ඩොමිනිකන් ජනරජය

ඩොමිනිකන් ජනරජය යනු උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයේ කැරිබියානු මුහුදේ මහා ඇන්ටිලස් හි හිස්පැනියෝලා දූපතේ පිහිටා ඇති උතුරු ඇමරිකානු රටකි. එය නැගෙනහිරින් සමඟ සමුද්‍රීය මායිමක් සහ බටහිරින් හයිටි සමඟ ගොඩබිම් මායිමක් බෙදා ගන්නා අතර, හිස්පැනියෝලා හි නැගෙනහිර පහෙන් අටෙන් කොටසක් අල්ලාගෙන සිටින අතර, එය ශාන්ත මාටින් සමඟ එක්ව, ස්වෛරී රාජ්‍යයන් දෙකක් විසින් බෙදා ගන්නා ලද කැරිබියන් දූපත් දෙකෙන් එකකි. ඇන්ටිලස් හි, රට කියුබාවට පසු දෙවන විශාලතම ජාතිය වන අතර වර්ග කිලෝමීටර් 48,671 (වර්ග සැතපුම් 18,792) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුක්ත වන අතර හයිටියෙන් පසු ජනගහනය අනුව දෙවන විශාලතම රට වන අතර 2024 දී ආසන්න වශයෙන් මිලියන 11.4 ක ජනතාවක් සිටින අතර, ඔවුන්ගෙන් මිලියන 3.6 ක් අගනුවර වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ අගනගර ප්‍රදේශයේ වාසය කරති.

ඩොමිනිකානු ජනරජය República Dominicana  (ස්පාඤ්ඤ)
ජාතික ධජය රාජ්‍ය ලාංඡනය
උද්යෝග පාඨය: "Dios, Patria, Libertad" (ස්පාඤ්ඤ) "දෙවියන්, නිජබිම, නිදහස"
ජාතික ගීය: ක්විස්කෙයානොස් වැලියන්ටෙස් Valiant Quisqueyans 0.2em
අගනුවර සහ විශාලතම නගරය	සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ 19°00′N 70°40′W / 19.000°N 70.667°W / 19.000; -70.667
නිල භාෂා(ව)	ස්පාඤ්ඤ භාෂාව
වෙනත් කථන භාෂා	පහත බලන්න
ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් (2022)	71.72% මිශ්‍ර 18.70% සුදු 7.45% කළු 0.33% නැගෙනහිර ආසියානු 0.37% වෙනත් 1.43% පිළිතුරක් නැති
ආගම (2020)	74.6% ක්‍රිස්තියානි - 52.5% කතෝලික ධර්මය - 21.0% රෙපරමාදු ආගම - 1.1% අනෙකුත් ක්‍රිස්තියානි 22.0% අනාගමික 1.4% වෙනත් 2.0% නිශ්චිත නොවන
	ඩොමිනිකන් ක්විස්කෙයා (වාචික)
රජය	ඒකීය ජනාධිපති ජනරජය
• ජනාධිපති	ලුයිස් අබිනාඩර්
• උප ජනාධිපති	රැකෙල් පෙනා
ව්‍යවස්ථාදායකය	කොංග්‍රස් සභාව
•	සෙනෙට් සභාව
•	නියෝජිත මණ්ඩලය
ගොඩනැගීම
• තාවකාලික ස්වාධීනත්වය	1821–1822
• පළමු ජනරජය	1844–1861
• දෙවන ජනරජය	1865–1916
• තුන්වන ජනරජය	1924–1965
• හතරවන ජනරජය	1966–වර්තමානය
වර්ග ප්‍රමාණය
• සම්පූර්ණ	48,671 km^2 (18,792 sq mi) (128 වෙනි)
• ජලය (%)	0.7
ජනගහණය
• 2025 ඇස්තමේන්තුව	11,532,151 ()
• ජන ඝණත්වය	220/km^2 (569.8/sq mi) ()
දදේනි (ක්‍රශසා)	2025 ඇස්තමේන්තුව
• සම්පූර්ණ	ඇ.ඩො. බිලියන 334.292 (64 වෙනි)
• ඒක පුද්ගල	ඇ.ඩො. 30,710 ()
දදේනි (නාමික)	2025 ඇස්තමේන්තුව
• සම්පූර්ණ	ඇ.ඩො. බිලියන 135.545 (64 වෙනි)
• ඒක පුද්ගල	ඇ.ඩො. 12,452 ()
ගිනි (2022)	37 මධ්‍යම
මාසද (2022)	0.766 ඉහළ · 82 වෙනි
ව්‍යවහාර මුදල	ඩොමිනිකන් පෙසෝ ()
වේලා කලාපය	UTC-04:00 (අත්ලාන්තික් සම්මත වේලාව)
• ගිම්හාන ()	නිරීක්ෂණය නොකළ
	දකුණ
ඇමතුම් කේතය	+1-809, +1-829, +1-849
ප්‍රදේශය, අගනුවර, ලාංඡනය, ඛණ්ඩාංක, ධජය, භාෂාව, ආදර්ශ පාඨය සහ නම් සඳහා මූලාශ්‍ර:  විකල්ප ක්ෂේත්‍ර රූපයක් සඳහා 48,730 km^2 (18,810 sq mi), ඇමතුම් කේතය 809 සහ අන්තර්ජාල TLD:

යුරෝපීය සම්බන්ධතාවට පෙර ස්වදේශික ටයිනෝ ජනතාව හිස්පැනියෝලා හි වාසය කළ අතර එය ප්‍රධාන රාජ්‍ය පහකට බෙදා ඇත. ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් 1492 දී ඔහුගේ පළමු මුහුදු ගමනේදී එහි ගොඩබසිමින්, කැස්ටිල් සඳහා දිවයිනට හිමිකම් කීවේය. සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ජනපදය ඇමරිකාවේ පළමු ස්ථිර යුරෝපීය ජනාවාසයේ ස්ථානය බවට පත්විය. 1697 දී, ස්පාඤ්ඤය දිවයිනේ බටහිර තුනෙන් කොටසෙහි ප්‍රංශ ආධිපත්‍යය පිළිගත් අතර, එය 1804 දී හයිටියේ ස්වාධීන පළමු අධිරාජ්‍යය බවට පත්විය. ඩොමිනිකන්වරුන් පිරිසක් ස්පාඤ්ඤ ආණ්ඩුකාරවරයා බලයෙන් පහ කර 1821 නොවැම්බර් මාසයේදී ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ප්‍රකාශ කළ නමුත් 1822 පෙබරවාරි මාසයේදී හයිටි විසින් ඈඳා ගන්නා ලදී. ඩොමිනිකන් නිදහස් යුද්ධයේ ජයග්‍රහණයෙන් පසු වසර 22 කට පසු 1844 දී නිදහස ලැබුණි. ඊළඟ වසර 72 තුළ සිවිල් යුද්ධ කිහිපයක්, හයිටියේ අසාර්ථක ආක්‍රමණ සහ ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිත තත්ත්වයට කෙටි නැවත පැමිණීමක් සිදු වූ අතර, 1863-1865 ඩොමිනිකන් ප්‍රතිසංස්කරණ යුද්ධයේදී ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් ස්ථිරවම නෙරපා හරින ලදී. 1930 සිට, රෆායෙල් ටෘජිලෝගේ ඒකාධිපතිත්වය 1961 දී ඔහුගේ ඝාතනය දක්වා පාලනය කළේය. 1962 දී ජුවාන් බොෂ් ​​ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වූ නමුත් 1963 දී හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් බලයෙන් පහ කරන ලදී. 1965 ඩොමිනිකන් සිවිල් යුද්ධය ජෝකින් බලගුවර්ගේ (1966–1978 සහ 1986–1996) ඒකාධිපති පාලනයට පෙර ඇති විය. 1978 සිට, ඩොමිනිකන් ජනරජය නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කරා ගමන් කර ඇත.

ඩොමිනිකන් ජනරජය කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම ආර්ථිකය සහ ලතින් ඇමරිකාවේ හත්වන විශාලතම ආර්ථිකය ඇත. පසුගිය වසර 25 තුළ, ඩොමිනිකන් ජනරජය බටහිර අර්ධගෝලයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය ඇති කර ඇත - 1992 සහ 2018 අතර සාමාන්‍ය සැබෑ දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන අනුපාතය 5.3% කි. 2014 සහ 2015 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධනය පිළිවෙලින් 7.3 සහ 7.0% දක්වා ළඟා වූ අතර එය බටහිර අර්ධගෝලයේ ඉහළම අගයයි. මෑත වර්ධනයට හේතු වී ඇත්තේ ඉදිකිරීම්, නිෂ්පාදන, සංචාරක සහ පතල් කැණීම් ය. ලොව තුන්වන විශාලතම (නිෂ්පාදනය අනුව) රන් පතල වන පුවෙබ්ලෝ වීජෝ පතල පිහිටා ඇත්තේ මෙම රටෙහිය. 2015 දී රටේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 31 කි.

කැරිබියන් දූපත් වල වැඩිපුරම සංචාරය කරන ලද ගමනාන්තය ඩොමිනිකන් ජනරජයයි. භූගෝලීය වශයෙන් විවිධත්වයක් ඇති ජාතියක් වන ඩොමිනිකන් ජනරජය, කැරිබියන් දූපත් වල උසම කඳු මුදුන වන පිකෝ ඩුආර්ටේ සහ කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම විල සහ පහළම ස්ථානය වන එන්රික්විලෝ විල යන දෙකටම නිවහන වේ. දිවයිනේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 26 °C (78.8 °F) වන අතර විශිෂ්ට දේශගුණික හා ජීව විද්‍යාත්මක විවිධත්වයක් ඇත. ලෝක උරුම අඩවියක් වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි යටත් විජිත කලාපයේ පිහිටා ඇති ඇමරිකාවේ ඉදිකරන ලද පළමු ආසන දෙව්මැදුර, මාලිගාව, ආරාමය සහ බලකොටුව ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.

නිරුක්තිය

ඩොමිනිකන් යන නම ආරම්භ වී ඇත්තේ තාරකා විද්‍යාඥයින්ගේ අනුශාසක සාන්තුවරයා සහ ඩොමිනිකන් නියෝගයේ නිර්මාතෘ වන ශාන්ත ඩොමිනික්ගෙනි. ඩොමිනිකන් නියෝගය මගින් දැන් නව ලෝකයේ පළමු විශ්ව විද්‍යාලය වන යුනිවර්සිඩෑඩ් ඔටෝනෝමා ඩි සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ලෙස හඳුන්වන දේ ස්ථාපිත කරන ලදී.

එහි ඉතිහාසයේ වැඩි කාලයක්, නිදහස දක්වා, යටත් විජිතය සරලව සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ලෙස හැඳින්වූ අතර 20 වන සියවසේ මුල් භාගය දක්වා ඉංග්‍රීසියෙන් පොදුවේ හැඳින්වුනේ එලෙසිනි. පදිංචිකරුවන් "ඩොමින්ගෝ" හි විශේෂණ ස්වරූපය වන "ඩොමිනිකන්වරු" (ඩොමිනිකන්වරු) ලෙස හැඳින්වූ අතර, එම නිසා, විප්ලවවාදීන් ඔවුන්ගේ අලුතින් ස්වාධීන වූ රට "ඩොමිනිකන් ජනරජය" (ලා රෙප්යුබ්ලිකා ඩොමිනිකානා) ලෙස නම් කළහ.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජාතික ගීයේ (හිම්නෝ නැෂනල් ඩි ලා රෙප්යුබ්ලිකා ඩොමිනිකානා), "ඩොමිනිකන්වරු" වෙනුවට "ක්විස්ක්වියන්ස්" (ක්විස්ක්වියනොස්) යන කාව්‍යමය යෙදුම භාවිතා වේ. "ක්විස්කෙයා" යන වචනය ටයිනෝ භාෂාවෙන් උපුටා ගත් අතර එහි තේරුම "භූමිවල මව" යන්නයි. එය බොහෝ විට ගීතවල රට සඳහා තවත් නමක් ලෙස භාවිතා වේ. ඉංග්‍රීසියෙන් රටේ නම බොහෝ විට "ඩී.ආර්." (ලා ආර්.ඩී.) ලෙස කෙටි කර ඇත, නමුත් මෙය ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් දුර්ලභ ය.

ඉතිහාසය

පූර්ව-කොලොම්බියානු යුගය

හිස්පැනියෝලා හි කැසික්ඩොම් පහ

යනු සැන් ක්‍රිස්ටෝබල් වලට උතුරින් පිහිටි ගුහා 55 කින් සමන්විත මාලාවකි. කැරිබියන් දූපත් වල වසර 2,000 ක් පැරණි පාෂාණ කලා එකතුව ඒවායේ අඩංගු වේ.

කැරිබියන් දූපත් මුලින්ම පදිංචි වූයේ වසර 6,000 කට පමණ පෙර මධ්‍යම ඇමරිකාවෙන් හෝ උතුරු දකුණු ඇමරිකාවෙන් ආරම්භ වූ දඩයම්-එකතු කරන්නන් විසිනි. ටයිනෝහි අරවාකන් භාෂාව කතා කරන මුතුන් මිත්තන් ක්‍රි.පූ. 1 වන සහස්‍රයේදී දකුණු ඇමරිකාවේ සිට කැරිබියන් වෙත සංක්‍රමණය වූ අතර ක්‍රි.ව. 600 දී පමණ හිස්පැනියෝලා වෙත ළඟා විය. මෙම අරවාකන් ජනයා ගොවිතැන, මසුන් ඇල්ලීම, දඩයම් කිරීම සහ එක්රැස් කිරීම සහ සෙරමික් භාණ්ඩ පුළුල් ලෙස නිෂ්පාදනය කිරීමේ නිරත වූහ. 1492 දී හිස්පැනියෝලා හි ජනගහනයේ ඇස්තමේන්තු පුළුල් ලෙස වෙනස් වන අතර එය දස දහස් ගණනක සිට මිලියන 2 දක්වා පරාසයක පවතී. 1492 වන විට, දිවයින ටයිනෝ ප්‍රධාන රාජ්‍ය පහකට බෙදා තිබුණි. මුළු දිවයින සඳහාම ටයිනෝ නාමය අයයිටි හෝ ක්විස්කෙයා විය.

යුරෝපීය යටත් විජිතකරණය

ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් 1492 දෙසැම්බර් 5 වන දින ඇමරිකාවට කළ ඔහුගේ මුහුදු ගමන් හතරෙන් පළමු අවස්ථාවේදී දිවයිනට පැමිණියේය. ඔහු එම භූමිය ස්පාඤ්ඤය සඳහා හිමිකර ගත් අතර එහි විවිධ දේශගුණය සහ භූමි ප්‍රදේශය නිසා එය ලා එස්පානෝලා ලෙස නම් කළේය, එය ඔහුට ස්පාඤ්ඤ භූ දර්ශනය සිහිපත් කළේය. 1496 දී, ක්‍රිස්ටෝපර්ගේ සහෝදරයා වූ බර්තොලමෙව් කොලොම්බස්, "නව ලෝකයේ" බටහිර යුරෝපයේ පළමු ස්ථිර ජනාවාසය වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ නගරය ඉදි කළේය. ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් වතු ආර්ථිකයක් නිර්මාණය කළහ.

මුලදී, මිත්‍රශීලී සබඳතාවලින් පසුව, ෂරගුවාවේ කාන්තා ප්‍රධානී ඇනකෝනා සහ ඇගේ හිටපු සැමියා වන මගුවානාහි ප්‍රධානී කඕනබෝ මෙන්ම ගුවාකනගරික්ස්, ගුවාමා, හැටුයි සහ එන්රික්විලෝ යන ප්‍රධානීන්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ටයිනෝස් ජයග්‍රහණයට විරුද්ධ විය. දෙවැන්නාගේ සාර්ථකත්වයන් ඔහුගේ ජනතාවට දිවයිනේ ස්වාධීන වාසස්ථානයක් ලබා දුන්නේය. 1492 න් පසු වසර කිහිපයක් ඇතුළත, වසූරිය, සරම්ප සහ යුරෝපීයයන් සමඟ පැමිණි අනෙකුත් රෝග හේතුවෙන් ටයිනොස් ජනගහනය තියුනු ලෙස පහත වැටුණි. අඩුවෙමින් පවතින ටයිනොස් වෙනුවට අප්‍රිකානු වහලුන් ආනයනය කරන ලදී.

රට තුළ පිරිසිදු ටයිනොස් පිළිබඳ අවසාන වාර්තාව 1864 සිට ය. තවමත්, ටයිනෝ ජීව විද්‍යාත්මක උරුමය අන්තර් මිශ්‍ර වීම හේතුවෙන් නොනැසී පැවතුනි. 1514 සංගණන වාර්තාවලින් හෙළි වන්නේ සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි ස්පාඤ්ඤ පිරිමින්ගෙන් 40% ක් ටයිනෝ කාන්තාවන් සමඟ විවාහ වී ඇති බවත්, සහ වර්තමාන ඩොමිනිකන් ජාතිකයින් කිහිප දෙනෙකු ටයිනෝ පරම්පරාවක් ඇති බවත්ය.

අරන්ජුවෙස් ගිවිසුමෙන් පසු (1777) හිස්පැනියෝලා හි මායිම් තත්ත්වය පෙන්වන සිතියමක්.

1697 දී රිස්වික් ගිවිසුම වන විට, දිවයිනේ බටහිර තුනෙන් එකක් ප්‍රංශයට පවරා දුන් විට, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි ජනගහනය සුදු ජාතිකයින් කිහිප දහස් ගණනක්, කළු වහලුන් 30,000 ක් සහ ටයිනෝවරුන් කිහිප දෙනෙකුගෙන් සමන්විත විය. 1789 වන විට ජනගහනය 125,000 දක්වා වර්ධනය වූ නමුත් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ නව ලෝකයේ ස්පාඤ්ඤයේ අඩු ධනවත් හා උපායමාර්ගික වැදගත්කමක් ඇති යටත් විජිතයක් ලෙස පැවතුනි. සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි ජනගහන සංයුතිය, කැරිබියානු දූපත්වල ධනවත්ම යටත් විජිතය වන අසල්වැසි ප්‍රංශ යටත් විජිතයක් වූ ශාන්ත-ඩොමින්ගෝ හි ජනගහන සංයුතියට වඩා තියුණු ලෙස වෙනස් විය. එහි ජනගහනය මිලියන භාගයක් වූ අතර එහි ජනගහනයෙන් 90% ක් වහල්භාවයට පත් වූ අතර සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ මෙන් හතර ගුණයක් වැඩි විය.

1795 දී, පිරිනීස් යුද්ධයේ පරාජයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ස්පාඤ්ඤය බාසල් ගිවිසුම මගින් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ප්‍රංශයට භාර දුන්නේය. ශාන්ත-ඩොමින්ගෝ 1804 ජනවාරි 1 වන දින ප්‍රංශයෙන් හයිටි ලෙස නිදහස ලබා ගත්තේය. 1809 දී, ප්‍රංශ ජාතිකයන් දිවයිනෙන් නෙරපා හරින ලද අතර සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ නැවත ස්පාඤ්ඤ පාලනයට පැමිණියේය.

