරන ලද මුළු සංඛ්‍යාව මෙන් දෙගුණයකටත් වඩා වැඩි ය, 2022 දී ටෝගෝ ජනගහනය 8,680,832 ක් විය. 1981 දී ගත් එම සංගණනය පෙන්නුම් කළේ ජාතියේ ජනගහනය 2,719,567 කි. අගනුවර වන ලෝමේ, 1981 දී 375,499 සිට 2010 දී 837,437 දක්වා වර්ධනය විය. අවට ගොල්ෆ් ප්‍රාන්තයේ නාගරික ජනගහනය එකතු කළ විට, 2010 දී ලෝමේ ඇග්ලොමරේෂන් හි පදිංචිකරුවන් 1,477,660 ක් අඩංගු විය. කාරා (94,878), ක්පාලිමේ (75,084), අටක්පමේ (69,261), ඩපාඕං (58,071) සහ සෙවි (54,474). ඇස්තමේන්තුගත ජනගහනය 8,644,829 (2021 වන විට), ටෝගෝ යනු ජනගහනය අනුව 107 වැනි විශාලතම රටයි. ජනගහනයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් (65%) ජීවත් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තයට හෝ තණබිම්වලට කැප වූ ග්‍රාමීය ගම්මානවල ය. ටෝගෝ ජනගහන ප්‍රබල වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරයි: 1961 (නිදහසින් පසු වර්ෂය) සිට 2003 දක්වා එය පස් ගුණයකින් වැඩි විය..

e ටෝගෝ හි විශාලතම නගර 2010 සංගණනයට අනුව
	ස්ථානය		කලාපය	ජනගහණය
	1		මැරිටයිම්	1,477,658	කරා
	2		සෙන්ට්‍රාල්	117,811
	3	කරා	කරා	94,878
	4		ප්ලටෙක්ස්	75,084
	5		ප්ලටෙක්ස්	69,261
	6		සවනෙස්	58,071
	7		මැරිටයිම්	54,474
	8		ප්ලටෙක්ස්	37,398
	9		ප්ලටෙක්ස්	35,039
	10		සවනෙස්	26,926

ජනවාර්ගික කණ්ඩායම්

1980 ගණන්වල මිනිස්සු

ටෝගෝහි, විවිධ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් 40 ක් පමණ සිටින අතර, ඒවායින් බොහොමයක් ජනගහනයෙන් 32% ක් වන දකුණේ ඊව් ය. දකුණු වෙරළ තීරයේ, ඔවුන් ජනගහනයෙන් 21% කි. මධ්‍යයේ කොටකොලි හෝ ටෙම් සහ ටචම්බා සහ උතුරේ කබී ජනතාව (22%) ද හමු වේ. ඕවාචිස් (ප්‍රංශ) ජනගහනයෙන් 14% කි. සමහර විට එව්ස් සහ ඕවාචිස් එකම ලෙස සලකනු ලබන අතර, කණ්ඩායම් දෙකම අධ්‍යයනය කළ ප්‍රංශ ජාතිකයන් ඔවුන්ව වෙනස් පුද්ගලයන් ලෙස සැලකේ. අනෙකුත් ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් වලට මීනා, මොසි, මෝබා සහ බස්සාර්, චොකොසි ඔෆ් මැංගෝ (8% පමණ) ඇතුළත් වේ.

ආගම්

ටෝගෝ හි ආගම (ආර්ඩා 2020 ඇස්තමේන්තුව)

  ක්‍රිස්තියානි (47.84%)

  සාම්ප්‍රදායික ඇදහිලි (33.43%)

  ඉස්ලාම් (18.36%)

  අනාගමික (0.23%)

  වෙනත් (1.14%)

ක්පාලිමේ දේවස්ථානය

2012 එක්සත් ජනපද රජයේ ආගමික නිදහස පිළිබඳ වාර්තාවකට අනුව, 2004 දී ලෝමේ විශ්ව විද්‍යාලය ඇස්තමේන්තු කළේ ජනගහනයෙන් 33% ක් සාම්ප්‍රදායික සජීවීවාදීන්, 28% ක් රෝමානු කතෝලික, 20% සුන්නි මුස්ලිම්, 9% රෙපරමාදු සහ තවත් 5% වෙනත් ක්‍රිස්තියානි නිකායන්ට අයත් බවයි. . ඉතිරි 5%ට කිසිදු ආගමික කණ්ඩායමකට සම්බන්ධ නැති පුද්ගලයින් ඇතුළත් වන බව වාර්තා විය. "බොහෝ" ක්‍රිස්තියානුවන් සහ මුස්ලිම්වරුන් ස්වදේශික ආගමික වත්පිළිවෙත් දිගටම කරගෙන යන බව වාර්තාව සඳහන් කළේය.

