මයියංගන රජ මහා විහාරය ශ්රී ලංකාවේ ඌව පළාතේ බදුල්ල දිස්ත්රික්කයේ මහියංගනය හෙවත් මයියංගනේ පිහිටා ඇති පන්සලකි. මෙම පන්සල සුවිශේෂී වන්නේ මෙහි ඇති බුදුන්වහන්සේගේ තැන්පත්කර ඇති දාගැබ නිසාවෙනි. මෙම ඓතිහාසික ස්ථානය අතීතයේ හඳුන්වා ඇත්තේ මියුගුණ නමිණි. මහවැලි ගඟ සමීපයේ පිහිටි මහියංඟණය යන්න බිමිතැන්න යන සිංහල පදයෙන් බිඳී ආවකි.
මහියංගනය රජ මහා විහාරය | |
---|---|
Mahiyangana Raja Maha Vihara | |
මහියංගන ස්තූපය පැරණි ශ්රී ලංකාවේ ප්රථම ස්තූපයයි | |
මූලික තොරතුරු | |
පිහිටීම | මහියංගනය, ශ්රී ලංකාව |
භූගෝලීය ඛණ්ඩාංක | 07°19′19.4″N 80°59′26.9″E / 7.322056°N 80.990806°Eඛණ්ඩාංක: 07°19′19.4″N 80°59′26.9″E / 7.322056°N 80.990806°E |
බුද්ධාගම | |
දිස්ත්රික්කය | බදුල්ල |
පළාත | ඌව පළාත |
උරුම නාමකරණය | පුරාවිද්යා ආරක්ෂිත ස්මාරකය (2002 නොවැම්බර් 22) |
ගෘහනිර්මාණ විස්තර | |
ගෘහනිර්මාණ ප්රභේදය | බෞද්ධ විහාර |
බුදුන් වහන්සේගේ පැමිණීම
පුරාණ වංශකථාව වන මහාවංශය ඇතුළු ඓතිහාසික මූලාශ්රවල, බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පත්වී නවවැනි මාසයේ දී මහියංගන ප්රදේශයට වැඩම කළ බව, එය උන්වහන්සේගේ ප්රථම මෙරටට වැඩම කළ බවට වාර්තාවකි. මහාවංසයට අනුව ශ්රී ලංකාව එකල යක්ෂ ජනාවාස වී ඇත. එහි සඳහන් වන්නේ බුදුන් වහන්සේ එහි සිටි යක්ෂයන් දමනය කර ඔවුන් සමඟ ධර්ම දේශනයක් පැවැත්වූ බවයි. පසුව ඔවුන් ගිරි නම් දූපතකට යවන ලද අතර එවිට රට "පවිත්ර" කර බුදුදහම එහි "සියලු තේජසින්" පවතිනු ඇත.
ඉතිහාසය
සමන් නම් යක්ක නායකයෙක් (දැන් දෙවියෙකු ලෙස සලකනු ලැබේ) බුද්ධ දේශනයට සවන් දී සෝතාපන්න (සෝවාන්) ලබා, ඔහු නොමැති විට වන්දනා කළ හැකි බව බුදුන් වහන්සේගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. බුදුන් වහන්සේ ඔහුගේ හිසෙන් කෙස් කළඹක් ඔහුට ලබා දී ඇති අතර, පසුව සමන් විසින් අඩි 10 (මීටර් 3.0 ) උසකින් යුත් කුඩා ස්තූපයක තැන්පත් කරන ලදී. මෙය ශ්රී ලංකාවේ ඉදිකළ ප්රථම ස්තූපය විය.
මහාවංසයට අනුව දේවානම්පියතිස්ස රජු විසින් තම සොහොයුරු මූලාභය විසින් ග්රීවාහ්-ඩව්ටෝ (ගෙල ඇටයක්) ධාතුව තැන්පත් කර රියන් 30ක් උසට විශාල කරවීමට කටයුතු කළේය.
