Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
රසදිය චක්‍රය යනු රසදිය (මර්කරි) හා බැඳි . කාමර උෂ්ණත්වයෙහිදී ලෙසින් පවතින එකම බැර ලෝහය රසදිය බව සිහිකටයුතුය. එය ලෝහයක් වන අතර එසේ වීමට කිසියම් කාලයක් ගන්නා මුදු වාෂ්පීභවනය වෙයි.
ක්‍රියාවලීන්
බොහෝ ස්වභාවික රසදිය පවතින්නේ ,HgS ලෙසිනි. මෙහිදී රසදිය (Hg2+) සල්ෆර් වෙත දැඩි ලෙසින් බන්ධනයවී තිබුණද, හේතුවෙන් පරිසරයට රසදිය මුදා හැරෙයි. තුලද අංශු මාත්‍ර පුමාණයෙන් රසදිය පවතියි. රසදිය පතල් කැණීම හෝ ගල් අඟුරු දැවීම විසින් රසදිය මුදාහැරීම සිදු වෙයි. සහ රසදිය ප්‍රභව වෙති.[]
අනෙකුත් ප්‍රභව අතර, ක්ලෝරීන් කම්හල්ද රසදිය වායුගෝලයට මුදාහරියි. මෙම රසදිය භූමියේ සහ ජලයේ යළි තැන්පක් වෙයි. අකාබනික රසදිය බැක්ටීරියා මගින්, , Hg+,[] නම්වූ කැටායනයක් බවට පෙරැලිය හැකි අතර, මෙය බලයා සහ වැනි මත්ස්‍යයන් තුල වෙයි. විශාල කාල පරිච්ඡේද ගතවීමත් සමගම, රසදිය වලින් කොටසක් සල්ෆර් සමග යළි-සම්බන්ධ වී තුල මිහිදන් වෙයි. ඉන්පසු, චක්‍රය යළි පුනරාවර්තනය වෙයි.
පරිසරයෙහි රසදිය මුදාහැරීම්
ස්වභාවික මූලාශ්‍ර
පූර්ව-කාර්මීකකරන යුගයෙහිදී, වායුගෝලයෙන් රසදිය තැන්පත්වීමේ සීඝ්‍රතාවය 4 නැග්‍රෑ /(අයිස් තැන්පත්වීම 1 ලී) පමණ වන්නට ඇත. ස්වභාවික නිරාවරණ මට්ටම එපමණකැයි සැලකිය හැකි වුවද, ප්‍රාදේශීය හෝ ගෝලීය ප්‍රභව නිසා මෙම අගය වෙත සැලකිය යුතු බලපෑම් ඇති වෙයි. යමහල් විදාරණය නිසා වායුගෝලීය ප්‍රභවය 4–6 ගුණයකින් ඉහළ නැංවිය හැක.
වැනි ස්වභාවික ප්‍රභව, වායුගෝලීය රසදිය විමෝචනයෙන් අඩකට පමණ හේතු වෙයි.
මානවකෘත රසදිය විමෝචන
මිනිසුන්-විසින්-ජනිත ඉතිරි අඩ, පහත ඇස්තමේන්තුගත ප්‍රතිශත වලට බෙදා වෙන් කෙරෙයි:
- 65% ක් ස්ථාවර (ප්‍රවාහන-නොවන) දහන තුලින් වන අතර, මෙහි වැඩිම සමුච්චයකට වග කියන්නේ වෙති (1999 එ.ජ. රසදිය විමෝචනයන්ගෙන් 40% කි). රසදිය ඉවත් නොකල පෙට්‍රෝලියම් දහනය වෙතින් බලගැන්වෙන බලාගාරද මෙයට අඩංගුය. ගල් අඟුරු දහනය නිසා සිදුවන විමෝචනයන්, තෙල් දහනය නිසා වන විමෝචනයන්ට වඩා ගණිතමය අනුක්‍රමයන් එකක් හෝ දෙකක් හෝ වැඩිවන අතර, මෙම විචලනය රට මත යැපෙයි.