2023 දී, The World Factbook ප්‍රකාශ කළේ ජනගහනයෙන් 42.3% ක්‍රිස්තියානි සහ 14% මුස්ලිම් වන අතර, 36.9% දේශීය විශ්වාසයන් අනුගාමිකයින් වන අතර, සියයට එකකට වඩා අඩු හින්දු, යුදෙව්වන් සහ වෙනත් ආගම් අනුගාමිකයින් වන අතර 6.2% අනුබද්ධ නොවන අය වෙති.

පෘතුගීසි කතෝලික මිෂනාරිවරුන්ගේ ආගමනයෙන් පසු 15 වන සියවසේ මැද භාගයේ සිට ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ව්‍යාප්ත වීමට පටන් ගත්තේය. 19 වන ශතවර්ෂයේ දෙවන භාගයේදී ජර්මානුවන් රෙපරමාදු ආගම හඳුන්වා දුන් අතර බ්‍රෙමන් මිෂනාරි සංගමයේ මිෂනාරිවරුන් සියයක් ටෝගෝ සහ ඝානාවේ වෙරළබඩ ප්‍රදේශවලට යවන ලදී. ටෝගෝහි රෙපරමාදු භක්තිකයන් හැඳින්වූයේ "බ්‍රේමා" ලෙසිනි, එය "බ්‍රෙමන්" යන වචනයේ විකෘතියකි. පළමුවන ලෝක සංග්‍රාමයෙන් පසු, ජර්මානු මිෂනාරිවරුන්ට පිටව යාමට සිදු වූ අතර, එය එව් ඉවැන්ජලිකල් පල්ලියේ මුල් ස්වයං පාලනයට හේතු විය.

2022 දී ෆ්‍රීඩම් හවුස් විසින් ටෝගෝහි ආගමික නිදහස 4න් 3ක් ලෙස ශ්‍රේණිගත කරන ලදී, ආගමික නිදහස ව්‍යවස්ථානුකූලව ආරක්ෂා කර ඇති අතර සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රායෝගිකව ගරු කරනු ලැබේ. ඉස්ලාම්, කතෝලික සහ රෙපරමාදු ආගම රජය විසින් පිළිගනු ලැබේ; අනෙකුත් කණ්ඩායම් සමාන ප්රතිලාභ ලබා ගැනීම සඳහා ආගමික සංගම් ලෙස ලියාපදිංචි විය යුතුය. 2021 ආරම්භයේදී අයදුම්පත් 900කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ඉතිරිව ඇති බැවින් ලියාපදිංචි කිරීමේ ක්‍රියාවලිය දිගු ප්‍රමාදයකට ලක්ව ඇත.

භාෂා

ජනවාර්ගික විද්‍යාව ට අනුව, රට තුළ විවිධ භාෂා 39ක් කතා කරන අතර, ඒවායින් සමහරක් සාමාජිකයින් 100,000 ට අඩු ප්‍රජාවන් විසින් භාවිතා කරනු ලැබේ. භාෂා 39න්, එකම නිල භාෂාව ප්‍රංශ වේ. කථා කරන දේශීය භාෂා දෙකක් 1975 දී දේශපාලනික වශයෙන් ජාතික භාෂා ලෙස නම් කරන ලදී: ඒ එව්වේ සහ කබියේ ය.

බොහෝ කණ්ඩායම් වලට ආවේණික නොවූවත්, ප්‍රංශ භාෂාව විධිමත් අධ්‍යාපනය, ව්‍යවස්ථාදායකය, සියලු ආකාරයේ මාධ්‍ය, පරිපාලනය සහ වාණිජ්‍යය තුළ භාවිතා වේ. එව් යනු දකුණේ පුළුල් සන්නිවේදන භාෂාවකි. ටෙම් සමහර උතුරු නගරවල වෙළඳ භාෂාවක් ලෙස සීමිත ප්‍රමාණයකට ක්‍රියා කරයි. නිල වශයෙන්, එව්වේ සහ කබියේ යනු "ජාතික භාෂා" වන අතර, ටෝගෝ සන්දර්භය තුළ එහි අර්ථය වන්නේ විධිමත් අධ්‍යාපනයේ ප්‍රවර්ධනය කරන සහ මාධ්‍යවල භාවිතා වන භාෂා ය. අනෙක් ඒවා නම් ජෙන්, අජා, මොබා, න්චම් සහ ඉෆෙ ය. පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයට සම්බන්ධ වීමේදී, ටෝගෝ ආන්ඩුව ටෝගෝලියානු පුරවැසියන්ට ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගැනීමට අවස්ථාවන් අපේක්ෂා කර ඇත.