එතැන් පටන් රජවරු කිහිප දෙනෙක් මෙම ස්තූපය ප්රතිසංස්කරණය කර විශාල කර ඇති අතර, දුට්ඨගාමණී එය අඩි 120 (මීටර් 37 ) උසකට ඔසවා ඇත. වෝහාරික තිස්ස, දෙවන සේන, I වන විජයබාහු, කිර්ති ශ්රී රාජසිංහ වැනි අනෙකුත් පාලකයන් විසින් විහාරස්ථානයේ අලුත්වැඩියා හා නඩත්තු කටයුතු සිදු කර ඇත. 1942 දී ඩී.එස්. සේනානායක යටතේ විහාරස්ථානයේ ප්රතිසංස්කරණය සඳහා සමිතියක් පිහිටුවන ලදී. ප්රතිසංස්කරණ කටයුතු 1953 දී ආරම්භ වූ අතර 1980 දී ස්ථූපය සඳහා නව කුළුණක් නිම කිරීමත් සමඟ අවසන් විය.
දාගැබ
ක්රිස්තුපූර්ව හයවන සියවසේ බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයෙන් නවවෙනි මස මහියංගනයට වැඩමවා මහානාග වනෝද්යානයේදී යක්ෂයන් දමනය කල බව මහා වංශයේ සඳහන්වේ. එහිදී ධර්මය ඇසූ සුමන සමන් දෙවියන් සෝවාන් බව ලබා බුදුරදුන්ගෙන් කේෂදාතු ලබාගෙන රන්කරඩුවක බහා සත්රියන් උසට මැණික් දාගැබක් කළ බව තවදුරටත් එහි සඳහන්වේ. පසුව බුදුරදුන් ආදාහනය කල තැනින් ග්රිකවා ධාතුව වැඩමවා විත් එය නිදන් කොට දොළොස් රියන් දා ගැබක් ඉදි කරවා ඇත. එම දාගැබ දේවානම්පියතිස්ස රජුගේ සොහොයුරු උද්ද චූලාභය කුමරු තිස් රියන් කොට විශාල කරවා ඇත. එම දාගැබ දුටුගැමුණු රජු අසූ රියන් උසටද විශාල කරවා ඇත. මෙම දා ගැබ මහ විජයබා, කීර්ති ශ්රී රාජසිංහ වැනි රජවරු පුතිසංස්කරණය කරවා ඇත.
සොළොස්මස්ථාන අතර එක් ස්ථානයක්වන මහියංඟනය රුහුණේ සිට රජරට දක්වා වැටී තිබූ ඓතිහාසික මාර්ගයේ පිහිටා තිබූ නිසා මෙම ස්ථානය ආගමික වශයෙන් මෙන්ම දේශපාලණික වශයෙන් ද වැදගත්කමක් උසුලා ඇත. මෙම ප්රදේශයේ ඈත අතීතයේ සිටම ආර්ථික වශයෙන්ද වැදගත් කමක් උසුලා ඇත. දෙවන අක්බො රජු විසින් ඉදිකළ මිණිපේ අමුණ මෙම ප්රදේශයේ කාෂිකාර්මික කටයුතු වලදී ඉතා වැදගත් නිර්මාණයක් විය.
පින්තූර
මූලාශ්ර
- Upali Salgado (29 June 2008). "Tales from the hills of Uva". The Sunday Times. සම්ප්රවේශය 30 September 2014.
- "Protercted Monument List 2012-12-12" (PDF). . 12 December 2012. සම්ප්රවේශය 27 March 2016.
- Garnier, Anjalie (2009-05-13). "Ruwanweliseya: Architectural wonder of rich cultural heritage". Daily News. 2009-10-03 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2009-09-29.
- Wijesooriya, S. (2006). A Concise Sinhala Mahavamsa. Participatory Development Forum. pp. 5–6. ISBN .
- Ratnasinghe, Aryadasa (2002-01-28). "Mahiyangana Cetiya - The first of its kind in Sri Lanka" (PDF). Budusarana. 2011-07-27 දින මුල් පිටපත (.pdf) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2009-09-28.
- Aves, Edward (2003). Sri Lanka. Footprint Travel Guides. p. 292. ISBN .
- Ratnasinghe, Aryadasa (2002-01-28). "Mahiyangana Cetiya - The first of its kind in Sri Lanka" (PDF). Budusarana. 2011-07-27 දින මුල් පිටපත (.pdf) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2009-09-28.
- Dassanayake, M. B. (2002-03-30). "113th Birth Anniversary : Sir Bennet Soysa - the philanthropist of the hills". Daily News. සම්ප්රවේශය 2015-01-11.