අකාලික නිදහස සහ හයිටි වාඩිලෑම

ඩොමිනිකන් කුමන්ත්‍රණකරුවන් වන ජෝස් ලියෝකාඩියෝ, පේද්‍රෝ ද සේඩා සහ පේද්‍රෝ හෙන්රිකේස් විසින් මෙහෙයවන ලද අසාර්ථක 1812 කැරැල්ල ඇතුළු විවිධ විරුද්ධ කණ්ඩායම් විසින් වසර දොළහක අතෘප්තිය සහ අසාර්ථක නිදහස් කුමන්ත්‍රණවලින් පසුව, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි හිටපු ලුතිනන්-ආණ්ඩුකාර (ඉහළ පරිපාලක) ජෝස් නූනෙස් ද කැසෙරෙස්, 1821 නොවැම්බර් 30 වන දින ස්පාඤ්ඤ කිරීටයෙන් යටත් විජිතයේ නිදහස ස්පාඤ්ඤ හයිටි ලෙස ප්‍රකාශ කළේය. මෙම කාල පරිච්ඡේදය කෙටිකාලීන නිදහස ලෙසද හැඳින්වේ.

අලුතින් ස්වාධීන වූ ජනරජය මාස දෙකකට පසු අවසන් විය, එය ජීන්-පියරේ බෝයර්ගේ නායකත්වය යටතේ හයිටි විසින් අත්පත් කරගෙන ඈඳා ගන්නා ලදී. වසර විසි දෙකක් තිස්සේ, හයිටි පාලනය කළේ සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ, එය පාර්ටි ඩි එල්'එස්ට් ලෙස හැඳින්වූ අතර එය යටත් විජිත භූමියක් ලෙස සලකමිනි. නොගෙවූ හයිටි හමුදාව ඩොමිනිකන් ජනතාවගෙන් සම්පත් සහ ඉඩම් වන්දි නොමැතිව ලබා ගැනීමෙන් තමන්ව නඩත්තු කළේය.

පළමු ජනරජය (1844–1861)

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මුල් ධජය (1849 දක්වා)

1838 දී, ජුවාන් පැබ්ලෝ ඩුආර්ටේ විසින් ලා ට්‍රිනිටාරියා නමින් රහස් සමාජයක් ආරම්භ කරන ලද අතර, එය කිසිදු විදේශ මැදිහත්වීමකින් තොරව සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි සම්පූර්ණ නිදහස අපේක්ෂා කළේය.^{:පි147–149} එසේම, ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ඩෙල් රොසාරියෝ සැන්චෙස් සහ රේමන් මාටියාස් මෙලා, ලා ට්‍රිනිටාරියා හි ආරම්භක සාමාජිකයින් අතර නොසිටියද, නිදහස සඳහා වූ සටනේදී තීරණාත්මක විය. ඩුආර්ටේ, මෙලා සහ සැන්චෙස් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ආරම්භක පියවරුන් ලෙස සැලකේ.

1844 පෙබරවාරි 27 වන දින, ලා ට්‍රිනිටාරියා හි සාමාජිකයින් හයිටියෙන් නිදහස ප්‍රකාශ කළහ. ඔවුන්ට සහාය දැක්වූයේ ධනවත් ගව පාලකයෙකු වන පෙඩ්‍රෝ සැන්ටානා විසිනි, ඔහු නව ජනරජයේ හමුදාවේ ජෙනරාල් බවට පත්විය. ඉන් පසු දශක කිහිපය කුරිරු පාලනය, කල්ලිවාදය, ආර්ථික දුෂ්කරතා, රජයේ වේගවත් වෙනස්කම් සහ දේශපාලන විරුද්ධවාදීන් සඳහා පිටුවහල් කිරීමෙනි. ප්‍රධාන ප්‍රතිවාදීන් වන සැන්ටානා සහ බුවනවෙන්චුරා බේස් බොහෝ විට බලය දැරූ අතර, දෙදෙනාම අත්තනෝමතික ලෙස පාලනය කළහ. නව ජාතිය ප්‍රධාන බලවතෙකුට ඈඳා ගැනීම සඳහා ඔවුන් තරඟකාරී සැලසුම් ප්‍රවර්ධනය කළහ. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පළමු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව 1844 නොවැම්බර් 6 වන දින සම්මත කරන ලද අතර, 1845 දී එහි ජනගහනය ආසන්න වශයෙන් 230,000 ක් (සුදු ජාතිකයින් 100,000; කළු ජාතිකයින් 40,000; සහ මුලටෝ 90,000) විය.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පළමු ජනරජ කාලය තුළ එයට නායකත්වය දුන් කවුඩිලෝස් සහ

1844 මාර්තු මාසයේදී හයිටි ආක්‍රමණය කළ නමුත් ඩොමිනිකන්වරු දැඩි විරෝධයක් එල්ල කළ අතර හයිටි ජාතිකයින්ට දැඩි හානි සිදු කළහ. අප්‍රේල් 15 වන විට ඩොමිනිකන් හමුදා ගොඩබිම සහ මුහුද යන දෙකෙහිම හයිටි හමුදා පරාජය කර තිබුණි. 1844 ජූලි මස මුලදී, ජනරජයේ ජනාධිපති පදවිය භාර ගන්නා ලෙස ඔහුගේ අනුගාමිකයින් ඩුආර්ටේගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ඩුආර්ටේ එකඟ වූ නමුත් නිදහස් මැතිවරණ සංවිධානය කළහොත් පමණි. කෙසේ වෙතත්, ජූලි 12 වන දින සැන්ටානාගේ හමුදා සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ අල්ලා ගත් අතර, ඔවුන් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සැන්ටානා පාලකයා ලෙස ප්‍රකාශ කළහ. පසුව සන්තානා මෙලා, ඩුආර්ටේ සහ සැන්චෙස් සිරගත කළේය. 1845 පෙබරවාරි 27 වන දින, සන්ටානා, ලා ට්‍රිනිටේරියා හි වීරවරිය වූ මාරියා ට්‍රිනිඩෑඩ් සැන්චෙස් සහ තවත් අය කුමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා මරණ දඬුවම නියම කළාය.

1849 අප්‍රේල් මාසයේදී ලාස් කැරේරාස් සටනේදී තුන්වන හයිටි ආක්‍රමණය පරාජය කිරීමෙන් පසු, සන්ටානා සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ වෙත ගමන් කර කුමන්ත්‍රණයකින් ජනාධිපති මැනුවෙල් ජිමෙනස් (සන්ටානා ජනාධිපති ධුරයෙන් නෙරපා දැමූ) බලයෙන් පහ කළේය. ඔහුගේ නියෝගය පරිදි, කොංග්‍රසය බුවනවෙන්ටුරා බේස් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වූ නමුත් බේස් සන්ටානාගේ රූකඩයක් ලෙස සේවය කිරීමට අකමැති විය. 1849 නොවැම්බර්-දෙසැම්බර් මාසවලදී, ඩොමිනිකන් නාවිකයින් හයිටි වෙරළ තීරයන් වැටලූ අතර, ඩේම් මාරි දක්වා වෙරළබඩ ගම්මාන කොල්ල කෑ අතර, අල්ලා ගත් සතුරු නැව්වල කාර්ය මණ්ඩලය මරා දැමූහ. 1855 නොවැම්බර් මාසයේදී හයිටි විසින් කරන ලද සිව්වන සහ අවසාන ආක්‍රමණය 1856 ජනවාරි 27 වන විට ඩොමිනිකන් හමුදා විසින් පරාජය කරන ලද අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දහස් ගණනක් හයිටි ජාතිකයින් තුවාල ලැබූහ. නැවතත් සන්තානා සහ බායිස් දේශපාලන ආධිපත්‍යය සඳහා එකිනෙකාට එරෙහිව කුමන්ත්‍රණය කළ අතර, බායිස් පළමු ගැටුම ජයග්‍රහණය කර 1857 දී සන්තානා නෙරපා හරින ලද අතර, සන්තානා දෙවන ගැටුම ජයග්‍රහණය කර 1859 දී බේස් නෙරපා හරින ලදී.

ප්‍රතිසංස්කරණ ජනරජය

පේද්‍රෝ සන්තානා නව ස්පාඤ්ඤ පළාතේ ආණ්ඩුකාර ජෙනරාල් ලෙස දිවුරුම් දෙයි.

1861 දී, ඔහුගේ විරුද්ධවාදීන් බොහෝ දෙනෙකු සිරගත කිරීමෙන්, පිටුවහල් කිරීමෙන් සහ මරණ දඬුවම නියම කිරීමෙන් පසුව සහ දේශපාලන හා ආර්ථික හේතූන් මත, සන්තානා ස්පාඤ්ඤයේ දෙවන ඉසබෙලා රැජිනගෙන් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පාලනය නැවත ලබා ගන්නා ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. වසර 40 කට පෙර එහි ප්‍රධාන භූමි ඇමරිකානු යටත් විජිත අහිමි වීම සමඟ එකඟ නොවූ ස්පාඤ්ඤය, රට නැවත යටත් විජිතයක් බවට පත් කළේය. කියුබානු සහ පුවර්ටෝ රිකෝ ස්වේච්ඡා සේවකයින්ගේ බලඇණි සහ ස්පාඤ්ඤ හමුදා සමඟ පෙලගැසුණු ඩොමිනිකන්වරුන් 12,000 කින් ශක්තිමත් කරන ලද ස්පාඤ්ඤ භටයින් 30,000 ක් විසින් දිවයින අත්පත් කර ගන්නා ලදී. යටත් විජිත බලයක් ලෙස ස්පාඤ්ඤය නැවත ස්ථාපිත කිරීමට බිය වූ හයිටි කැරලිකරු සිල්වේන් සල්නේව්, ස්වාධීන ජාතිය නැවත ස්ථාපිත කිරීමට උත්සාහ කරන විප්ලවවාදීන්ට රැකවරණය සහ සැපයුම් ලබා දුන්නේය. ප්‍රතිසංස්කරණ යුද්ධය ලෙස හැඳින්වෙන සිවිල් යුද්ධයෙන් 50,000 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගියහ.

පුවර්ටෝ ප්ලාටා හි ශාන්ත පිලිප් අපොස්තුළු ආසන දෙව්මැදුර 1863 යුද්ධයේදී විනාශ වූ අතර 1870 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී.

යුද්ධය ආරම්භ වූයේ 1863 අගෝස්තු 16 වන දින ය. සැප්තැම්බර් මැද භාගය වන විට සන්තියාගෝහි ස්පාඤ්ඤ බලකොටුවට පුවර්ටෝ ප්ලාටා වෙත පසුබැසීමට සිදු විය. ඩොමිනිකන්වරු පුවර්ටෝ ප්ලාටා වරායට බෝම්බ හෙලා නගරයේ වැඩි කොටසක් විනාශ කළහ. දකුණේ, ස්පාඤ්ඤ හමුදා නගර කිහිපයකින් කැරලිකරුවන් පලවා හැරීමට සහ හයිටියට සාර්ථක විය. කෙසේ වෙතත්, අසුවා අල්ලා ගැනීම මිල අධික උත්සාහයක් බව ඔප්පු වූ අතර, මාස දෙකක සටන් සහ ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයින්ට සැලකිය යුතු ජීවිත හානි සිදුවිය. කියුබාවේ ස්පාඤ්ඤ හමුදා උතුරු වෙරළ තීරයේ මොන්ටේ ක්‍රිස්ටිට පහර දී අල්ලා ගත් නමුත් දැඩි හානි සිදුවිය.

"ප්‍රතිසංස්කරණයේ වීරයන් සඳහා ස්මාරකය"

1865 වන විට, ඩොමිනිකන් හමුදා ස්පාඤ්ඤ හමුදා සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ වෙත සීමා කර තිබූ අතර, ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් අගනුවරෙන් පිටතට යාමට බිය විය. වසර දෙකකට ආසන්න සටනකින් පසු, ස්පාඤ්ඤය 1865 ජූලි මාසයේදී දිවයින අතහැර දැමීය. එක් හමුදා ඉතිහාසඥයෙක් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ ස්පාඤ්ඤ තුවාලකරුවන් 10,888 ක් සටන්වලදී මිය ගිය හෝ තුවාල ලැබූ බවත්, කහ උණෙන් දහස් ගණනක් මිය ගිය බවත්ය. ස්පාඤ්ඤය වෙනුවෙන් සටන් කරන ඩොමිනිකන් හමුදා තුවාල ලැබූවන් 10,000 ක්. තවත් හමුදා ඉතිහාසඥයෙක් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ ස්පාඤ්ඤය 18,000 ක් මිය ගිය බවත්, ඔවුන් සමඟ සටන් කරන ඩොමිනිකන්වරුන්, කියුබානුවන් සහ පුවර්ටෝ රිකානුවන් ඇතුළත් නොවන බවත්ය. ස්පාඤ්ඤයට එරෙහිව නිදහස සඳහා සටන් කළ ඩොමිනිකන්වරු 4,000 කට අධික පිරිසක් මිය ගියහ.

ඊළඟ වසරවලදී දේශපාලන ආරවුල් නැවතත් පැවතුනි; යුධ නායකයින් පාලනය කළහ, හමුදා කැරලි අතිශයින් සුලභ විය, සහ ජාතිය ණය රැස් කළේය. අනුප්‍රාප්තික ජනාධිපතිවරුන් දෙදෙනෙකු සහාය දැක්වූ එක්සත් ජනපදයට රට ඈඳා ගැනීමේ ඔහුගේ සැලැස්මට අනුව ක්‍රියා කිරීමට බේස්ගේ වාරය දැන් පැමිණියේය. එක්සත් ජනපද ජනාධිපති යුලිසස් එස්. ග්‍රාන්ට් සමනාහි නාවික කඳවුරක් සහ අලුතින් නිදහස් වූ අප්‍රිකානු ඇමරිකානුවන් නැවත පදිංචි කිරීම සඳහා ස්ථානයක් ද අපේක්ෂා කළේය. 1870 දී එක්සත් ජනපද සෙනෙට් සභාවේදී ගිවිසුම පරාජයට පත් විය. 1874 දී බේස් බලයෙන් පහ කරන ලදී, ආපසු පැමිණියේය, 1878 දී සදහටම බලයෙන් පහ කරන ලදී.

1880 ගණන්වලදී රටට සාපේක්ෂ සාමය ඇති වූ අතර, එය ජෙනරාල් උලිසස් හියුරෝ බලයට පත් විය. "ලිලීස්", නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස හඳුන්වනු ලැබූ අන්වර්ථ නාමයෙන්, ජාතිය ණය බරකට ඇද දැමූ අතර, එයින් ලැබෙන ආදායමෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ඔහුගේ පුද්ගලික භාවිතය සඳහා සහ ඔහුගේ පොලිස් රාජ්‍යය පවත්වාගෙන යාම සඳහා භාවිතා කළේය. 1899 දී, ඔහු ඝාතනය කරන ලදී. කෙසේ වෙතත්, ඔහු නායකත්වය දුන් සාපේක්ෂ සන්සුන් භාවය ඩොමිනිකන් ආර්ථිකයේ දියුණුවට ඉඩ සැලසීය. සීනි කර්මාන්තය නවීකරණය කරන ලදී,^:පි10 සහ රට විදේශීය සේවකයින් සහ සංක්‍රමණිකයන් ආකර්ෂණය කර ගත්තේය. 19 වන සියවසේ අග භාගයේදී ලෙබනන්, සිරියානු, තුර්කි සහ පලස්තීන ජාතිකයන් රටට පැමිණීමට පටන් ගත්හ. 1916–24 එක්සත් ජනපද ආක්‍රමණය අතරතුර, ගැවිලෙරෝස් ලෙස හැඳින්වෙන ගම්බද ප්‍රදේශවලින් පැමිණි ගොවීන්, එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් මරා දැමුවා පමණක් නොව, ගම්බද ප්‍රදේශ හරහා ගමන් කරන අරාබි වෙළෙන්දන්ටද පහර දී මරා දැමූහ.

20 වන සියවස (1900–1930)

1903 දී ජනාධිපති ඇලෙජැන්ඩ්‍රෝ වොස් වයි ගිල් බලයට පත්වීම.

1902 සිට, කෙටි කාලීන ආණ්ඩු නැවතත් සම්මතයක් බවට පත් වූ අතර, රටේ සමහර ප්‍රදේශවල කොඩිලෝවරුන් විසින් ඔවුන්ගේ බලය පැහැර ගන්නා ලදී. තවද, ජාතික රජය බංකොලොත් වූ අතර යුරෝපීය ණයහිමියන්ට ණය ගෙවීමට නොහැකි වූ අතර, ප්‍රංශය, ජර්මනිය සහ ඉතාලිය විසින් මිලිටරි මැදිහත්වීමේ තර්ජනයට මුහුණ දුන්නේය. එක්සත් ජනපද ජනාධිපති තියඩෝර් රූස්වෙල්ට් යුරෝපීය මැදිහත්වීම වැළැක්වීමට උත්සාහ කළේය, බොහෝ දුරට අනාගත පැනමා ඇළට යන මාර්ග ආරක්ෂා කිරීම සඳහා. යුරෝපීය බලවතුන් පලවා හැරීමට, මොන්රෝ මූලධර්මයට ඔහුගේ ප්‍රසිද්ධ රූස්වෙල්ට් සහසම්බන්ධය ප්‍රකාශ කිරීමට සහ ඩොමිනිකන් රජයට ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය වූ ඩොමිනිකන් රේගු පරිපාලනය සඳහා ඔහුගේ 1905 ඩොමිනිකන් ගිවිසුම ලබා ගැනීමට ඔහු කුඩා මිලිටරි මැදිහත්වීමක් කළේය. 1906 ගිවිසුමක් මගින් මෙම විධිවිධානය වසර 50 ක් පැවතීමට සපයා ඇත. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ අතිමහත් විදේශ ණය අඩු කිරීම සඳහා රේගු ආදායමෙන් කොටසක් භාවිතා කිරීමට එක්සත් ජනපදය එකඟ වූ අතර එම ණය සඳහා වගකීම භාර ගත්තේය. වසර හයක් බලයේ සිටීමෙන් පසු, ජනාධිපති රාමන් කැසෙරස් (ඔහු විසින්ම හියුරෝ ඝාතනය කරන ලදී) 1911 දී ඝාතනය කරන ලදී. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ වසර ගණනාවක් මහා දේශපාලන අස්ථාවරත්වයක් සහ සිවිල් යුද්ධයක් පැවතීමයි. විලියම් හොවාර්ඩ් ටාෆ්ට් සහ වුඩ්‍රෝ විල්සන් පරිපාලනයන් විසින් එක්සත් ජනපද මැදිහත්වීම සෑම අවස්ථාවකම ලබා ගත්තේ කෙටි විවේකයක් පමණි. 1914 දී දේශපාලන අවහිරයක් බිඳ වැටුණේ විල්සන් විසින් ඩොමිනිකන්වරුන්ට ජනාධිපතිවරයෙකු තෝරා ගන්නා ලෙස හෝ එක්සත් ජනපදය විසින් ජනාධිපතිවරයෙකු පනවන ආකාරය දකින ලෙස අවසාන නිවේදනයක් නිකුත් කිරීමෙන් පසුවය. තාවකාලික ජනාධිපතිවරයෙකු තෝරා ගන්නා ලද අතර, එම වසරේම සාපේක්ෂව නිදහස් මැතිවරණ මගින් හිටපු ජනාධිපති (1899–1902) ජුවාන් ඉසිඩ්‍රෝ ජිමෙනස් පෙරෙයිරා නැවත බලයට පත් කරන ලදී. ඔහුගේ හිටපු යුද ලේකම් ඩෙසිඩෙරියෝ ඇරියස් ඔහුව බලයෙන් පහ කිරීමට උපාමාරු දැමීමත් සමඟ සහ ඇරියස්ට එරෙහිව එක්සත් ජනපදයෙන් හමුදා ආධාර පිරිනැමීමක් නොතකා, ජිමෙනස් 1916 මැයි 7 වන දින ඉල්ලා අස්විය. මේ අනුව විල්සන් ඩොමිනිකන් ජනරජය එක්සත් ජනපදය අත්පත් කර ගැනීමට නියෝග කළේය.