සෞඛ්‍ය

මානව හිමිකම් මැනීමේ මුලපිරීම ටෝගෝ විසින් එහි ආදායම් මට්ටම මත පදනම්ව සෞඛ්‍ය සඳහා ඇති අයිතිය සඳහා ඉටු කළ යුතු දෙයින් 73.1% ක් ඉටු කරන බව සොයා ගෙන ඇත. ළමයින් සම්බන්ධයෙන් සෞඛ්‍යයට ඇති අයිතිය දෙස බලන විට, ටෝගෝ එහි වර්තමාන ආදායම මත පදනම්ව අපේක්ෂා කරන දෙයින් 93.8%ක් ලබා ගනී. වැඩිහිටි ජනගහනය අතර සෞඛ්‍ය සඳහා ඇති අයිතිය සම්බන්ධයෙන්, ජාතියේ ආදායම් මට්ටම මත පදනම්ව අපේක්ෂිත ප්‍රමාණයෙන් 88.2%ක් රට අත්පත් කර ගනී. ප්‍රජනක සෞඛ්‍යයට ඇති අයිතිය ඇගයීමේදී එය "ඉතා නරක" ගණයට වැටෙන්නේ ජාතිය සතුව ඇති සම්පත් (ආදායම්) මත පදනම්ව ජාතිය විසින් අත්කර ගැනීමට අපේක්ෂා කරන දෙයින් 37.3%ක් ඉටු කරන බැවිනි.

ටෝගෝ හි සෞඛ්‍ය වියදම් 2014 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 5.2% ක් වූ අතර එය ලොව 45 වැනි ස්ථානයේ රට ශ්‍රේණිගත කරයි. ළදරු මරණ අනුපාතිකය 2016 වසරේ ළමුන් 1000කට ආසන්න වශයෙන් මරණ 43.7කි. උපතේදී පිරිමින්ගේ ආයු අපේක්ෂාව 2016 දී 62.3ක් වූ අතර කාන්තාවන්ගේ ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 67.7ක් විය. 2008 දී පුද්ගලයන් 100,000කට වෛද්‍යවරුන් 5ක් සිටි. 2013 යුනිසෙෆ් වාර්තාවකට අනුව, ටෝගෝහි කාන්තාවන්ගෙන් 4%ක් කාන්තා ලිංගික ඡේදනයට ලක්ව ඇත.

2015 වන විට, ටෝගෝ සඳහා උපත් 100,000කට මාතෘ මරණ අනුපාතය 368ක් වන අතර එය 2010දී 350ක් සහ 1990දී 539.7ක් විය. උපත් 1000කට 5ට අඩු මරණ අනුපාතිකය 100ක් වන අතර නවජ මරණ අනුපාතය අවුරුදු 5ට අඩු මරණ අනුපාතයක් ලෙස 32කි. ටෝගෝ හි සජීවී උපත් 1000කට වින්නඹු මාතාවන් සංඛ්‍යාව 2ක් වන අතර ගැබිණි කාන්තාවන්ගේ ජීවිත කාලය තුළ මරණ අවදානම 67ට 1ක් වේ.

2016 දී, ටෝගෝ හි නව HIV ආසාදන 4100 (2400-6100) සහ ඒඩ්ස් ආශ්‍රිත මරණ 5100 (3100-7700) විය. 2016 දී HIV සමඟ ජීවත් වූ පුද්ගලයන් 100,000 (73,000-130,000) සිටි අතර ඔවුන් අතර 51% (37-67%) ප්‍රතිවෛරස් ප්‍රතිකාර සඳහා ප්‍රවේශ විය. HIV සමඟ ජීවත් වන ගර්භනී කාන්තාවන් අතර, 86% (59% - >95%) තම දරුවන්ට HIV සම්ප්‍රේෂණය වීම වැළැක්වීම සඳහා ප්‍රතිකාර හෝ රෝග නිවාරණය සඳහා ප්‍රවේශ විය. මවගෙන් දරුවාට සම්ප්‍රේෂණය වීම හේතුවෙන් දරුවන් <1000 (<500-1400) අලුතින් HIV ආසාදනය වී ඇත. HIV සමඟ ජීවත් වන පුද්ගලයන් අතර, ආසන්න වශයෙන් 42% (30-55%) වෛරස් බර මර්දනය කර ඇත.