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්රපටය, පොත, ක්රීඩාව, ක්රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
මය ය ගන රජ මහ ව හ රය ශ ර ල ක ව ඌව පළ ත බද ල ල ද ස ත ර ක කය මහ ය ගනය හ වත මය ය ගන ප හ ට ඇත පන සලක ම ම පන සල ස ව ශ ෂ වන න ම හ ඇත බ ද න වහන ස ග ක ෂ ධ ත ත න පත කර ඇත ද ග බ න ස ව න 3 ම ම ඓත හ ස ක ස ථ නය අත තය හඳ න ව ඇත ත ම ය ග ණ නම ණ මහව ල ගඟ සම පය ප හ ට මහ ය ඟණය යන න බ ම ත න න යන ස හල පදය න බ ඳ ආවක මහ ය ගනය රජ මහ ව හ රයMahiyangana Raja Maha Viharaමහ ය ගන ස ත පය ප රණ ශ ර ල ක ව ප රථම ස ත පයය 1 ම ල ක ත රත ර ප හ ට මමහ ය ගනය ශ ර ල ක වභ ග ල ය ඛණ ඩ ක07 19 19 4 N 80 59 26 9 E 7 322056 N 80 990806 E 7 322056 80 990806 ඛණ ඩ ක 07 19 19 4 N 80 59 26 9 E 7 322056 N 80 990806 E 7 322056 80 990806අන බ ඳ ය වබ ද ධ ගමද ස ත ර ක කයබද ල ලපළ තඌව පළ තඋර ම න මකරණයප ර ව ද ය ආරක ෂ ත ස ම රකය 2 2002 න ව ම බර 22 ග හන ර ම ණ ව ස තරග හන ර ම ණ ප රභ දයබ ද ධ ව හ ර පට න 1 බ ද න වහන ස ග ප ම ණ ම 2 ඉත හ සය 3 ද ග බ 4 ප න ත ර 5 ම ල ශ රබ ද න වහන ස ග ප ම ණ මස ස කරණයප ර ණ ව ශකථ ව වන මහ ව ශය ඇත ළ ඓත හ ස ක ම ල ශ රවල බ ද න වහන ස බ ද ධත වයට පත ව නවව න ම සය ද මහ ය ගන ප රද ශයට ව ඩම කළ බව එය උන වහන ස ග ප රථම ම රටට ව ඩම කළ බවට ව ර ත වක 4 මහ ව සයට අන ව ශ ර ල ක ව එකල යක ෂ ජන ව ස ව ඇත එහ සඳහන වන න බ ද න වහන ස එහ ස ට යක ෂයන දමනය කර ඔව න සමඟ ධර ම ද ශනයක ප ව ත ව බවය පස ව ඔව න ග ර නම ද පතකට යවන ලද අතර එව ට රට පව ත ර කර බ ද දහම එහ ස යල ත ජස න පවත න ඇත 4 ඉත හ සයස ස කරණයසමන නම යක ක න යකය ක ද න ද ව ය ක ල ස සලකන ල බ බ ද ධ ද ශනයට සවන ද ස ත පන න ස ව න ලබ ඔහ න ම ත ව ට වන දන කළ හ ක බව බ ද න වහන ස ග න ඉල ල ස ට ය ය බ ද න වහන ස ඔහ ග හ ස න ක ස කළඹක ඔහ ට ලබ ද ඇත අතර පස ව සමන ව ස න අඩ 10 ම ටර 3 0 උසක න ය ත ක ඩ ස ත පයක ත න පත කරන ලද ම ය ශ ර ල ක ව ඉද කළ ප රථම ස ත පය ව ය 5 මහ ව සයට අන ව ද ව නම ප යත ස ස රජ ව ස න තම ස හ ය ර ම ල භය ව ස න ග ර ව හ ඩව ට ග ල ඇටයක ධ ත ව ත න පත කර ර යන 30ක උසට ව ශ ල කරව මට කටය ත කළ ය එත න පටන රජවර ක හ ප ද න ක ම ම ස ත පය ප රත ස ස කරණය කර ව ශ ල කර ඇත අතර ද ට ඨග මණ 6 එය අඩ 120 ම ටර 37 උසකට ඔසව ඇත ව හ ර ක ත ස ස ද වන ස න I වන ව ජයබ හ ක ර ත ශ ර ර ජස හ ව න අන ක ත ප ලකයන ව ස න ව හ රස ථ නය අල ත ව ඩ ය හ නඩත ත කටය ත ස ද කර ඇත 1942 ද ඩ එස ස න න යක යටත ව හ රස ථ නය ප රත ස ස කරණය සඳහ සම ත යක ප හ ට වන ලද ප රත ස ස කරණ කටය ත 1953 ද ආරම භ ව