1916 දී එක්සත් ජනපද මැරීන් බළකාය ඩොමිනිකන් භූමියට ගොඩබසින අයුරු.

ඩොමිනිකන් කැරලිකරුවන් 500 දෙනෙකුට එරෙහි සටනකින් පසු 1916 ජුනි 1 වන දින එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් 133 දෙනෙකු විසින් සැන් ෆෙලිපේ කොටුව අල්ලා ගන්නා ලද අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එක්සත් ජනපද හමුදා කිහිපයක් මිය ගියහ.

1922 දී ඩොමිනිකන් ජනරජය එක්සත් ජනපදය විසින් අත්පත් කර ගැනීමේදී ඔසාමා බලකොටුවට ඉහළින් ලෙලදෙන එක්සත් ජනපද ධජය.

1916 මැයි 16 වන දින එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් ගොඩ බැස අගනුවර සහ අනෙකුත් වරායන් අල්ලා ගත් අතර, ජෙනරාල් ඇරියස් ඔහුගේ අභ්‍යන්තර සන්තියාගෝ බලකොටුවට ආපසු පැමිණියේය. එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් සහ ඇරියස්ගේ හමුදා අතර සැලකිය යුතු ආයුධ විෂමතාවයක් දෙවැන්නාගේ පරාජයට හේතු විය. එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් සමඟ ඇති වූ ගැටුම් ඩොමිනිකන්වරුන්ට මැෂින් තුවක්කුවක් හමු වූ පළමු අවස්ථාව සනිටුහන් කළේය. ජෙනරාල් ඇරියස් ඩොමිනිකන් ආණ්ඩුකාරවරයාට යටත් වීමට සමගාමීව ජූලි 5 වන දින සන්තියාගෝහි සාම දූත පිරිසක් නගරය යටත් කළහ. නොවැම්බර් 29 වන දින වයිස් අද්මිරාල් හැරී ෂෙපර්ඩ් නැප්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් නාවික හමුදාව සහ මැරීන් බළකාය යටතේ එක්සත් ජනපදය විසින් පිහිටුවන ලද හමුදා රජය ඩොමිනිකන්වරුන් විසින් පුළුල් ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නමුත් සංවිධානාත්මක ප්‍රතිරෝධය නතර විය.

වාඩිලා ගැනීමේ තන්ත්‍රය බොහෝ ඩොමිනිකන් නීති සහ ආයතන තබා ගත් අතර බොහෝ දුරට සාමාන්‍ය ජනතාව සන්සුන් කළේය. වාඩිලාගෙන සිටි රජය ඩොමිනිකන් ආර්ථිකය පුනර්ජීවනය කළේය, ජාතියේ ණය අඩු කළේය, අවසානයේ රටේ සියලුම ප්‍රදේශ එකිනෙකට සම්බන්ධ කළ මාර්ග ජාලයක් ගොඩනඟා, සටන් කරන පක්ෂග්‍රාහී ඒකක ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීම සඳහා වෘත්තීය ජාතික ආරක්ෂක බළකායක් නිර්මාණය කළේය. ඊට අමතරව, ප්‍රාදේශීය ප්‍රජාවන්ගේ බිම් මට්ටමේ සහයෝගය සහ ඩොමිනිකන් සහ එක්සත් ජනපද නිලධාරීන් දෙදෙනාගේම සහාය ඇතිව, එක්සත් ජනපද වාඩිලාගැනීමේදී ඩොමිනිකන් අධ්‍යාපන ක්‍රමය සැලකිය යුතු ලෙස පුළුල් විය. 1918 සහ 1920 අතර, පාසල් තුන්සියයකට වඩා රට පුරා ස්ථාපිත කරන ලදී. හයිටියේ මැරීන් භටයින් විසින් භාවිතා කරන ලද බලහත්කාර ශ්‍රම ක්‍රමය ඩොමිනිකන් ජනරජයේ බොහෝ දුරට නොතිබුණි.

එක්සත් ජනපද රජයේ පාලනය 1922 ඔක්තෝබර් මාසයේදී අවසන් වූ අතර 1924 මාර්තු මාසයේදී මැතිවරණ පැවැත්විණි. ජයග්‍රාහකයා වූයේ හිටපු ජනාධිපති (1902–03) හොරාසියෝ වැස්කේස් ය. ඔහු 1924 ජූලි 13 වන දින පදවි ප්‍රාප්ත වූ අතර අවසාන එක්සත් ජනපද හමුදා සැප්තැම්බර් මාසයේදී පිටව ගියේය. 1930 දී, වාඩිලාගැනීමේදී එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් විසින් පුහුණුව ලැබූ ජෙනරාල් රෆායෙල් ටෘජිලෝ, වස්කේස්ගේ රජයට එරෙහි හමුදා කැරැල්ලකින් පසුව බලය අල්ලා ගත්තේය.

1930 සැප්තැම්බර් මාසයේදී සැන් සෙනොන් සුළි කුණාටුව සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ විනාශ කිරීමෙන් පසු ටෘජිලෝ තම බලය තහවුරු කර ගත් අතර, පුද්ගලයින් 8,000 ක් මිය ගියේය. හිටපු කෞඩිලෝවරුන් කිහිප දෙනෙකු මුලින් නව ඒකාධිපතියාට විරුද්ධ විය. ජෙනරාල් සිප්‍රියානෝ බෙන්කොස්මේ නැගිටීමක් මෙහෙයවූ නමුත් 1930 නොවැම්බර් මාසයේදී පුවර්ටෝ ප්ලාටා අසල හමුදාව සමඟ ඇති වූ ගැටුමකදී පරාජයට පත් වී මිය ගියේය. ජෙනරාල් ඩෙසිඩේරියෝ ඇරියස් ද අසාර්ථක විය, ඊළඟ වසරේ ජුනි මාසයේදී මාඕ අසල සටනකදී මිය ගියේය.

ටෘජිලෝ යුගය (1930–1961)

රෆායෙල් ටෘජිලෝ වසර 31 ක (1930–1961) ඒකාධිපති පාලනයක් පැනවීය.

රෆායෙල් ටෘජිලෝගේ දීර්ඝ හා යකඩ හස්ත පාලන සමයේදී සැලකිය යුතු ආර්ථික වර්ධනයක් සිදු වූ නමුත්, ධනයෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් ඒකාධිපතියා සහ අනෙකුත් පාලන තන්ත්‍ර අංග විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. රෝහල්, සායන, පාසල්, මාර්ග සහ වරායන් ගොඩනැගීමත් සමඟ සෞඛ්‍ය සේවා, අධ්‍යාපනය සහ ප්‍රවාහන ක්ෂේත්‍රයන්හි ප්‍රගතියක් දක්නට ලැබුණි. ටෘජිලෝ වැදගත් නිවාස ඉදිකිරීම් වැඩසටහනක් ද ක්‍රියාත්මක කළ අතර විශ්‍රාම වැටුප් සැලැස්මක් ද ආරම්භ කළේය. අවසානයේ ඔහු 1935 දී හයිටි සමඟ අවිවාදිත දේශසීමාවක් සාකච්ඡා කළ අතර 1956 වෙනුවට 1941 දී වසර 50 ක රේගු ගිවිසුමේ අවසානය සාක්ෂාත් කර ගත්තේය. ඔහු 1947 දී රට ණයෙන් නිදහස් කළේය. මෙය නිරපේක්ෂ මර්දනය සහ විපක්ෂයට එරෙහිව මිනීමැරුම්, වධහිංසා සහ ත්‍රස්තවාදී ක්‍රම බහුලව භාවිතා කිරීම සමඟ සිදු විය.

ටෘජිලෝ විරෝධී ක්‍රියාකාරකම්වලට සහභාගී වීමෙන් පසු නිව් යෝර්ක් නගරයේ ඩොමිනිකානුවන් කිහිප දෙනෙකු ඝාතනය කරන ලදී. 1937 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී, ඩොමිනිකන් හමුදා ටෘජිලෝගේ නියෝග යටතේ හයිටි-ඩොමිනිකන් දේශසීමාව දිගේ හයිටි පිරිමින්, කාන්තාවන් සහ ළමයින් 10,000 සිට 15,000 දක්වා පිරිසක් ඝාතනය කළහ.

දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී, ටෘජිලෝ සංකේතාත්මකව මිත්‍ර පාක්ෂිකයින්ගේ පැත්ත ගත් අතර, ජර්මානු යූ-බෝට්ටු ඩොමිනිකන් වෙළඳ නැව් දෙකක් - ජැමෙයිකාවේ සැන් රෆායෙල් සහ ෆෝර්ට්-ඩි-ෆ්‍රාන්ස් ඔබ්බට ජනාධිපති ටෘජිලෝ - කැරිබියන් දූපත් වල ඩොමිනිකන් මිනිසුන් සහිත නැව් හතරක් සමඟ ටෝපිඩෝ කර ගිල්වා දැමීය. රට යුද්ධයට මිලිටරි දායකත්වයක් ලබා නොදුන් නමුත් ඩොමිනිකන් සීනි සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන මිත්‍ර පාක්ෂික යුද ප්‍රයත්නයට සහාය වූ අතර, ඩොමිනිකන් ජනරජය නාසි පීඩාවෙන් පලා යන යුදෙව් සරණාගතයින් ද පිළිගත්තේය.

ටෘජිලෝගේ පාලනය යටතේ ක්‍රියාත්මක වූ සැන් ක්‍රිස්ටෝබල් හි අවි ගබඩාව රයිෆල්, මැෂින් තුවක්කු සහ පතොරම් නිෂ්පාදනය කළේය. කියුබාවේ ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝ බලයෙන් පහ කිරීමට උත්සාහ කිරීම සඳහා කුලී හේවායන් 3,000 කින් යුත් විදේශීය හමුදාවක් ද ටෘජිලෝ විසින් පිහිටුවන ලදී. මේජර් විලියම් මෝගන් ඩොලර් මිලියනයකට ප්‍රහාරය මෙහෙයවීමට එකඟ වූ නමුත්, කුමන්ත්‍රණය ගැන දැනගත් කැස්ත්‍රෝ, ඒ ගැන දැනගෙන මෝගන්ට ඒ ගැන වාර්තා කරන ලෙස උපදෙස් දුන්නේය. ටෘජිලෝව රවටා විශ්වාස කළේ මෝගන් ට්‍රිනිඩෑඩ් අල්ලා ගත් බවයි. 1959 අගෝස්තු 13 වන දින, හමුදා උපදේශකයින් සහ සැපයුම් රැගෙන ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සිට පියාසර කරන ලද C-47 ප්‍රවාහනයක් ට්‍රිනිඩෑඩ් ගුවන්තොටුපළට ගොඩ බැස්සේය. කැස්ත්‍රෝ ගුවන් යානය සහ එහි සිටි දස දෙනා අල්ලා ගත් අතර කියුබාව පුරා සැකකරුවන් 4,000 ක් පමණ අත්අඩංගුවට ගත්හ.

1960 නොවැම්බර් 25 වන දින, ටෘජිලෝගේ හෙංචයියන් ලාස් මාරිපෝසාස් (සමනලුන්) යන අන්වර්ථ නාමයෙන් හඳුන්වන මිරාබල් සහෝදරියන් හතර දෙනාගෙන් තිදෙනෙකු මරා දැමූහ. ඔවුන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයන් සමඟ, සහෝදරියන් ප්‍රචණ්ඩ කැරැල්ලකින් ටෘජිලෝ බලයෙන් පහ කිරීමට කුමන්ත්‍රණය කරමින් සිටියහ. කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය ඔවුන්ගේ මරණ සංවත්සරය වන විට සමරනු ලැබේ.

1960 ජුනි 24 වන දින කැරකස් හි සිදු වූ ඝාතන උත්සාහයෙන් පසුව, වෙනිසියුලානු ජනාධිපතිවරයා සහ ඔහුගේ ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා තුවාල ලබා ගුවන් හමුදා කර්නල්වරයෙකු සහ පොලිස් නිලධාරියෙකු මිය ගියේය. අගෝස්තු මාසයේදී, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ආක්‍රමණශීලීත්වය හෙළා දැකීමට සහ ආයුධ සම්බාධක පැනවීමට OAS ඒකමතිකව ඡන්දය දුන්නේය.

දිගු කලක් තිස්සේ, එක්සත් ජනපදය සහ ඩොමිනිකන් ප්‍රභූව ටෘජිලෝ රජයට සහාය දැක්වූහ. දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ගේ ඝාතන, හයිටි ජාතිකයන් සමූලඝාතනය කිරීම සහ අනෙකුත් රටවලට එරෙහිව ටෘජිලෝගේ කුමන්ත්‍රණ නොතකා මෙම සහයෝගය පැවතුනි. ටෘජිලෝගේ නියෝජිතයන් වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට්ව කාර් බෝම්බයකින් ඝාතනය කිරීමට උත්සාහ කිරීමෙන් පසුව, ඔහු ටෘජිලෝගේ දැඩි විවේචකයෙකු වූ බැවින්, ටෘජිලෝගේ නියෝජිතයන් 1960 දී අවසානයේ ටෘජිලෝ සමඟ බිඳී ගියේය. බෙටන්කෝට් කියුබාවේ පිටුවහල්ව සිටියදී, ටෘජිලෝගේ නියෝජිතයන් මහ දවල් හවානා වීදියකදී ඔහුට වස එන්නත් කිරීමට උත්සාහ කළහ.

එහි නියෝජිතයින් ටෘජිලෝගේ සාර්ථක ඝාතන උත්සාහයට ඔහුගේ සහාය ඇති බව තහවුරු කිරීමෙන් පසුව, ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS), එහි ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට, සාමාජික රාජ්‍යයකට එරෙහිව සම්බාධක පැනවීය. 1960 අගෝස්තු 26 වන දින එක්සත් ජනපදය ඩොමිනිකන් ජනරජය සමඟ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා අත්හැර දැමූ අතර 1961 ජනවාරි මාසයේදී ට්‍රක් රථ, කොටස්, බොරතෙල්, පෙට්‍රල් සහ අනෙකුත් ඛනිජ තෙල් නිෂ්පාදන අපනයනය අත්හිටුවන ලදී. එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩ්වයිට් ඩී. අයිසන්හවර් ද රටේ ප්‍රධාන අපනයනය වන ඩොමිනිකන් සීනි මිලදී ගැනීම් විශාල ලෙස කපා හැරීම සඳහා OAS සම්බාධකවලින් ප්‍රයෝජන ගත්තේය. මෙම ක්‍රියාව අවසානයේ ඩොමිනිකන් ජනරජයට ඩොලර් 22,000,000 කට ආසන්න ආදායමක් අහිමි විය, එම අවස්ථාවේ එහි ආර්ථිකය ශීඝ්‍රයෙන් පහත වැටෙමින් තිබුණි. ටෘජිලෝ වියදම් කළ හැකි තත්වයකට පත්ව සිටි අතර, ඩොමිනිකන් ජනරජය තුළ සිටි විරුද්ධවාදීන් තර්ක කළේ ඝාතනය ඔහුව ඉවත් කිරීමට ඇති එකම නිශ්චිත මාර්ගය බවයි. 1961 මැයි 31 වන දින, වෙනිසියුලාව ඩොමිනිකන් ජනරජයට අයත් ආයුධවලින් සන්නද්ධව රජය පෙරලා දැමීමට කුමන්ත්‍රණය කළ පුද්ගලයින් කිහිප දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගත්තේය. පෙර දින ටෘජිලෝ ඝාතනය කිරීමෙන් තර්ජනය සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් විය.

ටෘජිලෝ-පශ්චාත් (1961–1996)

ටෘජිලෝගෙන් පසු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව තේරී පත් වූ පළමු ජනාධිපතිවරයා වන ජුවාන් බොෂ්

1961 මැයි 30 වන දින, ඩොමිනිකන් විරුද්ධවාදීන් විසින් ටෘජිලෝ වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී. ඒකාධිපතියාගේ පුත් රම්ෆිස් ටෘජිලෝ, සන්නද්ධ හමුදා අණදෙන නිලධාරියා ලෙස ඉදිරි මාස 6 සඳහා රජයේ තථ්‍ය පාලනය යටතේ සිටියේය. ටෘජිලෝගේ සහෝදරයන් වන හෙක්ටර් බියෙන්වෙනිඩෝ සහ ජෝස් ඇරිස්මෙන්ඩි ටෘජිලෝ, නැවත රටට පැමිණ ජනාධිපති බලගුවර්ට එරෙහිව කුමන්ත්‍රණය කළහ. 1961 නොවැම්බර් 18 වන දින, සැලසුම් කළ කුමන්ත්‍රණයක් වඩාත් පැහැදිලි වූ විට, ටෘජිලෝවරු "ඒකාධිපති ආධිපත්‍යය නැවත තහවුරු කිරීමට" උත්සාහ කළහොත් එක්සත් ජනපදය "නිෂ්ක්‍රීයව නොසිටින" බවට එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් ඩීන් රස්ක් අනතුරු ඇඟවීමක් නිකුත් කළේය. මෙම අනතුරු ඇඟවීමෙන් පසුව සහ සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ඉදිරිපිටට යාත්‍රා 14 කින් යුත් එක්සත් ජනපද නාවික කාර්ය සාධක බලකායක් පැමිණීමෙන් පසුව, රම්ෆිස් සහ ඔහුගේ මාමා නොවැම්බර් 19 වන දින රටින් පලා ගියහ. 1962 ජනවාරි 4 වන දින OAS සිය සම්බාධක ඉවත් කළේය.

1963 පෙබරවාරි මාසයේදී, වාමාංශික ජුවාන් බොෂ් ​​යටතේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව තේරී පත් වූ රජයක් බලයට පත් වූ නමුත් සැප්තැම්බර් මාසයේදී හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් එය පෙරලා දමන ලදී. 1965 අප්‍රේල් 24 වන දින, දෙවන හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් මිලිටරිය විසින් පත් කරන ලද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් රීඩ් කබ්රාල් බලයෙන් පහ කරන ලදී. විරුද්ධ පක්ෂපාතීවාදීන්ගේ ටැංකි ප්‍රහාර, ප්‍රහාර සහ ගුවන් බෝම්බ ප්‍රහාර නොතකා, බොෂ් ​​හිතවාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදීන් අගනුවරෙන් වැඩි කොටසක් පාලනය කළහ. අප්‍රේල් 26 වන විට, සන්නද්ධ සිවිල් වැසියන් 5,000 ක් මුල් කැරලිකාර හමුදා නියාමකයින් 1,500 ඉක්මවා ගියහ. දැන් සම්පූර්ණයෙන්ම කැරලිකරුවන්ගේ පාලනය යටතේ පවතින රේඩියෝ සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ, වඩාත් ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාමාර්ග සහ සියලුම පොලිස් නිලධාරීන් ඝාතනය කිරීම සඳහා ඉල්ලා සිටීමට පටන් ගත්තේය.