ඝන අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණ සේවා නවීකරණය කිරීම මගින් මිලියන 1.4ක ජනගහනයක් වෙසෙන වෙරළබඩ නගරය වන ලෝමේ හි ජීවන තත්ත්වය ඉහළ නැංවීමට AFD කටයුතු කරයි. ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව නව කසළ රඳවනයක් ඉදිකිරීම හරහා කසළ එකතු කිරීම වැඩි දියුණු කිරීම මෙම ව්‍යාපෘතියට ඇතුළත් වේ.

අධ්‍යාපනය

ටෝගෝ හි අධ්‍යාපනය වසර හයක් සඳහා අනිවාර්ය වේ. 1996 දී, දළ ප්‍රාථමික ඇතුළත් වීමේ අනුපාතය 119.6% වූ අතර ශුද්ධ ප්‍රාථමික බඳවා ගැනීමේ අනුපාතය 81.3% විය. 2011 දී ශුද්ධ බඳවා ගැනීමේ අනුපාතය 94% කි. අධ්‍යාපන ක්‍රමය "ගුරු හිඟය, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල අඩු අධ්‍යාපනික ගුණාත්මක භාවය සහ ඉහළ පුනරාවර්තන සහ අතහැර දැමීම් අනුපාතයන්ගෙන් පීඩා විඳිති".

යොමු කිරීම්

1. "World Population Prospects 2022". population.un.org. , Population Division. සම්ප්‍රවේශය July 17, 2022.
2. "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" (XSLX). population.un.org ("Total Population, as of 1 July (thousands)"). , Population Division. සම්ප්‍රවේශය July 17, 2022.
3. "Population Togo - evolution population Togo - Pyramide des âges - age median - demographie - chiffres". 4 November 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 7 October 2022.
4. [RGPH4 Recensement Général de la Population 2010]. Direction Générale de la Statistique et de la Comptabilité Nationale
5. Données de Recensement 26 ඔක්තෝබර් 2021 at the Wayback Machine. Direction Générale de la Statistique et de la Comptabilité Nationale
6. "Togo". City Population. 5 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 9 December 2021.
7. Khan, M. Ali; Sherieff, A.; Balakishan, A. (2007). Encyclopedia of world geography. Sarup & Sons. p. 255. ISBN . 18 May 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 29 September 2020.
8. "Religions in Togo | Arda". www.globalreligiousfutures.org. 6 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 17 October 2020.
9. "Togo 2012 International Religious Freedom Report" (PDF). 2009-2017 Archive for the U.S. Department of State (ඉංග්‍රීසි බසින්). . 2012. p. 1. 3 March 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් (PDF). සම්ප්‍රවේශය 17 March 2023.
10. "Togo". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 2023-02-27. 12 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය March 17, 2023.
11. Decalo, Samuel (1996). Historical Dictionary of Togo. Scarecrow Press. p. 74. ISBN .
12. "Freedom House, Retrieved 2023-04-25". 17 May 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 27 April 2023.
13. "Languages of Togo". Ethnologue.com. 29 October 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 31 October 2010.
14. "Country Profile | The Islamic Chamber of Commerce , Industry and Agriculture (ICCIA)". iccia.com. 18 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 27 January 2021.
15. "Togo". Ethnologue.com. 17 April 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
16. Lawson, Alice (2022-06-24). "Togo sees Commonwealth entry as pivot to English-speaking world". Reuters (ඉංග්‍රීසි බසින්). 4 November 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 2022-07-01.
17. "Human Rights Measurement Initiative – The first global initiative to track the human rights performance of countries". humanrightsmeasurement.org. 8 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 2022-03-31.
18. "Togo - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (ඉංග්‍රීසි බසින්). 19 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 2022-03-31.
19. UNICEF 2013 5 අප්‍රේල් 2015 at the Wayback Machine, p. 27.
20. "The State Of The World's Midwifery". United Nations Population Fund. 20 January 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 1 August 2011. Accessed August 2011.
21. "Togo". www.unaids.org. 31 July 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 14 December 2019.
22. Bank, European Investment (2023-02-23). "The Clean Oceans Initiative" (ඉංග්‍රීසි බසින්). 23 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 24 February 2023.
23. "Clean Oceans Initiative". www.afd.fr (ඉංග්‍රීසි බසින්). 24 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් . සම්ප්‍රවේශය 2023-02-23.
24. "Togo" 2 පෙබරවාරි 2008 at the Wayback Machine. 2001 Findings on the Worst Forms of Child Labor. , (2002). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.