අතර 1980 ද ස ථ පය සඳහ නව ක ළ ණක න ම ක ර මත සමඟ අවසන ව ය 7 8 ද ග බස ස කරණයක ර ස ත ප ර ව හයවන ස යවස බ ද න වහන ස බ ද ධත වය න නවව න මස මහ ය ගනයට ව ඩමව මහ න ග වන ද ය නය ද යක ෂයන දමනය කල බව මහ ව ශය සඳහන ව එහ ද ධර මය ඇස ස මන සමන ද ව යන ස ව න බව ලබ බ ද රද න ග න ක ෂද ත ලබ ග න රන කරඩ වක බහ සත ර යන උසට ම ණ ක ද ග බක කළ බව තවද රටත එහ සඳහන ව පස ව බ ද රද න ආද හනය කල ත න න ග ර කව ධ ත ව ව ඩමව ව ත එය න දන ක ට ද ළ ස ර යන ද ග බක ඉද කරව ඇත එම ද ග බ ද ව නම ප යත ස ස රජ ග ස හ ය ර උද ද ච ල භය ක මර ත ස ර යන ක ට ව ශ ල කරව ඇත එම ද ග බ ද ට ග ම ණ රජ අස ර යන උසටද ව ශ ල කරව ඇත ම ම ද ග බ මහ ව ජයබ ක ර ත ශ ර ර ජස හ ව න රජවර ප ත ස ස කරණය කරව ඇත ස ළ ස මස ථ න අතර එක ස ථ නයක වන මහ ය ඟනය ර හ ණ ස ට රජරට දක ව ව ට ත බ ඓත හ ස ක ම ර ගය ප හ ට ත බ න ස ම ම ස ථ නය ආගම ක වශය න ම න ම ද ශප ලණ ක වශය න ද ව දගත කමක උස ල ඇත ම ම ප රද ශය ඈත අත තය ස ටම ආර ථ ක වශය න ද ව දගත කමක උස ල ඇත ද වන අක බ රජ ව ස න ඉද කළ ම ණ ප අම ණ ම ම ප රද ශය ක ෂ ක ර ම ක කටය ත වලද ඉත ව දගත න ර ම ණයක ව ය ප න ත රස ස කරණය nbsp nbsp nbsp nbsp ම ල ශ රස ස කරණය Upali Salgado 29 June 2008 Tales from the hills of Uva The Sunday Times සම ප රව ශය 30 September 2014 Protercted Monument List 2012 12 12 PDF Department of Archaeology 12 December 2012 සම ප රව ශය 27 March 2016 Garnier Anjalie 2009 05 13 Ruwanweliseya Architectural wonder of rich cultural heritage Daily News 2009 10 03 ද න ම ල ප ටපත ව ත න ස රක ෂණය කරන ලද සම ප රව ශය 2009 09 29 a b Wijesooriya S 2006 A Concise Sinhala Mahavamsa Participatory Development Forum pp 5 6 ISBN 955 9140 31 0 Ratnasinghe Aryadasa 2002 01 28 Mahiyangana Cetiya The first of its kind in Sri Lanka PDF Budusarana 2011 07 27 ද න ම ල ප ටපත pdf ව ත න ස රක ෂණය කරන ලද සම ප රව ශය 2009 09 28 Aves Edward 2003 Sri Lanka Footprint Travel Guides p 292 ISBN 978 1 903471 78 4 Ratnasinghe Aryadasa 2002 01 28 Mahiyangana Cetiya The first of its kind in Sri Lanka PDF Budusarana 2011 07 27 ද න ම ල ප ටපත pdf ව ත න ස රක ෂණය කරන ලද සම ප රව ශය 2009 09 28 Dassanayake M B 2002 03 30 113th Birth Anniversary Sir Bennet Soysa the philanthropist of the hills Daily News සම ප රව ශය 2015 01 11 https si wikipedia org w index php title මහ ය ගනය රජ මහ ව හ රය amp oldid 726675 ව ත න සම ප රව ශනය ක ර ණ