අප්‍රේල් 28 වන දින, එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ලින්ඩන් බී. ජොන්සන් ඇමරිකානු පුරවැසියන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ වෙත එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් යෙදවූ අතර, පසුව එක්සත් ජනපද හමුදා භටයින් 24,000 දක්වා පුළුල් විය. අප්‍රේල් 30 වන දින, 82 වන ගුවන් හමුදා අංශයේ බලඇණි දෙකක් සැන් ඉසිඩ්‍රෝ ගුවන් තොටුපළට ගොඩ බැස්සේය. පැය කිහිපයකට පසු, එක්සත් ජනපද හමුදා ඩුආර්ටේ පාලම තරණය කර එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය ආරක්ෂා කරන මැරීන් භටයින් සඳහා කොරිඩෝවක් ලබා ගැනීමට නියමිතව සිටි පක්ෂපාතීවාදීන් සමඟ සම්බන්ධ විය. කෙසේ වෙතත්, පක්ෂපාතීවාදීන් ඒ වෙනුවට සැන් ඉසිඩ්‍රෝ ගුවන් තොටුපළට ඉවත් විය. මැයි 2 වන දින, එක්සත් ජනපද හමුදාවන්ට සම්බන්ධ වීමට අවසර දෙන ලද අතර, තුවක්කුකරුවන් රහිත ව්‍යවස්ථාදායකයින් නගරයේ ගිනිකොන දෙසින් පසුබැස ගියහ. මැයි 6 වන දින, ඇමරිකානු හමුදා සඳහා සහාය වීම සඳහා අන්තර්-ඇමරිකානු සාම බලකායක් පිහිටුවීමට එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයින් OAS වෙත ඒත්තු ගැන්වීය. පහත සඳහන් රටවල් ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් විය: බ්‍රසීලය (සොල්දාදුවන් 1,250), කොස්ටාරිකාව (පොලිස් නිලධාරීන් 25), හොන්ඩුරාස් (සොල්දාදුවන් 250), නිකරගුවාව (සොල්දාදුවන් 164) සහ පැරගුවේ (සොල්දාදුවන් 286).

එක්සත් ජනපද සහ OAS සාම සාධක හමුදා වසරකට වැඩි කාලයක් රට තුළ රැඳී සිටි අතර 1966 දී ජෝකින් බලගුවර් විසින් ජයග්‍රහණය කරන ලද මැතිවරණය අධීක්ෂණය කිරීමෙන් පසු පිටව ගියහ. ඔහු ටෘජිලෝගේ අවසාන රූකඩ ජනාධිපතිවරයා විය. බලගුවර් ජනාධිපති ලෙස වසර 12 ක් බලයේ සිටියේය. ඔහුගේ ධුර කාලය මානව හිමිකම් සහ සිවිල් නිදහස මර්දනය කිරීමේ කාල පරිච්ඡේදයක් විය. ධනවතුන් සහ දුප්පතුන් අතර වර්ධනය වන විෂමතාවය හේතුවෙන් ඔහුගේ පාලනය විවේචනයට ලක් විය. කෙසේ වෙතත්, පසුකාලීන ධුර කාලයකදී 1992 දී නිම කරන ලද විශාල නිවාස ව්‍යාපෘති, ක්‍රීඩා සංකීර්ණ, සිනමාහල්, කෞතුකාගාර, ජල නල, මාර්ග, මහාමාර්ග සහ දැවැන්ත කොලොම්බස් ප්‍රදීපාගාරය ඉදිකිරීම ඇතුළත් අභිලාෂකාමී යටිතල පහසුකම් වැඩසටහනක් සඳහා එය ප්‍රශංසා කරන ලදී.

1978 දී, ඩොමිනිකන් විප්ලවවාදී පක්ෂයේ (PRD) විපක්ෂ අපේක්ෂක ඇන්ටෝනියෝ ගුස්මාන් ෆර්නැන්ඩස් විසින් බලගුවර් ජනාධිපති ධුරයට පත් කරන ලදී. 1979 අගෝස්තු මාසයේදී ඩේවිඩ් සුළි කුණාටුව ඩොමිනිකන් ජනරජයට බලපෑ අතර එමඟින් පුද්ගලයින් 2,000 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගිය අතර 200,000 කට නිවාස අහිමි විය. සුළි කුණාටුව ඩොලර් බිලියන 1 කට වඩා හානියක් සිදු කළේය. 1982 දී සැල්වදෝර් ජෝර්ජ් බ්ලැන්කෝ යටතේ තවත් PRD ජයග්‍රහණයක් ලැබුණි. 1986 දී බලගුවර් නැවත ජනාධිපති ධුරයට පත් වූ අතර 1990 සහ 1994 දී නැවත තේරී පත් වූ අතර, පසුව ඔහු සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි හිටපු නගරාධිපතිවරයෙකු වූ පීආර්ඩී අපේක්ෂක ජෝස් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ පීනා ගෝමස් පරාජය කළේය. 1994 මැතිවරණ දෝෂ සහිත වූ අතර, ජාත්‍යන්තර පීඩනයක් ගෙන ආ අතර, එයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් බලගුවර් 1996 දී තවත් ජනාධිපති තරඟයක් සැලසුම් කළේය. බලගුවර් අපේක්ෂකයෙකු නොවීය. පීඑස්ආර්සී අපේක්ෂකයා වූයේ ඔහුගේ උප ජනාධිපති ජසින්ටෝ පෙයිනාඩෝ ගැරිගෝසා ය.

1996–වර්තමානය

1996 දී, ජෝකින් බලගුවර් සහ සමාජ ක්‍රිස්තියානි ප්‍රතිසංස්කරණ පක්ෂයේ සහාය ඇතිව, දේශප්‍රේමී පෙරමුණ ලෙස හැඳින්වෙන සන්ධානයක ලියොනෙල් ෆර්නැන්ඩස් ඩොමිනිකන් විමුක්ති පක්ෂය (PLD) සඳහා පළමු ජයග්‍රහණය ලබා ගත් අතර, බොෂ් ​​විසින් PRD හැර යාමෙන් පසු 1973 දී ආරම්භ කරන ලදී. ෆර්නැන්ඩස් වේගයෙන් වර්ධනය වන ආර්ථිකයක් අධීක්ෂණය කළේය: වර්ධනය සාමාන්‍යයෙන් වසරකට 7.7% ක් විය, විරැකියාව පහත වැටුණි, සහ විනිමය හා උද්ධමන අනුපාත ස්ථාවර විය.

2020 ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි ප්ලාසා ඩි ලා බන්ඩෙරා හි විරෝධතා

2000 දී, PRD හි හිපොලිටෝ මෙජියා මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කළේය. මෙය ආර්ථික කරදරවලින් පිරුණු කාලයක් විය. මෙජියා යටතේ, ඩොමිනිකන් ජනරජය 2003 ඉරාක ආක්‍රමණය අතරතුර, බහුජාතික ප්ලස් අල්ට්‍රා බළකායේ කොටසක් ලෙස එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ සන්ධානයට සහභාගී වූ අතර, කිසිදු හානියක් සිදු නොවීය. 2008 දී, ෆර්නැන්ඩස් තුන්වන වාරයක් සඳහා තේරී පත් විය. ෆර්නැන්ඩස් සහ PLD රට තාක්‍ෂණිකව ඉදිරියට ගෙන ගිය මුලපිරීම් සඳහා ගෞරවය හිමි වේ. ඔහුගේ පරිපාලනයට දූෂණ චෝදනා එල්ල විය.

PLD පක්ෂයේ ඩැනිලෝ මෙඩිනා 2012 දී ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වූ අතර 2016 දී නැවත තේරී පත් විය. අපරාධවල සැලකිය යුතු වැඩිවීමක්, රජයේ දූෂණයක් සහ දුර්වල අධිකරණ පද්ධතියක් ඔවුන්ගේ පරිපාලන කාලය යටපත් කිරීමට තර්ජනය කළේය. 2020 මැතිවරණයේදී (මෙඩිනාගේ රජයට එරෙහිව රට තුළ විරෝධතා ඇති වී සති කිහිපයකට පසු) විපක්ෂ අපේක්ෂක ලුයිස් අබිනාඩර් විසින් ඔහුගෙන් පසු පත් වූ අතර එය මධ්‍යම-වාම ඩොමිනිකන් විමුක්ති පක්ෂයේ (PLD) වසර 16 ක බලයේ අවසානය සනිටුහන් කරයි. 2024 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති ලුයිස් අබිනාඩර් මැතිවරණයෙන් දෙවන වරටත් ජයග්‍රහණය කළේය. අසල්වැසි හයිටියෙන් සංක්‍රමණය වීම සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ දැඩි ප්‍රතිපත්ති ඡන්දදායකයින් අතර ජනප්‍රිය විය.

භූගෝලය

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ භූගෝලීය සිතියම

ඩොමිනිකන් ජනරජය, මහා ඇන්ටිලස් හි දෙවන විශාලතම දූපත වන හිස්පැනියෝලා හි නැගෙනහිර පහෙන් අටෙන් කොටසක් සමන්විත වන අතර, උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරය සහ දකුණින් කැරිබියන් මුහුද ඇත. එය හයිටි සමඟ දළ වශයෙන් 2:1 අනුපාතයකින් දිවයින බෙදා ගනී, රටවල් දෙක අතර උතුරේ සිට දකුණට (තරමක් අක්‍රමවත් වුවද) මායිම කිලෝමීටර් 376 (සැතපුම් 234) වේ. උතුරට සහ වයඹ දෙසින් බහමාස් සහ ටර්ක්ස් සහ කයිකෝස් දූපත් පිහිටා ඇති අතර, නැගෙනහිරින්, මොනා මාර්ගය හරහා, එක්සත් ජනපදයේ පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය පුවර්ටෝ රිකෝ වේ. රටේ භූමි ප්‍රමාණය කිලෝමීටර් 48,442 (වර්ග සැතපුම් 18,704) (එක්සත් ජනපදයේ තානාපති කාර්යාලය විසින්) සහ කිලෝමීටර් 48,670 (වර්ග සැතපුම් 18,792) ලෙස විවිධ ලෙස වාර්තා කර ඇත, එය කියුබාවෙන් පසු ඇන්ටිලස් හි දෙවන විශාලතම රට බවට පත් කරයි. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ දකුණු වෙරළ තීරයේ පිහිටා ඇත. ඩොමිනිකන් ජනරජය කැරිබියන් දූපත් වල විභේදන ක්‍රියාවට ආසන්නව පිහිටා ඇත.

මොන්ටේ ක්‍රිස්ටි වෙරළ තීරය

ඩොමිනිකන් ජනරජයට වැදගත් කඳු වැටි හතරක් ඇත. වඩාත්ම උතුරු දෙසින් පිහිටා ඇත්තේ හයිටි දේශසීමාව අසල වයඹදිග වෙරළබඩ නගරයක් වන මොන්ටේ ක්‍රිස්ටි සිට නැගෙනහිරින් සමනා අර්ධද්වීපය දක්වා විහිදෙන කෝඩිලෙරා සෙප්ටෙන්ට්‍රියනල් ("උතුරු කඳු වැටිය") වන අතර එය අත්ලාන්තික් වෙරළට සමාන්තරව දිව යයි. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ - ඇත්ත වශයෙන්ම, මුළු බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හිම - උසම කඳු වැටිය වන්නේ කෝඩිලෙරා මධ්‍යම ("මධ්‍යම කඳු වැටිය") ය. කෝඩිලෙරා සෙන්ට්‍රල් හි කැරිබියන් දූපත් වල උසම කඳු මුදුන් හතර වේ: පිකෝ ඩුආර්ටේ (මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 3,098 හෝ අඩි 10,164), ලා පෙලෝනා (මීටර 3,094 හෝ අඩි 10,151), ලා රුසිලා (මීටර 3,049 හෝ අඩි 10,003) සහ පිකෝ යාක් (මීටර 2,760 හෝ අඩි 9,055). රටේ නිරිතදිග කෙළවරේ, කෝඩිලෙරා මධ්‍යම කඳුවැටියට දකුණින්, තවත් කඳු වැටි දෙකක් තිබේ: දෙකෙන් වඩාත් උතුරු දෙසින් සියෙරා ද නීබා වන අතර, දකුණින් සියෙරා ද බහෝරුකෝ යනු හයිටියේ මැසිෆ් ඩි ලා සෙලේ හි අඛණ්ඩ පැවැත්මකි. කෝඩිලෙරා පෙරදිග ("නැගෙනහිර කඳු වැටිය"), සියෙරා මාටින් ගාර්ෂියා, සියෙරා ද යමසා සහ සියෙරා ද සමනා වැනි තවත් කුඩා කඳු වැටි තිබේ.

මධ්‍යම සහ උතුරු කඳු වැටි අතර පොහොසත් හා සාරවත් සිබාඕ නිම්නය පිහිටා ඇත. මෙම ප්‍රධාන නිම්නය සන්තියාගෝ සහ ලා වේගා නගර සහ ජාතියේ බොහෝ ගොවිතැන් ප්‍රදේශවල නිවහන වේ. මධ්‍යම කෝඩිලෙරාට දකුණින් පිහිටි අර්ධ ශුෂ්ක සැන් ජුවාන් නිම්නය සහ සියෙරා ද නීබා සහ සියෙරා ද නීබා අතර ඇති නීබා නිම්නය තරමක් අඩු ඵලදායීතාවයකි. එන්රික්විලෝ ද්‍රෝණිය වටා ඇති භූමියෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් මුහුදු මට්ටමට වඩා පහළින් පිහිටා ඇති අතර උණුසුම්, ශුෂ්ක, කාන්තාර වැනි පරිසරයක් ඇත. කඳුකරයේ කොන්ස්ටන්සා, ජරබකෝවා, විලා ඇල්ටග්‍රේෂියා සහ බොනාඕ නිම්න වැනි තවත් කුඩා නිම්න තිබේ. ලලානෝ කොස්ටෙරෝ ඩෙල් කැරිබේ ("කැරිබියානු වෙරළබඩ තැනිතලාව") ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ඇති තැනිතලා වලින් විශාලතම වේ. සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි උතුරු හා නැගෙනහිර දෙසට විහිදෙන එහි එහි බහුලව දක්නට ලැබෙන සැවානා වල උක් වගාවන් රාශියක් අඩංගු වේ. සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි බටහිර දෙසින් එහි පළල කිලෝමීටර් 10 (සැතපුම් 6.2) දක්වා අඩු වී ඇති අතර එය වෙරළ තීරය වැළඳගෙන ඔකෝවා ගඟේ මුඛයෙන් අවසන් වේ. තවත් විශාල තැනිතලාවක් වන්නේ අසුවා පළාතේ ඉතා ශුෂ්ක කලාපයක් වන ප්ලෙනා ඩි අසුවා ("අසුවා තැනිතලාව") ය. තවත් කුඩා වෙරළබඩ තැනිතලා කිහිපයක් උතුරු වෙරළ තීරයේ සහ පෙඩර්නල්ස් අර්ධද්වීපයේ ඇත.

ඩොමිනිකන් ජනරජය පුරා ඇති බොහෝ දිය ඇලි වලින් එකක් වන සැල්ටෝ ඩෙල් ලිමොන්

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ බොහෝ කඳු හරහා ප්‍රධාන ගංගා හතරක් ගලා යයි. යාක් ඩෙල් නොර්ටේ දිගම සහ වැදගත්ම ඩොමිනිකන් ගංගාවයි. එය සිබාඕ නිම්නයේ සිට අතිරික්ත ජලය ගෙන ගොස් වයඹ දෙසින් පිහිටි මොන්ටේ ක්‍රිස්ටි බොක්ක වෙත ගලා යයි. ඒ හා සමානව, යූනා ගඟ වේගා රියල් වෙත සේවය කරන අතර ඊසාන දෙසින් සමනා බොක්ක වෙත ගලා යයි. සැන් ජුවාන් නිම්නයේ ජලාපවහනය සපයනු ලබන්නේ දකුණේ කැරිබියන් වෙත ගලා යන යාක් ඩෙල් සුර් හි අතු ගංගාවක් වන සැන් ජුවාන් ගඟ මගිනි. ආර්ටිබෝනිටෝ හිස්පැනියෝලා හි දිගම ගංගාව වන අතර බටහිර දෙසට හයිටියට ගලා යයි. බොහෝ විල් සහ වෙරළබඩ කලපු ඇත. විශාලතම විල වන්නේ එන්රික්විලෝ ය, එය මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 45 (අඩි 148) ක් පහළින් පිහිටි ලුණු විලක් වන අතර එය කැරිබියන් දූපතේ පහළම උන්නතාංශයයි.

ඩොමිනිකන් භූමියේ කොටසක් වන කුඩා වෙරළබඩ දූපත් සහ කේස් රාශියක් ඇත. වෙරළට ආසන්න විශාලතම දූපත් දෙක වන්නේ ගිනිකොන දෙසින් සාඕනා සහ නිරිත දෙසින් බීටා ය. කුඩා දූපත් අතර කයෝස් සයිට් හර්මානොස්, ඉස්ලා කබ්රා, කායෝ ජැක්සන්, කායෝ ලිමන්, කායෝ ලෙවන්ටාඩෝ, කයෝ ලා බොකයිනා, කැටලනිටා, කායෝ පිසාජේ සහ ඉස්ලා ඇල්ටෝ වේලෝ ඇතුළත් වේ. උතුරට, 100-200 (සැතපුම් 62-124) දුරින්, භූගෝලීය වශයෙන් බහමාස් හි ගිනිකොනදිග අඛණ්ඩ පැවැත්මක් වන පුළුල්, විශාල වශයෙන් ජලයෙන් යට වූ ඉවුරු තුනක් ඇත: නවිදාඩ් ඉවුර, සිල්වර් ඉවුර සහ මුචෝයර් ඉවුර. නවිදාඩ් ඉවුර සහ සිල්වර් ඉවුර ඩොමිනිකන් ජනරජය විසින් නිල වශයෙන් හිමිකරගෙන ඇත.^[] ඉස්ලා කැබ්‍රිටෝස් පිහිටා ඇත්තේ ලාගෝ එන්රික්විලෝ තුළය.

රට භෞමික පරිසර කලාප පහකට නිවහන වේ: හිස්පැනියෝලියානු තෙතමනය සහිත වනාන්තර, හිස්පැනියෝලියානු වියළි වනාන්තර, හිස්පැනියෝලියානු පයින් වනාන්තර, එන්රික්විලෝ තෙත්බිම් සහ ග්‍රේටර් ඇන්ටිලස් කඩොලාන.