- 11% ක් රත්රන් නිෂ්පාදනයෙන්. රසදිය විමෝචනය සඳහා එ.ජ. හී ප්‍රධානතම ලක්ෂ්‍යාකාර ප්‍රභව වන්නේ විශාලතම රත්රන් ආකර තුන වෙයි.නැගෙනහිර කැනඩාවේ වායුගෝලීය රසදිය විමෝචනයෙන් සැලකිය යුතු ප්‍රභවයක් වන්නේ රන්-ආකර බොර තුලින් ජලභූරසායනික රසදිය නිකුතුවයි.
- 6.8% ක් නිෂ්පාදනයෙන්, දර්ශීය වශයෙන් විරුවනයන් වෙතින්.
- 6.4% ක් සිමෙන්ති නිෂ්පාදනයෙන්.
- 3.0% ක් , සහ , , සහ හස්මීකරණයද මෙයට අඩංගු වෙයි.
- 3.0% ක් නිෂ්පාදනයෙන්.
- 1.4% ක් අමු යකඩ සහ වානේ නිෂ්පාදනයෙන්.
- 1.1% ක් රසදිය නිෂ්පාදනයෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බැටරි සඳහා.
- 2.0% ක් අනෙකුත් ප්‍රභවයන්ගෙන්.
ඉහත ප්‍රතිශතයන්, 2000 දී මිනිසුන්-විසින්-ජනිත ගෝලීය රසදිය විමෝචනයන්හී ඇස්තමේන්තු වන අතර, සමහර ප්‍රාදේශිකයන්හී වැදගත් ප්‍රභවයක් වන, ජෛව ස්කන්ධ එයට ඇතුලත් නොවේ.
එළිමහන් නාගරික වාතයේ වර්තමාන වායුගෝලීය දූෂිතකරණය 0.01–0.02 µග්‍රෑ/මී3වන අතර, එළිමහන් සාන්ද්‍රණයන්ට වඩා සැලකිය යුතු තරම් ඉහළ නැගි ගෘහස්ත සාන්ද්‍රණයන්, 0.0065–0.523 µග්‍රෑ/මී3 (සාමාන්‍යය 0.069 µග්‍රෑ/මී3) පරාසයෙහි පවතියි.
චීන මානවකෘත මූලාශ්‍ර අනුව, වායුගෝලයට රසදිය විමෝචන ප්‍රමාණය ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ, වසරකට ටොන් 500-700 පරාසයෙහි පවතින ලෙස වන අතර, එය තුල ගෝලීය මුළු මානවකෘත විමෝචනයන්හී සැලකිය යුතු කොටසක් අඩංගු වෙයි.
ආශ්‍රිත
- රයිටුබා, ජේම්ස් ජේ. (අගෝස්තු 2, 2002). "මර්කර් ෆ්‍රොම් මිනරල් ඩිපොසිට්ස් ඇන්ඩ් පොටෙන්ෂල් එන්වර්න්මෙන්ටල් ඉම්පැක්ට්". . 43 (3). : 326–338. doi:10.1007/s00254-002-0629-5. සම්ප්‍රවේශය මාර්තු 20, 2012.
- "මර්කරි: ඕවර්විව්". ඕෂනියා. ඕෂනියා: ප්‍රොටෙක්ටිං ද වර්ල්ඩ්ස් ඕෂන්ස්. 2012. සම්ප්‍රවේශය පෙබරවාරි 28, 2012.
- "ග්ලේෂල් අයිස් කෝර්ස් රිවීල් අ රෙකෝඩ් ඔෆ් නැචුරල් ඇන්ඩ් ඇන්ත්‍රොපොජිනික් ඇට්මොස්ෆරික් මර්කරි ඩිපොෂිසන් ෆො ද ලාස්ට් 270 ඉයර්ස්". එක්සත් ජනපද භූවිද්‍යාත්මක සමීක්ෂණය (USGS). සම්ප්‍රවේශය මැයි 1, 2007.
