තිම්පු

තිම්පු හෝ තීම්ඵු (;: ཐིམ་ཕུ), හෙවත් කලින් උච්ඡාරණය කල පරිදි තිම්බු, යනු භූතානයේ අගනගරය සහ විශාලතම නගරයයි. එය පිහිටා ඇත්තේ භූතානයේ මධ්‍යම බටහිර ප්‍රදේශයේය. එය වටකරගෙන ඇති නිම්නය භූතානයේ එක් පරිපාලනමය ඒකක වලින් එකක් වන තිම්පු දිස්ත්‍රික්කයයි. තිම්පු නගරය භූතානයේ අගනුවර බවට ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලැබූයේ 1961 වසරේදීය. 2005 වසර වන විට එහි ජනගහනය 79,185ක් වූ අතර සමස්ත තිම්පු දිස්ත්‍රික්කයේම ජනගහනය 98,676ක් විය.

තිම්පු ཐིམ་ཕུ་
තිම්පු නගරය
තිම්පු Show map of Bhutan තිම්පු Show map of Asia
ඛණ්ඩාංක: 27°28′20″N 89°38′10″E / 27.47222°N 89.63611°E / 27.47222; 89.63611ඛණ්ඩාංක: 27°28′20″N 89°38′10″E / 27.47222°N 89.63611°E / 27.47222; 89.63611
රට	භූතානය
දිස්ත්‍රික්කය	තිම්පු දිස්ත්‍රික්කය
ආණ්ඩුව / පරිපාලනය
• අධිකරණ වර්ගය	ව්‍යවස්ථාමය රාජාණ්ඩුව
•
උන්නතාංශය	7,656 ft (2,320 m)
ජනගහණය(2005)නගර සීමාව (2015)
• නගරය	79,185
• ඝණත්වය	7,850/වර්ග සැත (3,029/කිමී^2)
• පුරවර	115,260
කාලගුණය
වෙබ් අඩවිය	නගරය සඳහාම වූ වෙබ් අඩවියක් නොමැත; http://www.tcc.gov.bt (තිම්පු දිස්ත්‍රික්කය සඳහා)

භූතානයෙදී වැන්ග් චූහෝ තිම්පු චූ ලෙස හඳුන්වන බටහිර ඉවුරේ ඇති නිම්නයේ උතුරු-දකුණු දෙසට පාර්ශවිකව විහිදුනු ආකාරයට නගරය පිහිටා ඇත. තිම්පු නගරය 2,248 මීටර (7,375 ft) සිට 2,648 මීටර (8,688 ft) දක්වා වූ උන්නතාංශ පරාසයක විහිදී ඇත. සාමාන්‍යයෙන් අගනගරයකට ගුවන්තොටුපලක් තිබුනද තිම්පු අගනුවර ගුවන්තොටුපලක් නොමැත. එහෙත් 54 කිලෝමීටර (34 mi) පමණ දුරින් පිහිටි සමග නගරය මාර්ගයකින් සම්බන්ධ කර ඇත.

තිම්පු නගරය භූතානයේ දේශපාලනික සහ ආර්ථික මධ්‍යස්ථානය වන අතරම දැවැන්ත කෘෂිකාර්මික සහ සත්ව නිෂ්පාදන පදනමක්ද ඇති නගරයකි. තිම්පු නගරය රටේ දල ජාතික නිෂ්පාදිතයෙන් 45%කට හිමිකම් කියයි.සංචාරක කර්මාන්තය රටේ ආර්ථිකයට දායකත්වයක් සැපයුවද එය දැඩි ලෙස සීමා කර තිබේ. ඊට හේතුව වන්නේ සම්ප්‍රදාය, සංවර්ධනය සහ නවීකරණය යන ඒවා අතර සමබරතාවයක් පවත්වාගැනීමයි. තිම්පු නගරයේ දේශපාලනික වැදගත්කමින් යුතු ගොඩනැගිලි රැසක් ඇත. රට තුල අලුතෙන්ම ස්ථාපනය කරන ලද පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සංකේතය වන ජාතික සභාව සහ රජුගේ නිල නිවස වන නගරයට උතුරින් පිහිටා ඇති ඒ අතර ප්‍රධාන වේ. තිම්පු නගරය සංවර්ධනය කිරීම සඳහා "තිම්පු ව්‍යුහ සැලැස්ම" (Thimphu Structure Plan) නමින් නගර සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියක් 1998 වසරේදී ඇරඹිණි. තිම්පු නිම්නයේ නොඉඳුල් පරිසරය ආරක්ෂා කිරීමද එහි එක් අරමුණකි. ලෝක බැංකුව සහ විසින් මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා මූල්‍යාධාර සපයයි.

ට අදාළ සාහිත්‍යය, ආගම, සිරිත් විරිත්, සාම්ප්‍රදායික ජාතික ඇඳුම්, ආගමික ස්ථානවල ආගමික කටයුතු, සංගීතය, නැටුම් ආදී දේ තිම්පු නගරයෙන් සම්පූර්ණයෙන්ම විද්‍යාමාන වේ. යනු භූතානයේ වැදගත් උත්සවයක් වන අතර ලෙස හැඳින්වෙන වෙස් මුහුණු නැටුම් ඊට සමගාමීව තිම්පු නගරයේදී දැකිය හැක. එම උත්සවය භූතාන දිනදර්ශනයට අනුව නියම වන දින හතරක කාලය තුල සැප්තැම්බර් සහ ඔක්තෝබර් මාස වලදී සමරනු ලබයි.

මූලාශ්‍ර

1. "Thimphu | Definition of Thimphu by Merriam-Webster". Merriam-webster.com. සම්ප්‍රවේශය 2015-10-13.
2. "DDC Dzongkha-English Dictionary: THI". Dzongkha Development Commission. 2010-05-14. සම්ප්‍රවේශය 2015-10-13.
3. "Romanization System for Dzongkha" (PDF). www.gov.uk. සම්ප්‍රවේශය 2015-10-13.
4. "Thimbu - definition of Thimbu by The Free Dictionary". thefreedictionary.com. සම්ප්‍රවේශය 2015-10-13.
5. http://www.nytimes.com/2008/03/21/world/asia/21iht-bhutan.1.11312503.html?pagewanted=all
6. "Thimphu". Encyclopædia Britannica. සම්ප්‍රවේශය 2010-06-05.
7. Parekh, N (1986). Himalayan memoirs. Popular Prakashan. p. 67.
8. "Thimpu Dzongkhag". Government of Bhutan. සම්ප්‍රවේශය 2010-06-08.
9. "Bhutan". Tourism Council of Bhutan:Government of Bhutan. සම්ප්‍රවේශය 2010-06-07.
10. "Introduction: Understanding Natural Systems". Government of Bhutan. සම්ප්‍රවේශය 2010-06-07.
11. Brown, p. 97
12. Palin, p. 245
13. "Economy". Tourism Government of Bhutan.