දේශගුණය

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ වෙරළබඩ සහ පහත්බිම් ප්‍රදේශවල නිවර්තන වැසි වනාන්තර දේශගුණයක් ඇත. සිබාඕ කලාපයේ වැඩි කොටසක් වැනි සමහර ප්‍රදේශවල නිවර්තන සැවානා දේශගුණයක් ඇත. එහි විවිධ භූ විෂමතාවය නිසා, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ දේශගුණය කෙටි දුර ප්‍රමාණයන්හිදී සැලකිය යුතු වෙනස්කම් පෙන්නුම් කරන අතර සියලුම ඇන්ටිලස් වලින් වඩාත්ම විවිධාකාර වේ. වාර්ෂික සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 25 °C (77 °F) වේ. ඉහළ උන්නතාංශවල උෂ්ණත්වය සාමාන්‍යය 18 °C (64.4 °F) වන අතර මුහුදු මට්ටමට ආසන්නව සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 28 °C (82.4 °F) වේ. කඳුකරයේ 0 °C (32 °F) අඩු උෂ්ණත්වයක් ඇති විය හැකි අතර ආරක්ෂිත නිම්නවල 40 °C (104 °F) ඉහළ උෂ්ණත්වයක් ඇති විය හැකිය. ජනවාරි සහ පෙබරවාරි යනු වසරේ සිසිල්ම මාස වන අතර අගෝස්තු යනු උණුසුම්ම මාසයයි. පිකෝ ඩුආර්ටේ කඳු මුදුනේ දුර්ලභ අවස්ථාවන්හිදී හිම පතනය දැකිය හැකිය.

උතුරු වෙරළ තීරයේ වැසි සමය නොවැම්බර් සිට ජනවාරි දක්වා පවතී. අනෙකුත් ප්‍රදේශවල මැයි සිට නොවැම්බර් දක්වා වැසි සමය පවතින අතර, මැයි මාසය වැසි සහිතම මාසය වේ. රට පුරා සාමාන්‍ය වාර්ෂික වර්ෂාපතනය මිලිමීටර 1,500 (අඟල් 59.1) ක් වන අතර, වැලී ඩි නීබා හි තනි ස්ථානවල සාමාන්‍යය මිලිමීටර 350 (අඟල් 13.8) ක් තරම් අඩු අගයක් ගන්නා අතර කෝඩිලෙරා පෙරදිග සාමාන්‍යය මිලිමීටර 2,740 (අඟල් 107.9) කි. රටේ වියළිම කොටස බටහිරින් පිහිටා ඇත.

නිවර්තන සුළි කුණාටු ඩොමිනිකන් ජනරජයට සෑම වසර දෙකකට වරක් පහර දෙන අතර, දකුණු වෙරළ තීරයේ බලපෑම් වලින් 65% ක් ඇති වේ. සුළි කුණාටු බොහෝ විට ජුනි සහ ඔක්තෝබර් අතර වේ. රටට බලපෑ අවසාන ප්‍රධාන සුළි කුණාටුව 1998 දී ජෝර්ජස් සුළි කුණාටුවයි.

සත්ත්ව විශේෂ

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ වෙසෙන ස්වදේශික භූමිෂ්ඨ ක්ෂීරපායී විශේෂවලින් 90% ක්ම වවුලන් වේ. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ නිරිත දෙසින් පිහිටා ඇති එන්රික්විලෝ විල, ඇමරිකානු කිඹුලන් විශාලතම ජනගහනයට නිවහන වේ.

රජය සහ දේශපාලනය

සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි ජාතික මාළිගාව

ඩොමිනිකන් ජනරජය යනු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් හෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයකි, විධායක, ව්‍යවස්ථාදායක සහ අධිකරණ යන බල ශාඛා තුනක් ඇත. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයා විධායක ශාඛාවේ ප්‍රධානියා වන අතර කොංග්‍රසය විසින් සම්මත කරන ලද නීති ක්‍රියාත්මක කරයි, කැබිනට් මණ්ඩලය පත් කරයි, සහ සන්නද්ධ හමුදාවන්හි අණදෙන නිලධාරියා වේ. ජනාධිපතිවරයා සහ උප ජනාධිපතිවරයා එකම ටිකට් පතකින් තනතුරු සඳහා තරඟ කරන අතර වසර හතරක කාලයක් සඳහා සෘජු ඡන්දයෙන් තේරී පත් වේ. ජාතික ව්‍යවස්ථාදායකය ද්වි-මණ්ඩල වන අතර, සාමාජිකයින් 32 දෙනෙකුගෙන් යුත් සෙනෙට් සභාවකින් සහ සාමාජිකයින් 178 දෙනෙකුගෙන් යුත් නියෝජිත මණ්ඩලයකින් සමන්විත වේ.

ඩොමිනිකන් ජනාධිපති ලුයිස් අබිනාඩර්

අධිකරණ අධිකාරිය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සාමාජිකයින් 16 දෙනා සමඟ පවතී. "ව්‍යවස්ථාදායකය සැසිවාරයේදී ජනාධිපතිවරයාට, ඔහුගේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ නම් කරන ලද සාමාජිකයින්ට සහ කොංග්‍රස් සාමාජිකයින්ට එරෙහිව ක්‍රියාමාර්ග පමණක් අසනු ලබන්නේ අධිකරණය විසිනි." අධිකරණය පත් කරනු ලබන්නේ ජනාධිපතිවරයා, කොංග්‍රසයේ මන්ත්‍රී මණ්ඩල දෙකෙහිම නායකයින්, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සභාපති සහ විපක්ෂයේ හෝ ආණ්ඩුකාර නොවන සාමාජිකයෙකුගෙන් සමන්විත ජාතික මහේස්ත්‍රාත් මණ්ඩලය ලෙස හැඳින්වෙන කවුන්සිලයක් විසිනි.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ බහු-පක්ෂ දේශපාලන ක්‍රමයක් ඇත. සෑම වසර දෙකකට වරක් මැතිවරණ පවත්වනු ලබන අතර, ජනාධිපතිවරණ, හතරෙන් බෙදිය හැකි වසරවල පැවැත්වෙන අතර, කොන්ග්‍රස් සහ නගර සභා මැතිවරණ, හතරෙන් බෙදිය නොහැකි ඉරට්ටේ සංඛ්‍යාවලින් පැවැත්වෙන බව ජාත්‍යන්තර නිරීක්ෂකයින් සොයාගෙන ඇත. "1996 සිට ජනාධිපතිවරණ සහ කොන්ග්‍රස් මැතිවරණ සාමාන්‍යයෙන් නිදහස් හා සාධාරණ බව ජාත්‍යන්තර නිරීක්ෂකයින් සොයාගෙන ඇත." 2016 සිට, ව්‍යවස්ථාමය ප්‍රතිසංස්කරණයකින් පසුව, මැතිවරණ ඒකාබද්ධව පවත්වනු ලැබේ.

ප්‍රධාන පක්ෂ තුන වන්නේ 1966–78 සහ 1986–96 බලයේ සිටි කොන්සර්වේටිව් සමාජ ක්‍රිස්තියානි ප්‍රතිසංස්කරණවාදී පක්ෂය (ස්පාඤ්ඤ: Partido Reformista Social Cristiano (PRSC)); සහ 1963, 1978–86 සහ 2000–04 දී බලයේ සිටි සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ඩොමිනිකන් විප්ලවවාදී පක්ෂය (ස්පාඤ්ඤ: Partido Revolucionario Dominicano (PRD)); සහ 1996–2000 සහ 2004–2020 දී බලයේ සිටි ඩොමිනිකන් විමුක්ති පක්ෂය (ස්පාඤ්ඤ: Partido de la Liberación Dominicana (PLD)). 2020 දී, PLD හි පාලනයට එරෙහිව විරෝධතා ඇති විය. විපක්ෂ නූතන විප්ලවවාදී පක්ෂයේ (PRM) ජනාධිපති අපේක්ෂක ලුයිස් අබිනාඩර්, PLD පරාජය කරමින් මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කළේය.

පරිපාලන අංශ

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පළාත්

ඩොමිනිකන් ජනරජය පළාත් 31 කට බෙදා ඇත. අගනුවර වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ, ඩිස්ට්‍රිටෝ නැෂනල් (ජාතික දිස්ත්‍රික්කය) ලෙස නම් කර ඇත. පළාත් මහ නගර සභා (මූනිසිපියෝස්; ඒකීය මහ නගර සභා) ලෙස බෙදා ඇත. ඒවා රටේ දෙවන මට්ටමේ දේශපාලන හා පරිපාලන උප කොට්ඨාශ වේ. ජනාධිපතිවරයා පළාත් 31 හි ආණ්ඩුකාරවරුන් පත් කරයි. නගරාධිපතිවරුන් සහ මහ නගර සභා නාගරික දිස්ත්‍රික්ක 124 සහ ජාතික දිස්ත්‍රික්කය (සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ) පරිපාලනය කරයි. ඔවුන් කොංග්‍රස් නියෝජිතයන් ලෙස එකවර තේරී පත් වේ.

පළාත් යනු රටේ පළමු මට්ටමේ පරිපාලන උප කොට්ඨාශ වේ. මධ්‍යම රජයේ ප්‍රාදේශීය කාර්යාලවල මූලස්ථානය සාමාන්‍යයෙන් පළාත්වල අගනුවර නගරවල දක්නට ලැබේ. ජනාධිපතිවරයා සෑම පළාතක් සඳහාම පරිපාලන ආණ්ඩුකාරවරයෙකු (ගොබර්නාඩෝර් සිවිල්) පත් කරයි, නමුත් දිස්ත්‍රික්ක ජාතික (ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ IX මාතෘකාව) සඳහා නොවේ. ඩිස්ට්‍රිටෝ නැෂනල් 1936 දී නිර්මාණය කරන ලදී. මෙයට පෙර, ඩිස්ට්‍රිටෝ නැෂනල් යනු පැරණි සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ පළාත වූ අතර එය 1844 දී රට නිදහස ලැබූ දා සිට පැවතුනි. එය 2001 දී එයින් වෙන් වූ නව සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ පළාත සමඟ පටලවා නොගත යුතුය. එය බොහෝ ආකාරවලින් පළාතකට සමාන වුවද, ඩිස්ට්‍රිටෝ නැෂනල් පරිපාලන ආණ්ඩුකාරවරයෙකු නොමැති වීම සහ එහි පරිපාලනය භාරව සිටින සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ, නගර සභාව (අයුන්ටමියෙන්ටෝ) සහ නගරාධිපති (සින්ඩිකෝ) යන නගර වලින් පමණක් සමන්විත වීමෙන් වෙනස් වේ.

	පළාත	අගනගරය		පළාත	අගනගරය
Azua Coat of Arms	අසුවා	අසුවා ඩි කොම්පොස්ටෙලා	Monseñor Nouel Coat of Arms	මොන්සෙනෝර් නූවෙල්	බොනාඕ
Baoruco Coat of Arms	බවරුකෝ	නෙයිබා	Monte Cristi Coat of Arms	මොන්ටේ ක්‍රිස්ටි	සැන් ප්‍රනාන්දු ඩි මොන්ටේ ක්‍රිස්ටි
Barahona Coat of Arms	බරහෝනා	සැන්ටා කෲස් ඩි බරහෝනා	Monte Plata Coat of Arms Province	මොන්ටේ ප්ලාටා	මොන්ටේ ප්ලාටා
Dajabón Coat of Arms	ඩජාබෝන්	ඩජාබෝන්	Pedernales Coat of Arms	පෙඩර්නල්ස්	පෙඩර්නල්ස්
Distrito Nacional Coat of Arms	ඩිස්ට්‍රිටෝ නැසිනල්	සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ	Peravia Coat of Arms	පෙරවියා	බනී
	ඩුආර්ටේ	සැන් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ඩි මැකෝරිස්	Puerto Plata Coat of Arms	පුවර්ටෝ ප්ලාටා	සැන් ෆෙලිපේ ඩි පුවර්ටෝ ප්ලාටා
Elías Piña Coat of Arms	එලියාස් පිනා	කොමන්ඩඩෝර්	Samaná Coat of Arms	සමනා	සමනා
	එල් සීබෝ	සැන්ටා කෲස් ඩි එල් සෙයිබෝ	San Cristóbal Coat of Arms	සැන් ක්‍රිස්ටෝබල්	සැන් ක්‍රිස්ටෝබල්
Espaillat Coat of Arms	එස්පාලියාට්	මොකා	San José de Ocoa Coat of Arms	සැන් ජෝස් ඩි ඔකෝවා	සැන් ජෝස් ඩි ඔකෝවා
Hato Mayor Coat of Arms	හේටෝ මේයර්	හැටෝ මේයර් ඩෙල් රේ	San Juan de la Maguana Coat of Arms	සැන් ජුවාන්	සැන් ජුවාන් ඩි ලා මගුවානා
Hermanas Mirabal Coat of Arms	හර්මනස් මිරාබල්	සැල්සෙඩෝ	San Pedro de Macorís Coat of Arms	සැන් පේද්‍රෝ ඩි මැකෝරිස්	සැන් පේද්‍රෝ ඩි මැකෝරිස්
Independencia Coat of Arms	ඉන්ඩිපෙන්ඩන්සියා	ජිමානි	Sánchez Ramírez Coat of Arms	සැන්චෙස් රමිරෙස්	කොටුයි
La Altagracia Coat of Arms	ලා අල්ටග්‍රාසියා	සැල්වාලියන් ඩි හිගුයි	Santiago Coat of Arms	සන්තියාගෝ	සන්තියාගෝ ඩි ලොස් කබල්ලෙරෝස්
La Romana Coat of Arms	ලා රොමානා	ලා රොමානා	Santiago Rodríguez Coat of Arms	සන්තියාගෝ රොඩ්‍රිගස්	සැන් ඉග්නාසියෝ ඩි සබනෙටා
La Vega Coat of Arms	ලා වේගා	කන්සෙප්සියෝන් ඩි ලා වේගා	Santo Domingo Coat of Arms	සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ	සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ එස්ටේ
María Trinidad Sánchez Coat of Arms	මාරියා ට්‍රිනිඩෑඩ් සැන්චෙස්	නාගුවා	Valverde Coat of Arms	වැල්වර්ඩේ	සැන්ටා කෲස් ඩි මාඕ

විදේශ සබඳතා

ඩොමිනිකන් ජනරජය එක්සත් ජනපදය සමඟ සමීප සබඳතාවක් ඇති අතර, පුවර්ටෝ රිකෝ පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලය සහ එක්සත් ජනපදයේ අනෙකුත් ප්‍රාන්ත සහ අධිකරණ බල ප්‍රදේශ සමඟ සමීප සංස්කෘතික සබඳතා පවත්වයි.

ඩොමිනිකන් ජනරජයට හයිටි ජාතිකයන් විශාල වශයෙන් සංක්‍රමණය වීම හේතුවෙන් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ අසල්වැසි හයිටි සමඟ සබඳතා පළුදු වී ඇති අතර, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පුරවැසියන් වැඩිවන අපරාධ සහ අනෙකුත් සමාජ ගැටලු සඳහා හයිටි ජාතිකයන්ට දොස් පවරති. ඩොමිනිකන් ජනරජය ජාත්‍යන්තර ෆ්‍රැන්කෝෆෝනි සංවිධානයේ නිත්‍ය සාමාජිකයෙකි.

ඩොමිනිකන් ජනරජය ඩොමිනිකන් ජනරජය-මධ්‍යම ඇමරිකානු නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම හරහා එක්සත් ජනපදය, කොස්ටාරිකාව, එල් සැල්වදෝරය, ග්වාතමාලාව, හොන්ඩුරාස් සහ නිකරගුවාව සමඟ නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුමක් ඇත. සහ කැරිබියන් සංසදය හරහා යුරෝපීය සංගමය සහ කැරිබියන් ප්‍රජාව සමඟ ආර්ථික හවුල්කාරිත්ව ගිවිසුමක් ඇත.

2024 ගෝලීය සාම දර්ශකයට අනුව ඩොමිනිකන් ජනරජය ලෝකයේ 97 වන සාමකාමීම රටයි.

හමුදා

සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි පුහුණුව ලබන ඩොමිනිකන් සොල්දාදුවන්

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සන්නද්ධ හමුදා යනු ඩොමිනිකන් ජනරජයේ හමුදා බලකායන් වේ. ඔවුන් ආසන්න වශයෙන් 56,000 ක් ක්‍රියාකාරී රාජකාරියේ නියුතු පුද්ගලයින්ගෙන් සමන්විත වේ. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයා ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සන්නද්ධ හමුදාවන්හි අණදෙන නිලධාරියා වන අතර ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය සන්නද්ධ හමුදාවන්හි ප්‍රධාන කළමනාකරණ ආයතනය වේ.

ක්‍රියාකාරී රාජකාරියේ නියුතු පුද්ගලයින් 28,750 ක් සිටින හමුදාව, පාබල බලසේනා හයකින්, ගුවන් අශ්වාරෝහක බලඇණියකින් සහ සටන් සේවා සහායක බලසේනාවකින් සමන්විත වේ. ගුවන් හමුදාව ප්‍රධාන කඳවුරු දෙකක් ක්‍රියාත්මක කරයි, එකක් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ අසල දකුණු කලාපයේ සහ එකක් රටේ උතුරු කලාපයේ, ගුවන් හමුදාව හෙලිකොප්ටර් ඇතුළු ගුවන් යානා 75 ක් පමණ ක්‍රියාත්මක කරයි. නාවික හමුදාව ප්‍රධාන නාවික කඳවුරු දෙකක් ක්‍රියාත්මක කරයි, එකක් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි සහ එකක් නිරිතදිග වෙරළ තීරයේ ලාස් කල්ඩෙරාස් හි.

මෙම ප්‍රදේශවල ජාත්‍යන්තර ආරක්ෂක අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා සන්නද්ධ හමුදා විශේෂිත ගුවන් තොටුපළ ආරක්ෂක බලකායක් (CESA) සහ විශේෂිත වරාය ආරක්ෂක බලකායක් (CESEP) සංවිධානය කර ඇත. සන්නද්ධ හමුදා ලේකම්වරයා විශේෂිත දේශසීමා බලකායක් (CESEF) පිහිටුවීමට සැලසුම් ද නිවේදනය කර ඇත. ජාතික විමර්ශන අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය (DNI) සහ මත්ද්‍රව්‍ය විරෝධී අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය (DNCD) සඳහා 75% ක කාර්ය මණ්ඩලයක් සන්නද්ධ හමුදා විසින් සපයනු ලැබේ.

2018 දී ඩොමිනිකන් ජනරජය න්‍යෂ්ටික අවි තහනම් කිරීම පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය.