- පචිනා ඊ ජී, පචිනා ජේ එම්, ස්ටීන්හොයිසන් එෆ්, විල්සන් එස් (2006). "ග්ලෝබල් ඇන්ත්‍රොපොජනික් මර්කරි ඒමිෂන්ස් ඉන්වෙන්ටරි ෆො 2000". ඇට්මොස් එන්වයරන්. 40 (22): 4048. doi:10.1016/j.atmosenv.2006.03.041.
{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list () - "වට් ඊස් ඊපීඒ ඩුයිං අබවුට් මර්කරි එයාර් එමිෂන්ස්?". එක්සත් ජනපද පාරිසරීය ආරක්ෂණ කාර්යාංශය (ඊපීඒ). සම්ප්‍රවේශය මැයි 1, 2007.
- සොල්නිට්, ආර්. (සැප්තැම්බර්/ඔක්තොම්බර් 2006). "විංග්ඩ් මර්කරි ඇන්ඩ් ද ගෝල්ඩන් කාෆ්". ඔරායන් මැගසින්. සම්ප්‍රවේශය 2007-12-03.
{{}}: Check date values in:|date=() - මාප්රානි, අන්ටු සී.; ඒ, ටොම් ඒ.; මැක්කරී, කෙරි ටී.; ඩැල්සී, ජෝන් ඒ.; ෂෝ, සීන් ඒ.; යීට්ස්, පිලිප් ඒ. (2005). "ඩිටර්මිනේෂන් ඔෆ් මර්කරි ඉවේෂන් ඉන් අ කන්ටැමිනේටඩ් හෙඩ්වෝටර් ස්ට්‍රීම්". පාරිසරීය විද්‍යාව සහ තාක්ෂණය. 39 (6): 1679. doi:10.1021/es048962j.
- "ඉන්ඩෝර් එයාර් මර්කරි" (PDF). මැයි 2003. සම්ප්‍රවේශය 2009-07-07.
- ෆූ, එක්ස්., ෆෙං, එක්ස්. , සොමාර්, ජේ., වැං, එස්., "අ රිවිවි ඔෆ් ස්ටඩීස් ඔන් ඇට්මොස්ෆරික් මර්කරි ඉන් චයිනා", සයන්ස් ඔෆ් ද ටෝටල් එන්වරන්මන්ට්, වෙළුම 421-422, 1 අප්‍රේල් 2012, පිටු 73-81, DOI: 10.1016/j.scitotenv.2011.09.089
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්‍රපටය, පොත, ක්‍රීඩාව, ක්‍රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
රසද ය චක රය යන රසද ය මර කර හ බ ඳ ක මර උෂ ණත වය හ ද ල ස න පවත න එකම බ ර ල හය රසද ය බව ස හ කටය ත ය එය ල හයක වන අතර එස ව මට ක ස යම ක ලයක ගන න ම ද ව ෂ ප භවනය ව ය ක ර ය වල න බ හ ස වභ ව ක රසද ය පවත න න HgS ල ස න ම හ ද රසද ය Hg2 සල ෆර ව ත ද ඩ ල ස න බන ධනයව ත බ ණද හ ත ව න පර සරයට රසද ය ම ද හ ර ය ත ලද අ ශ ම ත ර ප ම ණය න රසද ය පවත ය රසද ය පතල ක ණ ම හ ගල අඟ ර ද ව ම ව ස න රසද ය ම ද හ ර ම ස ද ව ය සහ රසද ය ප රභව ව ත උපහරණ ඇව ස ය අන ක ත ප රභව අතර ක ල ර න කම හල ද රසද ය ව ය ග ලයට ම ද හර ය ම ම රසද ය භ ම ය සහ ජලය යළ ත න පක ව ය අක බන ක රසද ය බ ක ට ර ය