ආර්ථිකය

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ අගනුවර වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි දර්ශනයක්

පසුගිය දශක තුන තුළ, කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ (ප්‍රධාන වශයෙන් සීනි, කොකෝවා සහ කෝපි) අපනයනය මත රඳා පැවති ඩොමිනිකන් ආර්ථිකය, සේවා, නිෂ්පාදන, කෘෂිකර්මාන්තය, පතල් කැණීම් සහ වෙළඳාමේ විවිධාංගීකරණය වූ මිශ්‍රණයකට සංක්‍රමණය වී ඇත. සේවා අංශය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 60% කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් නියෝජනය කරයි; නිෂ්පාදනය, 22% ක් සඳහා; සංචාරක, විදුලි සංදේශ සහ මූල්‍ය සේවා අංශයේ ප්‍රධාන සංරචක වේ; කෙසේ වෙතත්, ඒ කිසිවක් සමස්තයෙන් 10% කට වඩා දායක නොවේ. ඩොමිනිකන් ජනරජයට කොටස් වෙළඳපොළක්, බොල්සා ඩි වලෝර්ස් ඩි ලා රිපබ්ලිකා ඩොමිනිකානා (BVRD) සහ දියුණු විදුලි සංදේශ පද්ධතියක් සහ ප්‍රවාහන යටිතල පහසුකම් ඇත. ඉහළ විරැකියාව සහ ආදායම් අසමානතාවය දිගු කාලීන අභියෝග වේ. ජාත්‍යන්තර සංක්‍රමණය ඩොමිනිකන් ජනරජයට බෙහෙවින් බලපායි, මන්ද එය විශාල සංක්‍රමණිකයන් ලබාගෙන යවයි. මහා නීති විරෝධී හයිටි සංක්‍රමණ සහ හයිටි සම්භවයක් ඇති ඩොමිනිකන් ජාතිකයන් ඒකාබද්ධ කිරීම ප්‍රධාන ගැටළු වේ. බොහෝ දුරට එක්සත් ජනපදයේ විශාල ඩොමිනිකන් ඩයස්පෝරාවක් පවතී, සංවර්ධනයට දායක වන අතර, ඩොමිනිකන් පවුල්වලට ඩොලර් බිලියන ගණනක් ප්‍රේෂණ ලෙස යවයි.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ප්‍රේෂණ 2013 දී ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 3333 සිට 2014 දී ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 4571.30 දක්වා වැඩි විය (අන්තර්-ඇමරිකානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් වාර්තා කරන ලද දත්ත වලට අනුව). නිදන්ගත බලශක්ති හිඟයක් තිබියදීත්, ආර්ථික වර්ධනය සිදු වේ, එය නිතර නිතර විදුලිය ඇනහිටීම් සහ ඉතා ඉහළ මිල ගණන් ඇති කරයි. පුළුල් වන වෙළඳ භාණ්ඩ වෙළඳ හිඟයක් තිබියදීත්, සංචාරක ඉපැයීම් සහ ප්‍රේෂණ විදේශ විනිමය සංචිත ගොඩනැගීමට උපකාරී වී ඇත. 1980 ගණන්වල අගභාගයේ සහ 1990 දී ආර්ථික කැලඹීමෙන් පසුව, දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) 5% දක්වා පහත වැටුණු අතර පාරිභෝගික මිල උද්ධමනය පෙර නොවූ විරූ 100% දක්වා ළඟා වූ අතර, ඩොමිනිකන් ජනරජය 2002 දක්වා වර්ධනයක් සහ පහත වැටෙන උද්ධමන කාල පරිච්ඡේදයකට අවතීර්ණ වූ අතර ඉන් පසුව ආර්ථිකය අවපාතයකට අවතීර්ණ විය.

මෙම අවපාතය රටේ දෙවන විශාලතම වාණිජ බැංකුව වන බැනින්ටර් බිඳවැටීමෙන් පසුව සිදු වූ අතර එය ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.5 ක් වටිනා වංචාවක් පිළිබඳ ප්‍රධාන සිදුවීමකට සම්බන්ධ විය. බැනිටර් වංචාව ඩොමිනිකන් ආර්ථිකයට විනාශකාරී බලපෑමක් ඇති කළ අතර, 2003 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 1% කින් පහත වැටුණු අතර උද්ධමනය 27% කට වඩා ඉහළ ගියේය. නඩු විභාගයේ තරුව වන රාමන් බාස් ෆිගුරෝවා (ජනාධිපති බුවනවෙන්ටුරා බාස්ගේ මී මුනුපුරා) ඇතුළු සියලුම විත්තිකරුවන් වරදකරුවන් කරන ලදී.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මානව සංවර්ධනය පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ අනුකමිටුවේ 2005 වාර්ෂික වාර්තාවට අනුව, සම්පත් ලබා ගැනීමේ හැකියාව සම්බන්ධයෙන් රට ලෝකයේ 71 වන ස්ථානයේ, මානව සංවර්ධනය සඳහා 79 වන ස්ථානයේ සහ සම්පත් වැරදි කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් ලෝකයේ 14 වන ස්ථානයේ සිටී. මෙම සංඛ්‍යාලේඛන ජාතික රජයේ දූෂණය, රට තුළ විදේශ ආර්ථික මැදිහත්වීම් සහ ධනවතුන් සහ දුප්පතුන් අතර භේදය අවධාරණය කරයි.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ කෝපි, සහල්, උක් සහ තක්කාලි කර්මාන්තවල ළමා ශ්‍රමය පිළිබඳ කැපී පෙනෙන ගැටලුවක් තිබේ. එක්සත් ජනපද කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුවට අනුව උක් කර්මාන්තයේ කම්කරු අසාධාරණකම් බලහත්කාර ශ්‍රමය දක්වා විහිදේ. විශාල කණ්ඩායම් තුනක් ඉඩම්වලින් 75% ක් හිමිකර ගනී: රාජ්‍ය සීනි කවුන්සිලය (Consejo Estatal del Azúcar, CEA), "ගෲපෝ විසිනි" සහ "මධ්‍යම රොමානා සංස්ථාව".

2016 ගෝලීය වහල්භාවය පිළිබඳ දර්ශකයට අනුව, නූතන ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ඇස්තමේන්තුගත පුද්ගලයින් 104,800 ක් හෙවත් ජනගහනයෙන් 1.00% ක් වහල්භාවයේ සිටිති.

මුදල්

ඩොමිනිකන් පෙසෝ (කෙටියෙන් $ හෝ RD$; ISO 4217 කේතය "DOP" වේ) යනු ජාතික මුදල් ඒකකය වන අතර, බොහෝ සංචාරක ස්ථානවල එක්සත් ජනපද ඩොලරය, යුරෝ, කැනේඩියානු ඩොලරය සහ ස්විස් ෆ්‍රෑන්ක් ද පිළිගනු ලැබේ. 1985 වන විට ලිහිල් කරන ලද එක්සත් ජනපද ඩොලරයට විනිමය අනුපාතය 1986 අගෝස්තු මාසයේදී ඩොලරයකට පෙසෝ 2.70 ක් වූ අතර,^{:පිටු 417, 428} 1993 දී පෙසෝ 428 14.00 ක් වූ අතර, 2000 දී පෙසෝ 16.00 ක් විය. 2018 වන විට අනුපාතය ඩොලරයකට පෙසෝ 50.08 ක් විය.

සංචාරක ව්‍යාපාරය

කැබේසා ඩි ටෝරෝ වෙරළ, පුන්ටා කානා

සංචාරක ව්‍යාපාරය ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ආර්ථික වර්ධනයට ඉන්ධන සපයන එක් සාධකයකි. කැරිබියන් දූපත් වල වඩාත් ජනප්‍රිය සංචාරක ගමනාන්තය ඩොමිනිකන් ජනරජයයි. කැප් කානා, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි සැන් සූසි වරාය, කැසා ඩි කැම්පෝ සහ පුන්ටා කානා හි හාඩ් රොක් හෝටලය සහ කැසිනෝ (පුරාණ මූන් පැලස් රිසෝට්) වැනි ව්‍යාපෘති ඉදිකිරීමත් සමඟ, ඩොමිනිකන් ජනරජය ඉදිරි වසරවලදී සංචාරක ක්‍රියාකාරකම් වැඩි වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරයි.

පරිසර සංචාරක ව්‍යාපාරය ද වඩ වඩාත් වැදගත් මාතෘකාවක් වී ඇති අතර, ජරබකෝවා සහ අසල්වැසි කොන්ස්ටන්සා වැනි නගර සහ පිකෝ ඩුආර්ටේ, බහියා ඩි ලාස් ඇගුයිලාස් සහ අනෙකුත් ස්ථාන සංචාරක ව්‍යාපාරයෙන් සෘජු ප්‍රතිලාභ වැඩි කිරීමේ උත්සාහයන්හි වඩාත් වැදගත් වෙමින් පවතී. වෙනත් රටවලින් පැමිණෙන බොහෝ පදිංචිකරුවන්ට ඔවුන් ජීවත් වන රට අනුව සංචාරක කාඩ්පතක් ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය වේ. පසුගිය වසර 10 තුළ ඩොමිනිකන් ජනරජය ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සහ අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම සම්බන්ධයෙන් ලෝකයේ සැලකිය යුතු ලෙස ප්‍රගතිශීලී රාජ්‍යයන්ගෙන් එකක් බවට පත්ව ඇත.

ප්‍රවාහනය

ටෙලිෆෙරිකෝ ද සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ

සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි 27 ද ෆෙබ්‍රෙරෝ මාවත

රටේ සෑම ප්‍රධාන නගරයක්ම සම්බන්ධ කරන ජාතික ප්‍රධාන මහාමාර්ග තුනක් තිබේ. මේවා DR-1, DR-2 සහ DR-3 වන අතර ඒවා පිළිවෙලින් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සිට රටේ උතුරු (සිබාඕ), නිරිතදිග (සුර්) සහ නැගෙනහිර (එල් එස්ටේ) කොටස් දෙසට ගමන් කරයි. බොහෝ කොටස් පුළුල් කිරීම සහ ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමත් සමඟ මෙම මහාමාර්ග නිරන්තරයෙන් වැඩිදියුණු කර ඇත. තවත් ජාතික මහාමාර්ග දෙකක් ස්පර් (DR-5) හෝ විකල්ප මාර්ග (DR-4) ලෙස සේවය කරයි.

ජාතික මහාමාර්ගවලට අමතරව, කුඩා නගර කඳ මාර්ගවලට සම්බන්ධ කරන ස්පර් ද්විතීයික මාර්ග පුළුල් ලෙස ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම රජය විසින් ආරම්භ කර ඇත. පසුගිය වසර කිහිපය තුළ රජය සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝව රටේ ඊසානදිග අර්ධද්වීපය සමඟ සම්බන්ධ කරන කිලෝමීටර් 106 ක ගාස්තු මාර්ගයක් ඉදි කළේය. සංචාරකයින්ට දැන් පැය දෙකකට අඩු කාලයකින් සමනා අර්ධද්වීපයට පැමිණිය හැකිය. අනෙකුත් එකතු කිරීම් වන්නේ DR-28 (ජරබකෝවා - කොන්ස්ටන්සා) සහ DR-12 (කොන්ස්ටන්සා - බොනාඕ) ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමයි. මෙම උත්සාහයන් නොතකා, බොහෝ ද්විතීයික මාර්ග තවමත් තාර දමා හෝ නඩත්තු අවශ්‍යව පවතී. මෙම මාර්ග සහ අනෙකුත් බහුලව භාවිතා වන මාර්ග සකස් කිරීම සඳහා දැනට ජාතික පරිමාණ වැඩසටහනක් ක්‍රියාත්මක වේ. එසේම, සන්තියාගෝ සැහැල්ලු දුම්රිය පද්ධතිය සැලසුම් කිරීමේ අදියරවල පවතින නමුත් දැනට අත්හිටුවා ඇත.

බස් සේවා

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ප්‍රධාන බස් ප්‍රවාහන සේවා දෙකක් තිබේ: එකක් රජය විසින් පාලනය කරනු ලැබේ, ඔෆිසිනා ටෙක්නිකා ඩි ට්‍රාන්සිටෝ ටෙරෙස්ට්‍රේ (OTTT) සහ ඔෆිසිනා මෙට්‍රොපොලිටානා ඩි සර්විසියෝස් ඩි ඔටෝබස් (OMSA), සහ අනෙක පුද්ගලික ව්‍යාපාර විසින් පාලනය කරනු ලැබේ, ඒවා අතර, ෆෙඩරේෂන් නැෂනල් ඩි ට්‍රාන්ස්පෝර්ට් ලා නුවෙවා ඔප්ෂන් (FENATRANO) සහ කොන්ෆෙඩරේෂන් නැෂනල් ඩි ට්‍රාන්ස්පෝර්ට් (CONATRA). රජයේ ප්‍රවාහන පද්ධතිය සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ සන්තියාගෝ වැනි අගනගර ප්‍රදේශවල විශාල මාර්ග ආවරණය කරයි.

දෛනික මාර්ග ධාවනය කරන මෙට්‍රෝ සර්විසියෝස් ටියුරිස්ටිකෝස් සහ කැරිබ් ටුවර්ස් වැනි පුද්ගලික බස් සමාගම් රාශියක් ඇත.

සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ මෙට්‍රෝ

සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ මෙට්‍රෝවේ 9000 ශ්‍රේණි යුගලයක් පරීක්ෂා කරනු ලැබේ.

ඩොමිනිකන් ජනරජයට රටේ අගනුවර වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි වේගවත් ප්‍රවාහන පද්ධතියක් ඇත. එය කැරිබියන් දූපත් සහ මධ්‍යම ඇමරිකානු කලාපයේ දිග සහ දුම්රිය ස්ථාන ගණන අනුව වඩාත්ම පුළුල් මෙට්‍රෝ පද්ධතියයි. සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ මෙට්‍රෝ යනු සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි මෙන්ම ජාතියේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවල ප්‍රවාහනය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වන ප්‍රධාන "ජාතික ප්‍රධාන සැලැස්මේ" කොටසකි. පළමු මාර්ගය මැක්සිමෝ ගෝමස් සහ හර්මනස් මිරබල් මාවතේ රථවාහන තදබදය සමනය කිරීම සඳහා සැලසුම් කරන ලදී. 2013 අප්‍රේල් මාසයේදී විවෘත කරන ලද දෙවන මාර්ගය, නගරයේ ඩුආර්ටේ-කෙනඩි-සෙන්ටෙනාරියෝ කොරිඩෝව දිගේ බටහිර සිට නැගෙනහිරට ඇති තදබදය සමනය කිරීම සඳහා අදහස් කෙරේ. 2013 වන විට විවෘත කරන ලද මාර්ග දෙකේ කොටස් සමඟ මෙට්‍රෝවේ වත්මන් දිග කිලෝමීටර 27.35 (සැතපුම් 16.99) වේ. දෙවන මාර්ගය විවෘත කිරීමට පෙර, 2012 දී සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ මෙට්‍රෝවේ මගීන් 30,856,515 ක් ගමන් කළහ. මාර්ග දෙකම විවෘත කිරීමත් සමඟ, 2014 දී මගීන් සංඛ්‍යාව 61,270,054 දක්වා වැඩි විය.

සන්නිවේදන

ඩොමිනිකන් ජනරජය හොඳින් දියුණු විදුලි සංදේශ යටිතල පහසුකම් ඇති අතර පුළුල් ජංගම දුරකථන සහ ස්ථාවර දුරකථන සේවා සපයයි. කේබල් අන්තර්ජාලය සහ DSL රටේ බොහෝ ප්‍රදේශවල ලබා ගත හැකි අතර බොහෝ අන්තර්ජාල සේවා සපයන්නන් 3G රැහැන් රහිත අන්තර්ජාල සේවාවක් ලබා දෙයි. Wi-Fi හොට්ස්පොට් පුළුල් කිරීමේ ව්‍යාපෘති සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි සිදු කර ඇත.

රටේ විදුලි සංදේශ නියාමකයා වන්නේ INDOTEL (Instituto Dominicano de Telecomunicaciones) ය. විශාලතම විදුලි සංදේශ සමාගම වන්නේ කාලෝස් ස්ලිම්ගේ ඇමරිකා මොවිල් හි කොටසක් වන ක්ලාරෝ ය - එය රැහැන් රහිත, ස්ථාවර දුරකථන, බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් සහ IPTV සේවා සපයයි. 2009 ජුනි මාසයේදී ඩොමිනිකන් ජනරජයේ දුරකථන මාර්ග ග්‍රාහකයින් මිලියන 8 කට වඩා (ඉඩම් සහ ජංගම දුරකථන භාවිතා කරන්නන්) සිටි අතර එය රටේ ජනගහනයෙන් 81% ක් නියෝජනය කරන අතර 2000 වසරේ සිට මිලියන 1.6 ක් වූ විට පස් ගුණයකින් වැඩි විය. සන්නිවේදන අංශය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 3.0% ක් පමණ ජනනය කරයි. 2009 මාර්තු මාසයේදී අන්තර්ජාල භාවිතා කරන්නන් 2,439,997 ක් සිටියහ. 2009 නොවැම්බර් මාසයේදී, ඩොමිනිකන් ජනරජය රජය විසින් සකස් කරන ලද සෑම තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණ (ICT) මුලපිරීමකටම සහ ප්‍රතිපත්තියකටම "ලිංගික දෘෂ්ටිකෝණයක්" ඇතුළත් කිරීමට ප්‍රතිඥා දුන් පළමු ලතින් ඇමරිකානු රට බවට පත්විය. මෙය කලාපීය eLAC2010 සැලැස්මේ කොටසකි. සියලුම පොදු ප්‍රතිපත්ති සැලසුම් කිරීමට සහ ඇගයීමට ඩොමිනිකන්වරු තෝරාගෙන ඇති මෙවලම වන්නේ APC ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය ඇගයීමේ ක්‍රමවේදයයි (GEM).

විදුලිය

ටෘජිලෝ යුගයේ සිට විදුලි බල සේවාව විශ්වාස කළ නොහැකි වූ අතර, උපකරණවලින් 75% ක් පමණ පැරණි ය. රටේ පැරණි විදුලිබල ජාලය සම්ප්‍රේෂණ පාඩු ඇති කරන අතර එය ජනක යන්ත්‍රවලින් බිල් කරන ලද විදුලියෙන් විශාල කොටසකට හේතු වේ. ලියොනෙල් ෆර්නැන්ඩස්ගේ පෙර පරිපාලනය යටතේ මෙම අංශයේ පෞද්ගලීකරණය ආරම්භ විය. සම්ප්‍රේෂණ පාඩු අඩු කරන ලද කිලෝවෝල්ට් 345 ක "සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ-සන්තියාගෝ විදුලි අධිවේගී මාර්ගය" සඳහා මෑතකදී කරන ලද ආයෝජනය, 1960 ගණන්වල මැද භාගයේ සිට ජාතික විදුලිබල පද්ධතියට ප්‍රධාන ප්‍රාග්ධන දියුණුවක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කෙරේ.

ටෘජිලෝ පාලන සමයේදී බොහෝ නගරවලට විදුලි සේවාව හඳුන්වා දෙන ලදී. භාවිතයෙන් 95% කට පමණ කිසිසේත්ම බිල්පත් කර නොමැත. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මිලියන 2.1 ක නිවාසවලින් අඩකට පමණ මීටර නොමැති අතර බොහෝ ඒවා ඔවුන්ගේ විදුලි සේවාව සඳහා ස්ථාවර මාසික අනුපාතයක් ගෙවන්නේ හෝ ගෙවන්නේ නැත.

ගෘහස්ථ සහ සාමාන්‍ය විදුලි සේවාව 60 Hz හි මාරුවෙන් මාරුවට වෝල්ට් 110 කින් ලබා දෙනු ලැබේ. එක්සත් ජනපදයෙන් විදුලි බලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන අයිතම කිසිදු වෙනස් කිරීමකින් තොරව ක්‍රියා කරයි. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ බහුතරයකට විදුලිය ලබා ගත හැකිය. සංචාරක ප්‍රදේශ, ව්‍යාපාර, සංචාරක, සෞඛ්‍ය සේවා සහ අත්‍යවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් මෙන්ම වඩාත් විශ්වාසදායක බලයක් ඇත. එකතු කිරීමේ අනුපාතය 70% දක්වා ළඟා වූ ස්ථානවලට බෙදා හැරීමේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩි කිරීම සඳහා සාන්ද්‍රිත උත්සාහයන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. විදුලිබල අංශය බෙහෙවින් දේශපාලනීකරණය වී ඇත. සමහර උත්පාදන සමාගම් ප්‍රාග්ධනීකරණය අඩු වන අතර ඇතැම් විට ප්‍රමාණවත් ඉන්ධන සැපයුම් මිලදී ගැනීමට නොහැකි වේ.

ජන විකාශනය

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනගහනය 2021 දී 11,117,873 ක් වූ අතර, 1950 දී 2,380,000 ක් විය. 2010 දී, ජනගහනයෙන් 31.2% ක් වයස අවුරුදු 15 ට අඩු වූ අතර, ජනගහනයෙන් 6% ක් වයස අවුරුදු 65 ට වැඩි විය. 2020 දී කාන්තාවන් 100 කට පිරිමින් 102.3 ක් සිටි බව ඇස්තමේන්තු කර ඇත. 2006-2007 සඳහා වාර්ෂික ජනගහන වර්ධන අනුපාතය 1.5% ක් වූ අතර, 2015 වර්ෂය සඳහා ප්‍රක්ෂේපිත ජනගහනය 10,121,000 කි.

2007 දී ජන ඝනත්වය කිලෝමීටරයකට 192 ක් (වර්ග සැතපුමකට 498) වූ අතර, ජනගහනයෙන් 63% ක් නාගරික ප්‍රදේශවල ජීවත් වූහ. දකුණු වෙරළබඩ තැනිතලා සහ සිබාඕ නිම්නය රටේ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ ප්‍රදේශ වේ. අගනුවර වන සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි 2010 හි ජනගහනය 2,907,100 කි.

අනෙකුත් වැදගත් නගර වන්නේ සන්තියාගෝ ඩි ලොස් කැබලෙරෝස් (ජනගහනය 745,293), ලා රොමානා (ජනගහනය 214,109), සැන් පේද්‍රෝ ඩි මැකෝරිස් (ජනගහනය 185,255), හිගුයි (ජනගහනය 153,174), සැන් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ඩි මැකෝරිස් (ජනගහනය 132,725),පුවර්ටෝ ප්ලාටා (ජනගහනය 118,282), සහ ලා වේගා (ජනගහනය 104,536). එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අනුව, 2000-2005 සඳහා නාගරික ජනගහන වර්ධන වේගය 2.3% කි.

ජනගහන මධ්‍යස්ථාන

e ඩොමිනිකන් ජනරජය හි විශාලතම නගර මූලාශ්‍රය: ජාතික සංඛ්‍යාලේඛන කාර්යාලය (ඩොමිනිකන් ජනරජය)
			පළාත
	1		ඩිස්ට්‍රිටෝ නැසිනල්	4,274,651
	2		සන්තියාගෝ	771,748
	3		ලා වේගා	282,055
	4		ලා රොමානා	270,686
	5		ලා අල්ටග්‍රාසියා	266,091
	6		ඩුආර්ටේ	217,523
	7		සැන් පේද්‍රෝ ඩි මැකෝරිස්	202,716
	8		පුවර්ටෝ ප්ලාටා	162,093
	9		පෙරවියා	158,019
	10		ලා අල්ටග්‍රාසියා	148,993

සටහන්

1. පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ මහා සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ (මැන්කොමුනිඩෑඩ් ඩෙල් ග්‍රාන් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ) ට අයත් මහ නගර සභා මෙම ලැයිස්තුවේ සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝගේ ජනගහනයට ඇතුළත් කර ඇත.
   මෙම නගර සභා වේ: ඩිස්ට්‍රිටෝ නැෂනල්, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ එස්ටේ, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ නොර්ටේ, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ඔස්ටේ, ලොස් ඇල්කරිසෝස්, බොකා චිකා, පේද්‍රෝ බ්‍රෑන්ඩ්, සැන් ඇන්ටෝනියෝ ද ගුවෙරා, සැන් ක්‍රිස්ටෝබල්, බජෝස් ද හයිනා, සහ සැන් ග්‍රෙගෝරියෝ ද නිගුවා
2. විලා හර්මෝසා එහි අගනගර ප්‍රදේශයට අයත් බැවින් එහි ජනගහනය ලා රොමානා ජනගහනයට එකතු වී ඇත.
3. දේශපාලනික කටයුතුවලදී හිගුයි මත යැපෙන නගරයක් වන වෙරෝන්-පුන්ටා කානා, එහි විශාලත්වය (100,000 ට වැඩි වැසියන්) සහ හිගුයි සිට භූගෝලීය දුර (කිලෝමීටර 50) හේතුවෙන් හිගුයිහි ජනගහනයෙන් (වෙරළබඩ ලාස් ලගුනස් ද නිසිබන් නගරය සමඟ) වෙන් කර ඇති අතර එහි ඉංග්‍රීසි වඩාත් පොදු නාමය වන "පුන්ටා කානා" ලෙස ලැයිස්තුගත කර ඇත.

ජනවාර්ගික කණ්ඩායම්

මොකා නගරයේ ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනතාව

2014 ජනගහන සමීක්ෂණයකදී, 70.4% ක් මිශ්‍ර ලෙස ස්වයං-හඳුනා ගත්හ (මෙස්ටිසෝ/ඉන්ඩියෝ 58%, මුලටෝ 12.4%), 15.8% කළු, 13.5% සුදු සහ 0.3% "වෙනත්". ඩොමිනිකන් ජනගහනයේ මෑත කාලීන පෙළපත් DNA අධ්‍යයනයන්ට අනුව, ජාන සැකැස්ම ප්‍රධාන වශයෙන් යුරෝපීය සහ උප-සහාරා අප්‍රිකානු වන අතර, ස්වදේශික පරම්පරාව අඩු මට්ටමක පවතී. ආරම්භක ජනගහනයේ සාමාන්‍ය ඩොමිනිකන් DNA 73% යුරෝපීය, 10% ස්වදේශික සහ 17% අප්‍රිකානු ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත. හයිටි සහ අප්‍රිකානු-කැරිබියානු සංක්‍රමණයෙන් පසු සමස්ත ප්‍රතිශතය 57% යුරෝපීය, 8% ස්වදේශික සහ 35% අප්‍රිකානු ලෙස වෙනස් විය. මිශ්‍ර ජාතිය නිසා ඩොමිනිකන්වරු (සහ සාමාන්‍යයෙන් බොහෝ ඩොමිනිකන්වරු) ප්‍රධාන වශයෙන් යුරෝපීය සහ අප්‍රිකානු මිශ්‍රණයක් වන අතර, ස්වදේශික පරම්පරාව අඩු ප්‍රමාණයක් ඇති බැවින්, ඔවුන් "මුලාටෝ" හෝ "ත්‍රි-වාර්ගික" ලෙස විස්තර කළ හැකිය. ඩොමිනිකන් ජනරජය යනු පුද්ගලයෙකුගේ වාර්ගික මිශ්‍රණයේ මට්ටම ලිහිල් ලෙස විස්තර කිරීමට අවිධිමත් යෙදුම් කිහිපයක් ඇත, මෙස්ටිසෝ යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ අනෙකුත් ලතින් ඇමරිකානු රටවල මෙන් නොව ඕනෑම ආකාරයක මිශ්‍ර පෙළපතක් යන්නයි, එය විශේෂයෙන් යුරෝපීය/ස්වදේශික මිශ්‍රණයක් විස්තර කරයි,] ඉන්ඩියෝ යනු සුදු සහ කළු අතර සමේ වර්ණය ඇති මිශ්‍ර වාර්ගික පුද්ගලයින් විස්තර කරයි.

ඩොමිනිකන් ජනගහනයෙන් බහුතරය ත්‍රි-වාර්ගික වන අතර, මිශ්‍ර වාර්ගික පුද්ගලයින් සියල්ලම පාහේ යුරෝපීය (ප්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤ) සහ අප්‍රිකානු පෙළපත සමඟ ටයිනෝ ස්වදේශික ඇමරිකානු පෙළපතක් ඇත. මිශ්‍ර ජනගහනයේ යුරෝපීය පෙළපත සාමාන්‍යයෙන් සාමාන්‍යයෙන් 50% සහ 60% අතර පරාසයක පවතින අතර, අප්‍රිකානු පෙළපත 30% සහ 40% අතර පරාසයක පවතින අතර, ස්වදේශික පෙළපත සාමාන්‍යයෙන් 5% සහ 10% අතර පරාසයක පවතී. යුරෝපීය සහ ස්වදේශික පෙළපත උතුරු-මැද සිබාඕ කලාපයේ නගර සහ නගරවල සහ සාමාන්‍යයෙන් රටේ කඳුකර අභ්‍යන්තරයේ ශක්තිමත්ම වේ. අප්‍රිකානු පෙළපත වෙරළබඩ ප්‍රදේශ, ගිනිකොනදිග තැනිතලාව සහ මායිම් ප්‍රදේශවල ශක්තිමත්ම වේ. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සහ ස්පාඤ්ඤ කැරිබියන් දූපත් වල වසර සිය ගණනක් තිස්සේ අන්තර් වාර්ගික මිශ්‍රණයක් විශාල ප්‍රමාණයක් පැවතීම හේතුවෙන් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජාතිය සුදු - මුලටෝ - කළු ජාතිකයින්ගේ අඛණ්ඩ පැවැත්මක් ලෙස ක්‍රියා කරයි, එමඟින් ජානමය විවිධත්වය ඉහළ මට්ටමක පවතී.

ඩුආර්ටේ පළාතේ ඩොමිනිකන් ජනරජ ජනතාව

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පුරවැසිභාවය ලබා දෙන්නේ පසෙහි අයිතිය නොව රුධිරයේ අයිතිය (ජුස් සැන්ගුයිනිස්) මගිනි, එනම් දෙමව්පියන් නීති විරෝධී සංක්‍රමණිකයින් නම් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපත ලැබීම පුරවැසිභාවය සහතික නොකරයි. නීත්‍යානුකූල පුරවැසියන් වන දෙමාපියන්ට ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපත ලැබීමට හෝ පුරවැසිභාවය සඳහා අයදුම් කිරීමට සිදුවනු ඇත; ඩොමිනිකන් සම්භවය ඔප්පු කළ හැකි නම් විදේශයන්හි උපන් පුද්ගලයින්ට පුරවැසිභාවය ඉතා පහසුවෙන් ලබා දෙනු ලැබේ. මෙයින් අදහස් කරන්නේ ඩොමිනිකන් පුරවැසියෙකු වීම සහ ජනවාර්ගික ඩොමිනිකන් ජාතිකයෙකු වීම සැමවිටම හුවමාරු කළ නොහැකි බවයි, මන්ද පළමුවැන්නෙන් අදහස් කරන්නේ ලෝකයේ ඕනෑම රටකින් ඩොමිනිකන් ජනරජයට සංක්‍රමණය වීමෙන් කෙනෙකුට ලබා ගත හැකි පුරවැසිභාවය වන අතර දෙවැන්නෙන් අදහස් කරන්නේ පරම්පරාවෙන් සහ සංස්කෘතියෙන් බැඳී සිටින ජනතාවක් බවයි. ජනවාර්ගික ඩොමිනිකන්වරු යනු ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපත ලැබූ (සහ නීතිමය තත්වයක් ඇති) හෝ රට තුළ පාරම්පරික මූලයන් සහිත විදේශයන්හි උපත ලැබූ අය පමණක් නොව, වඩාත් වැදගත් ලෙස පරම්පරා කිහිපයක් ඈතට දිවෙන රට තුළ පවුල් මූලයන් ඇති සහ ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ප්‍රධාන පදනම් මූලයන් තුන වන ස්පාඤ්ඤ, ටයිනෝ සහ අප්‍රිකානු විවිධ මට්ටම්වල මිශ්‍රණයකින් පැවත එන අයයි. ඩොමිනිකන්වරු සියල්ලම පාහේ මිශ්‍ර ජාතියක් වන අතර, 75% ක් "දෘශ්‍යමාන" සහ "ඒකාකාර" මිශ්‍ර වන අතර, ඉතිරි 25% ප්‍රධාන වශයෙන් අප්‍රිකානු හෝ යුරෝපීය රුධිරයෙන් පැවත එන නමුත් තවමත් සැලකිය යුතු මිශ්‍රණයක් ඇත. ඩොමිනිකන් රජයේ 2017 ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනගහනය 10,189,895 ක් වූ අතර, ඉන් 847,979 ක් සංක්‍රමණිකයන් හෝ මෑත කාලීන සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වූ අතර 9,341,916 ක් ජනවාර්ගික ඩොමිනිකන්වරු වූහ. බොහෝ ඩොමිනිකන්වරු ඔවුන්ගේ මිශ්‍ර වාර්ගික උරුමයේ සියලුම පැති වැළඳ ගනී, නමුත් බොහෝ විට ඔවුන්ගේ ජාතිකත්වය ප්‍රථමයෙන් සහ ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුනා ගනී. එක්සත් ජනපදයේ උපත ලැබූ බොහෝ ඩොමිනිකන්වරු දැන් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ වාසය කරති, ඇස්තමේන්තු කර ඇති පරිදි 250,000 ක් පමණ වන අතර, යම් ආකාරයක විදේශගත ප්‍රජාවක් නිර්මාණය කරමින්, ඔවුන් වර්ධනය වන බලපෑමක් ඇති කරන අතර ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ආර්ථික වර්ධනයට සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

හයිටි ජාතිකයන් රටේ විශාලතම ජනවාර්ගික සංක්‍රමණික කණ්ඩායම වන අතර, ඔවුන්ගෙන් විශාල බහුතරයක් නීති විරෝධී ය, දෙවන ස්ථානයේ සිටින්නේ වෙනිසියුලානුවන් ය. රටේ අනෙකුත් කණ්ඩායම් අතරට බටහිර ආසියානුවන්ගෙන් පැවත එන්නන් ඇතුළත් වේ - බොහෝ දුරට ලෙබනන්, සිරියානුවන් සහ පලස්තීන ජාතිකයන්. ජනගහනය පුරා නැගෙනහිර ආසියානුවන්ගේ (ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික චීන සහ ජපන්) කුඩා, නමුත් සැලකිය යුතු පැවැත්මක් ද සොයාගත හැකිය. ඩොමිනිකන්වරු 1492 සහ 1497 දී ස්පාඤ්ඤයෙන් සහ මධ්‍යධරණී ප්‍රදේශයෙන් පිටුවහල් කරන ලද සෙෆාර්ඩික් යුදෙව්වන්ගෙන් ද සමන්විත වන අතර, 1700 ගණන්වල සහ දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී අනෙකුත් සංක්‍රමණ සමඟ සම්බන්ධ වී ඩොමිනිකන් පරම්පරාවට දායක වේ.

භාෂා

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ස්පාඤ්ඤ භාෂාව කතා කරන අතර, ස්පාඤ්ඤ භාෂාව චතුර ලෙස කතා නොකරන එකම ජනතාව සංක්‍රමණිකයන් ය. ස්පාඤ්ඤ භාෂාවේ දේශීය ප්‍රභේදය ඩොමිනිකන් ස්පාඤ්ඤ ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය කැරිබියානු අනෙකුත් ස්පාඤ්ඤ ස්වභාෂාවන්ට සමීපව සමාන වන අතර කැනරියානු ස්පාඤ්ඤ භාෂාවට සමානකම් දක්වයි. ඊට අමතරව, එය අප්‍රිකානු භාෂාවලින් බලපෑම් ඇති අතර හිස්පැනියෝලා දූපතට විශේෂයෙන් ආවේණික කැරිබියානු භාෂාවලින් ණයට ගත් වචන ඇත. පාසල් ස්පාඤ්ඤ අධ්‍යාපනික ආකෘතියක් මත පදනම් වේ; පෞද්ගලික සහ රජයේ පාසල් දෙකෙහිම ඉංග්‍රීසි සහ ප්‍රංශ අනිවාර්ය විදේශීය භාෂා වේ, විදේශීය භාෂා ඉගැන්වීමේ ගුණාත්මකභාවය දුර්වල වුවද.

හයිටි ක්‍රියෝල් යනු ඩොමිනිකන් ජනරජයේ විශාලතම සුළුතර භාෂාව වන අතර එය හයිටි සංක්‍රමණිකයින් සහ ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන් විසින් කතා කරනු ලැබේ. සමනා අර්ධද්වීපයේ සමනා ඉංග්‍රීසි කතා කළ මුතුන් මිත්තන් දහස් ගණනකින් යුත් ප්‍රජාවක් ඇත. ඔවුන් දහනව වන සියවසේ පැමිණි කලින් වහල්භාවයේ සිටි අප්‍රිකානු ඇමරිකානුවන්ගෙන් පැවත එන්නන් වන නමුත් අද භාෂාව කතා කරන්නේ වැඩිහිටියන් කිහිප දෙනෙකු පමණි. සංචාරක ව්‍යාපාරය, ඇමරිකානු පොප් සංස්කෘතිය, ඩොමිනිකන් ඇමරිකානුවන්ගේ බලපෑම සහ එක්සත් ජනපදය සමඟ ඇති ආර්ථික සබඳතා අනෙකුත් ඩොමිනිකන් ජාතිකයින් ඉංග්‍රීසි ඉගෙනීමට පොළඹවයි. දෙවන භාෂාවක් ලෙස ඉංග්‍රීසි ප්‍රවීණතාවය අතින් ඩොමිනිකන් ජනරජය ලතින් ඇමරිකාවේ 2 වන ස්ථානයේ සහ ලෝකයේ 23 වන ස්ථානයේ සිටී.

ඩොමිනිකන් ජනගහනයේ මව් භාෂාව, 1950 සංගණනය

භාෂාව	මුළු %	නාගරික %	ග්‍රාමීය %
ස්පාඤ්ඤ	98.00	97.82	98.06
ප්‍රංශ	1.19	0.39	1.44
ඉංග්‍රීසි	0.57	0.96	0.45
අරාබි	0.09	0.35	0.01
ඉතාලි	0.03	0.10	0.006
වෙනත් භාෂා	0.12	0.35	0.04

ආගම්

සැන්ටා මරියා ලා මෙනෝර් හි ගොතික් ආසන දෙව්මැදුර, සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ, 1514 සහ 1541 අතර ඉදිකරන ලද ඇමරිකාවේ පැරණිතම ආසන දෙව්මැදුර වේ.