මග න Hg උපහරණ ඇව ස ය නම ව ක ට යනයක බවට ප ර ල ය හ ක අතර ම ය බලය සහ ව න මත ස යයන ත ල ව ය ව ශ ල ක ල පර ච ඡ ද ගතව මත සමගම රසද ය වල න ක ටසක සල ෆර සමග යළ සම බන ධ ව ත ල ම හ දන ව ය ඉන පස චක රය යළ ප නර වර තනය ව ය පර සරය හ රසද ය ම ද හ ර ම පස ග ය වසර 270 ත ල වය ම හ උඩ ෆ ර ම න ට ග ල ස යරය ත න පත ව ඇත ව ය ග ල ය රසද ය ප රම ණයස වභ ව ක ම ල ශ ර ප ර ව ක ර ම කකරන ය ගය හ ද ව ය ග ලය න රසද ය ත න පත ව ම ස ඝ රත වය 4 න ග ර අය ස ත න පත ව ම 1 ල පමණ වන නට ඇත ස වභ ව ක න ර වරණ මට ටම එපමණක ය ස ලක ය හ ක ව වද ප ර ද ශ ය හ ග ල ය ප රභව න ස ම ම අගය ව ත ස ලක ය ය ත බලප ම ඇත ව ය යමහල ව ද රණය න ස ව ය ග ල ය ප රභවය 4 6 ග ණයක න ඉහළ න ව ය හ ක ව න ස වභ ව ක ප රභව ව ය ග ල ය රසද ය ව ම චනය න අඩකට පමණ හ ත ව ය ම නවක ත රසද ය ව ම චන ම න ස න ව ස න ජන ත ඉත ර අඩ පහත ඇස තම න ත ගත ප රත ශත වලට බ ද ව න ක ර ය 65 ක ස ථ වර ප රව හන න වන දහන ත ල න වන අතර ම හ ව ඩ ම සම ච චයකට වග ක යන න ව ත 1999 එ ජ රසද ය ව ම චනයන ග න 40 ක රසද ය ඉවත න කල ප ට ර ල යම දහනය ව ත න බලග න ව න බල ග රද ම යට අඩ ග ය ගල අඟ ර දහනය න ස ස ද වන ව ම චනයන ත ල දහනය න ස වන ව ම චනයන ට වඩ ගණ තමය අන ක රමයන එකක හ ද කක හ ව ඩ වන අතර ම ම ව චලනය රට මත ය ප ය 11 ක රත රන න ෂ ප දනය න රසද ය ව ම චනය සඳහ එ ජ හ ප රධ නතම ලක ෂ ය ක ර ප රභව වන න ව ශ ලතම රත රන ආකර ත න ව ය න ග නහ ර ක නඩ ව ව ය ග ල ය රසද ය ව ම චනය න ස ලක ය ය ත ප රභවයක වන න රන ආකර බ ර ත ල න ජලභ රස යන ක රසද ය න ක ත වය 6 8 ක න ෂ ප දනය න දර ශ ය වශය න ව ර වනයන ව ත න 6 4 ක ස ම න ත න ෂ ප දනය න 3 0 ක සහ සහ හස ම කරණයද ම යට අඩ ග ව ය 3 0 ක න ෂ ප දනය න 1 4 ක අම යකඩ සහ ව න න ෂ ප දනය න 1 1 ක රසද ය න ෂ ප දනය න ප රධ න වශය න බ ටර සඳහ 2 0 ක අන ක ත ප රභවයන ග න ඉහත ප රත ශතයන 2000 ද ම න ස න ව ස න ජන ත ග ල ය රසද ය ව ම චනයන හ ඇස තම න ත වන අතර සමහර ප ර ද ශ කයන හ ව දගත ප රභවයක වන ජ ව ස කන ධ එයට ඇත ලත න ව එළ මහන න ගර ක ව තය වර තම න ව ය ග ල ය ද ෂ තකරණය 0 01 0 02 µග ර ම 3වන අතර එළ මහන ස න ද රණයන ට වඩ ස ලක ය ය ත තරම ඉහළ න ග ග හස ත ස න ද රණයන 0 0065 0 523 µග ර ම 3 ස ම න යය 0 069 µග ර ම 3 පර සය හ පවත ය ච න ම නවක ත ම ල ශ ර අන ව ව ය ග ලයට රසද ය ව ම චන ප රම ණය ඇස තම න ත කර ඇත ත වසරකට ට න 500 700 පර සය හ පවත න ල ස වන අතර එය ත ල ග ල ය ම ළ ම නවක ත ව ම චනයන හ ස ලක ය ය ත ක ටසක අඩ ග ව ය ආශ ර තරය ට බ ජ ම ස ජ අග ස ත 2 2002 මර කර ෆ ර ම ම නරල ඩ ප ස ට ස ඇන ඩ ප ට න ෂල එන වර න ම න ටල ඉම ප ක ට 43 3 326 338 doi 10 1007 s00254 002 0629 5 සම ප රව ශය ම ර ත 20 2012 මර කර ඕවර ව ව ඕෂන ය ඕෂන ය ප ර ට ක ට ද වර ල ඩ ස ඕෂන ස 2012 සම ප රව ශය ප බරව ර 28 2012 ග ල ෂල අය ස ක ර ස ර ව ල අ ර ක ඩ ඔෆ න ච රල ඇන ඩ ඇන ත ර ප ජ න ක ඇට ම ස ෆර ක මර කර ඩ ප ෂ සන ෆ ද ල ස ට 270 ඉයර ස එක සත ජනපද භ ව ද ය ත මක සම ක ෂණය USGS සම ප රව ශය ම ය 1 2007 පච න ඊ ජ පච න ජ එම ස ට න හ ය සන එෆ ව ල සන එස 2006 ග ල බල ඇන ත ර ප ජන ක මර කර ඒම ෂන ස ඉන ව න ටර ෆ 2000 ඇට ම ස එන වයරන 40 22 4048 doi 10 1016 j atmosenv 2006 03 041 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite journal title ස ක ල ල Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list link වට ඊස ඊප ඒ ඩ ය අබව ට මර කර එය ර එම ෂන ස එක සත ජනපද ප ර සර ය ආරක ෂණ ක ර ය ශය ඊප ඒ සම ප රව ශය ම ය 1 2007 ස ල න ට ආර ස ප ත ම බර ඔක ත ම බර 2006 ව ග ඩ මර කර ඇන ඩ ද ග ල ඩන ක ෆ ඔර යන ම ගස න සම ප රව ශය 2007 12 03 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite web class mw redirect title ස ක ල ල Cite web cite web a Check date values in date help ම ප ර න අන ට ස ඒ ට ම ඒ ම ක කර ක ර ට ඩ ල ස ජ න ඒ ෂ ස න ඒ ය ට ස ප ල ප ඒ 2005 ඩ ටර ම න ෂන ඔෆ මර කර ඉව ෂන ඉන අ කන ට ම න ටඩ හ ඩ ව ටර ස ට ර ම ප ර සර ය ව ද ය ව සහ ත ක ෂණය 39 6 1679 doi 10 1021 es048962j ඉන ඩ ර එය ර මර කර PDF ම ය 2003 සම ප රව ශය 2009 07 07 ෆ එක ස ෆ එක ස ස ම ර ජ ව එස අ ර ව ව ඔෆ ස ටඩ ස ඔන ඇට ම ස ෆර ක මර කර ඉන චය න සයන ස ඔෆ ද ට ටල එන වරන මන ට ව ළ ම 421 422 1 අප ර ල 2012 ප ට 73 81 DOI 10 1016 j scitotenv 2011 09 089