95.0% කිතුනුවන්

2.6% ආගමක් නොමැත

2.2% වෙනත් ආගම්

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ වඩාත් පුළුල් ලෙස ප්‍රකාශ කරන ලද ආගම ක්‍රිස්තියානි ධර්මයයි. ඓතිහාසික වශයෙන්, කතෝලික ධර්මය රටේ ආගමික පිළිවෙත් ආධිපත්‍යය දැරූ අතර, රාජ්‍යයේ නිල ආගම ලෙස එයට රජයෙන් මූල්‍ය ආධාර ලැබේ. 2014 වන විට, ජනගහනයෙන් 57% ක් (මිලියන 5.7) තමන් රෝමානු කතෝලිකයන් ලෙසත් 23% ක් (මිලියන 2.3) රෙපරමාදු භක්තිකයන් ලෙසත් හඳුනා ගත්හ (ලතින් ඇමරිකානු රටවල, රෙපරමාදු භක්තිකයන් බොහෝ විට එවැන්ජලිකෝවරුන් ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ ඔවුන් පුද්ගලික සහ පොදු එවැන්ජලිස්තකරණය අවධාරණය කරන නිසා සහ බොහෝ දෙනෙක් එවැන්ජලික රෙපරමාදු හෝ පෙන්තකොස්ත කණ්ඩායමක අය වන බැවිනි). 1896 සිට 1907 දක්වා එපිස්කෝපල්, නිදහස් මෙතෝදිස්ත, සෙවන්ත්-ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් සහ මොරවියන් පල්ලිවල මිෂනාරිවරු ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සේවය ආරම්භ කළහ. ඩොමිනිකන් ජනරජ ජනගහනය මිලියන 10.63 න් සියයට තුනක් සෙවන්ත්-ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට්වරු වෙති. මෑත කාලීන සංක්‍රමණ මෙන්ම ආගමට හරවා ගැනීමේ උත්සාහයන් අනෙකුත් ආගමික කණ්ඩායම් ආකර්ෂණය කර ගෙන ඇති අතර, ජනගහනයේ පහත කොටස් ඇත: ආධ්‍යාත්මිකවාදීන්: 2.2%, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පසුකාලීන සාන්තුවරයන්ගේ පල්ලිය: 1.3%, බෞද්ධ: 0.1%, බහායි: 0.1%, චීන ජන ආගම: 0.1%, ඉස්ලාම්: 0.02%, යුදෙව් ආගම: 0.01%.

19 වන සියවසේ අගභාගයේදී කතෝලික පල්ලිය එහි ශක්තිමත් ආධිපත්‍යය නැති කර ගැනීමට පටන් ගත්තේය. මෙය අරමුදල්, පූජකවරුන් සහ ආධාරක වැඩසටහන් නොමැතිකම නිසා විය. ඒ අතරම, රෙපරමාදු එවැන්ජලිස්තවාදය "පුද්ගලික වගකීම සහ පවුල් පුනර්ජීවනය, ආර්ථික ව්‍යවසායකත්වය සහ බයිබලානුකුල මූලධර්මවාදය කෙරෙහි ඔවුන්ගේ අවධාරණයෙන්" පුළුල් සහයෝගයක් ලබා ගැනීමට පටන් ගත්තේය. ඩොමිනිකන් ජනරජයට කතෝලික අනුග්‍රාහක සාන්තුවරයන් දෙදෙනෙකු සිටී: නුවෙස්ට්‍රා සෙනෝරා ඩි ලා අල්ටග්‍රේෂියා (අපගේ කරුණාවේ ආර්යාව) සහ නුවෙස්ට්‍රා සෙනෝරා ඩි ලාස් මර්සිඩීස් (අපගේ දයාවේ ආර්යාව).

ඩොමිනිකන් ජනරජය ඓතිහාසිකව පුළුල් ආගමික නිදහසක් ලබා දී ඇත. එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවට අනුව, "රාජ්‍ය පල්ලියක් නොමැති බව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් වන අතර එය ආගමේ සහ විශ්වාසයේ නිදහස සඳහා විධිවිධාන සපයයි. වතිකානුව සමඟ ඇති කරගත් එකඟතාවයකින් කතෝලික ධර්මය නිල ආගම ලෙස නම් කර ඇති අතර අනෙකුත් ආගමික කණ්ඩායම්වලට ලබා නොදෙන කතෝලික පල්ලියට විශේෂ වරප්‍රසාද ලබා දෙයි. මේවාට පල්ලියේ නීතිය නීත්‍යානුකූලව පිළිගැනීම, පල්ලියේ වියදම් කිහිපයක් ආවරණය කිරීම සඳහා මහජන අරමුදල් භාවිතා කිරීම සහ රේගු බදු වලින් සම්පූර්ණයෙන්ම නිදහස් කිරීම ඇතුළත් වේ." 1950 ගණන්වලදී ටෘජිලෝගේ රජය විසින් පල්ලි සඳහා සීමාවන් පනවන ලදී. රජයේ විරුද්ධවාදීන් සමූහ වශයෙන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට එරෙහිව විරෝධතා ලිපි යවන ලදී. ටෘජිලෝ කතෝලික පල්ලියට එරෙහිව ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කළ අතර රජයට එරෙහිව දේශනා කළ පූජකවරුන් සහ බිෂොප්වරුන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට සැලසුම් කළේය. එය ක්‍රියාත්මක වීමට පෙර මෙම ව්‍යාපාරය අවසන් වූයේ ඔහුගේ ඝාතනයත් සමඟය.

දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී නාසි ජර්මනියෙන් පලා ගිය යුදෙව්වන් පිරිසක් ඩොමිනිකන් ජනරජයට පලා ගොස් සොසුවා නගරය ආරම්භ කළහ. එතැන් සිට එය යුදෙව් ජනගහනයේ කේන්ද්‍රස්ථානය ලෙස පවතී.

20 සහ 21 වන සියවස්වල සංක්‍රමණය

කොන්ස්ටන්සා අසල්වැසි ප්‍රදේශයේ ජපන් ඩොමිනිකන් පවුලක්.

20 වන සියවසේදී, බොහෝ අරාබිවරුන් (ලෙබනනය, සිරියාව සහ පලස්තීනයෙන්), ජපන් ජාතිකයින් සහ, තරමක් දුරට, කොරියානුවන් කෘෂිකාර්මික කම්කරුවන් සහ වෙළඳුන් ලෙස රට තුළ පදිංචි වූහ. චීන සමාගම් විදුලි සංදේශ, පතල් සහ දුම්රිය මාර්ගවල ව්‍යාපාර සොයා ගත්හ. අරාබි ප්‍රජාව වැඩිවන අනුපාතයකින් ඉහළ යමින් පවතින අතර එය 80,000 ක් ලෙස ගණන් බලා ඇත.

රටේ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම් අතර බටහිර ආසියානුවන් ඇතුළත් වේ - බොහෝ දුරට ලෙබනන්, සිරියානුවන් සහ පලස්තීන ජාතිකයන්; වත්මන් ජනාධිපති ලුයිස් අබිනාඩර් ලෙබනන් සම්භවයක් ඇති අයෙකි. නැගෙනහිර ආසියානුවන්, කොරියානුවන්, ජනවාර්ගික චීන සහ ජපන් ජාතිකයන් ද සොයාගත හැකිය. යුරෝපීයයන් බොහෝ දුරට ස්පාඤ්ඤ සුදු ජාතිකයින් විසින් නියෝජනය කරනු ලබන නමුත් ජර්මානුවන්, ඉතාලි ජාතිකයන්, ප්‍රංශ, බ්‍රිතාන්‍ය, ලන්දේසි, ස්විස්, රුසියානුවන්, සහ හංගේරියානුවන් යන කුඩා ජනගහනයක් ද සිටිති.

ඊට අමතරව, ශාන්ත කිට්ස් සහ නෙවිස්, ඇන්ටිගුවා, ශාන්ත වින්සන්ට්, මොන්ට්සෙරාට්, ටෝටෝලා, ශාන්ත ක්‍රොයික්ස්, ශාන්ත තෝමස් සහ ග්වාඩෙලූප් ඇතුළු අනෙකුත් කැරිබියානු දූපත් වලින් පැමිණි සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් සිටිති. ඔවුන් දේශීයව කොකොලෝස් ලෙස හැඳින්වේ. ඔවුන් උක් වගාවන් සහ නැව් තටාකවල සේවය කළ අතර ප්‍රධාන වශයෙන් සැන් පේද්‍රෝ ද මැකෝරිස් සහ පුවර්ටෝ ප්ලාටා නගරවල පදිංචි විය. පුවර්ටෝ රිකන් සහ තරමක් දුරට, කියුබානු සංක්‍රමණිකයන් 1800 ගණන්වල මැද භාගයේ සිට 1940 පමණ දක්වා ඔවුන්ගේ මව් රටවල දුර්වල ආර්ථිකයක් සහ සමාජ නොසන්සුන්තාවයක් හේතුවෙන් ඩොමිනිකන් ජනරජයට පලා ගියහ. බොහෝ පුවර්ටෝ රිකන් සංක්‍රමණිකයන් අනෙකුත් නගර අතර හිගූයි හි පදිංචි වූ අතර සමාන සංස්කෘතියක් හේතුවෙන් ඉක්මනින් උකහා ගත්හ. දෙවන ලෝක යුද්ධයට පෙර සහ අතරතුර, යුදෙව් සරණාගතයින් 800 ක් ඩොමිනිකන් ජනරජයට සංක්‍රමණය වූහ.

රට ආර්ථික අවස්ථා ලබා දී ඇති බැවින්, අනෙකුත් කැරිබියානු රටවලින් බොහෝ සංක්‍රමණිකයන් පැමිණ ඇත. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ බොහෝ හයිටි ජාතිකයන් සහ වෙනිසියුලානු ජාතිකයන් ජීවත් වෙති, දැනට රටේ විශාලතම සංක්‍රමණික කණ්ඩායම් සිටිති, සහ කණ්ඩායම් දෙකෙන්ම විශාල සංඛ්‍යාවක් නීති විරෝධී ලෙස රට තුළ සිටිති. රට තුළ ව්‍යාපාර සහ නිවාඩු නිවාස හිමි ධනවත් පුවර්ටෝ රිකෝ සංක්‍රමණිකයන් සංඛ්‍යාව වැඩි වෙමින් පවතී, බොහෝ දෙනෙක් එහි විශ්‍රාම යති, ඔවුන් 10,000 ක් පමණ වන බව විශ්වාස කෙරේ. බොහෝ යුරෝපීයයන් සහ ඇමරිකානුවන් (පුවර්ටෝ රිකෝ නොවන) ද රට තුළ විශ්‍රාම යති. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ එක්සත් ජනපද පුරවැසියන් 300,000 ක් පමණ ජීවත් වන අතර, ඉන් 250,000 ක් ඩොමිනිකන් ඇමරිකානුවන් වන අතර ඔවුන් නැවත රටට පැමිණ ඇති අතර, 50,000 ක් එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රධාන භූමියෙන් සහ පුවර්ටෝ රිකෝ හි එක්සත් ජනපද භූමියෙන් ඩොමිනිකන් නොවන සම්භවයක් ඇති ඇමරිකානුවන් වේ.

2010 සංගණනයෙන් හයිටි ජාතිකයන් 311,969 ක්; ඇමරිකානුවන් 24,457 ක්; ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් 6,691 ක්; පුවර්ටෝ රිකෝ ජාතිකයන් 5,763 ක්; සහ වෙනිසියුලානු ජාතිකයන් 5,132 ක් ලියාපදිංචි කර ඇත. 2012 දී, ඩොමිනිකන් රජය රට තුළ සංක්‍රමණිකයන් පිළිබඳ සමීක්ෂණයක් කළ අතර එහි සිටි බව සොයා ගන්නා ලදී: හයිටි ජාතිකයන් 329,281 ක්; එක්සත් ජනපදයේ උපන් අය 25,814 ක් (පුවර්ටෝ රිකෝ හි උපන් අය හැර); ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් 7,062 ක්; පුවර්ටෝ රිකෝ හි උපන් අය 6,083 ක්; වෙනිසියුලානු ජාතිකයන් 5,417 ක්; කියුබානු ජාතිකයන් 3,841 ක්; ඉතාලි ජාතිකයන් 3,795ක්; කොලොම්බියානු ජාතිකයන් 3,606ක්; ප්‍රංශ ජාතිකයන් 2,043ක්; ජර්මානු ජාතිකයන් 1,661ක්; චීන ජාතිකයන් 1,484ක්; වේ. 2017 දෙවන භාගයේදී, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ විදේශීය ජනගහනය පිළිබඳ දෙවන සමීක්ෂණයක් පවත්වන ලදී. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මුළු ජනගහනය 10,189,895ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර, ඉන් 9,341,916ක් විදේශීය පසුබිමක් නොමැති ඩොමිනිකන් ජාතිකයන් විය. සමීක්ෂණයට අනුව, විදේශීය පසුබිමක් ඇති පුද්ගලයින්ගෙන් බහුතරය හයිටි සම්භවයක් ඇති අය වූහ (847,979න් 751,080ක් හෙවත් 88.6%), පහත පරිදි බිඳ වැටේ: 497,825ක් හයිටියේ උපත ලැබූ හයිටි ජාතිකයන්, 171,859ක් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපත ලැබූ හයිටි ජාතිකයන් සහ හයිටි දෙමාපියෙකු සිටින ඩොමිනිකන් ජාතිකයන් 81,590ක්. විදේශයන්හි උපන් ජනගහනයේ අනෙකුත් ප්‍රධාන ප්‍රභවයන් වූයේ වෙනිසියුලාව (25,872), ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය (10,016), ස්පාඤ්ඤය (7,592), ඉතාලිය (3,713), චීනය (3,069), කොලොම්බියාව (2,642), පුවර්ටෝ රිකෝ (2,356) සහ කියුබාව (2,024) ය.

හයිටි ආගමනය

හයිටි (වමේ) සහ ඩොමිනිකන් ජනරජය (දකුණේ) අතර මායිමේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්, හයිටි පැත්තේ වන විනාශය ඉස්මතු කරයි.

ඩොමිනිකන් සහ හයිටි ජාතිකයන් එක්සත් ජනපද හමුදා රක්ෂිතයේ වෛද්‍ය සේවා සපයන්නන් හමුවීමට පෙළ ගැසී සිටියහ.

ඩොමිනිකන් ජනරජය සහ හයිටි අතර මායිම් කලාපයේ දසුනක්. පින්තූරයේ මැදින් දේශ සීමාව තිරස් අතට දිව යයි.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පුන්ටා කානා හි ප්‍රවාහනය කරනු ලබන හයිටි කම්කරුවන්

හියුමන් රයිට්ස් වොච් ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ ලේඛනගත හයිටි සංක්‍රමණිකයන් 70,000 ක් සහ ලේඛනගත නොකළ සංක්‍රමණිකයන් 1,930,000 ක් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජීවත් වන බවයි.

හයිටි යනු ඩොමිනිකන් ජනරජයට අසල්වැසි ජාතිය වන අතර එය සැලකිය යුතු ලෙස දුප්පත්, අඩු සංවර්ධිත වන අතර බටහිර අර්ධගෝලයේ අඩුම සංවර්ධිත රට ද වේ. 2003 දී, සියලුම හයිටි ජාතිකයන්ගෙන් 80% ක් දුප්පත් (54% ක් අන්ත දරිද්‍රතාවයෙන් ජීවත් වෙති) සහ 47.1% ක් නූගත් අය වූහ. මිලියන නවයක ජනතාවක් සිටින රටේ වේගයෙන් වර්ධනය වන ජනගහනයක් ද ඇත, නමුත් ශ්‍රම බලකායෙන් තුනෙන් දෙකකට වඩා විධිමත් රැකියා නොමැත. හයිටියේ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (PPP) 2017 දී ඩොලර් 1,800 ක් හෝ ඩොමිනිකන් සංඛ්‍යාවෙන් දහයෙන් එකකට වඩා වැඩි විය.

එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ලක්ෂ සංඛ්‍යාත හයිටි ජාතිකයන් ඩොමිනිකන් ජනරජයට සංක්‍රමණය වී ඇති අතර, සමහර ඇස්තමේන්තු අනුව රටේ හයිටි ජාතිකයන් 800,000 ක් සිටින අතර, තවත් සමහරු හයිටි-උපන් ජනගහනය මිලියනයක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී. ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම් සහ නිවාස පිරිසිදු කිරීම සහ සීනි වගාවන්හි අඩු වැටුප් සහිත සහ නුපුහුණු රැකියා වල සේවය කරති. සමහර හයිටි සංක්‍රමණිකයින් වහල්භාවයට සමාන තත්වයන් යටතේ සේවය කරන බවත් දැඩි ලෙස සූරාකෑමට ලක්වන බවටත් චෝදනා එල්ල වී තිබේ.

හයිටියේ මූලික පහසුකම් සහ වෛද්‍ය පහසුකම් නොමැතිකම හේතුවෙන්, බොහෝ විට සෞඛ්‍ය ගැටලු කිහිපයක් සමඟ පැමිණෙන හයිටි කාන්තාවන් විශාල සංඛ්‍යාවක් ඩොමිනිකන් භූමියට දේශ සීමාව තරණය කරති. ඩොමිනිකන් රජයේ රෝහල් ජාතිකත්වය හෝ නීතිමය තත්ත්වය මත පදනම්ව වෛද්‍ය සේවා ප්‍රතික්ෂේප නොකරන බැවින්, දරු ප්‍රසූතිය සඳහා වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම සඳහා ඔවුන් හිතාමතාම ඔවුන්ගේ අවසාන සතිවලදී පැමිණේ. සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ හි රෝහලක සංඛ්‍යාලේඛන වාර්තා කරන්නේ දරු ප්‍රසූතියෙන් 22% කට වඩා හයිටි මව්වරුන් විසින් සිදු කරන බවයි.

හයිටි ද දැඩි පාරිසරික හායනයකින් පීඩා විඳිති. හයිටියේ වන විනාශය බහුලව දක්නට ලැබේ; අද හයිටියේ වනාන්තරවලින් සියයට 4 කටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් ඉතිරිව ඇති අතර, බොහෝ ස්ථානවල පස පාෂාණය දක්වාම ඛාදනය වී ඇත. හයිටි ජාතිකයන් ඔවුන්ගේ ගෘහස්ථ බලශක්ති නිෂ්පාදනයෙන් 60% ක් සඳහා දැව අඟුරු පුළුස්සා දමයි. හයිටියේ පිළිස්සීමට ශාක ද්‍රව්‍ය නොමැතිකම නිසා, සමහර හයිටි හොර බඩු නිෂ්පාදකයින් ඩොමිනිකන් පැත්තේ අඟුරු සඳහා නීති විරෝධී වෙළඳපොළක් නිර්මාණය කර ඇත. කොන්සර්වේටිව් ඇස්තමේන්තු අනුව ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සිට හයිටි දක්වා සතියකට අඟුරු ටොන් 115 ක නීති විරෝධී සංක්‍රමණය ගණනය කෙරේ. ඩොමිනිකන් නිලධාරීන් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ සතියකට අවම වශයෙන් ට්‍රක් රථ 10 ක් අඟුරු පටවාගෙන දේශ සීමාව හරහා යන බවයි.

2005 දී, ඩොමිනිකන් ජනාධිපති ලියොනල් ෆර්නැන්ඩස් හයිටි ජාතිකයන් සාමූහිකව නෙරපා හැරීම් "අපයෝජන සහ අමානුෂික ආකාරයෙන්" සිදු වූ බවට විවේචනය කළේය. එක්සත් ජාතීන්ගේ නියෝජිත පිරිසක් හයිටි සම්භවයක් ඇති ජනතාවට එරෙහිව ජාතිවාදය සහ වෙනස්කම් කිරීමේ ගැඹුරු ගැටළුවක් සොයා ගත් බව පවසමින් මූලික වාර්තාවක් නිකුත් කිරීමෙන් පසුව, ඩොමිනිකන් විදේශ අමාත්‍ය කාලෝස් මොරාලෙස් ට්‍රොන්කෝසෝ එය හෙළා දකිමින් විධිමත් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින්, "හයිටි සමඟ අපගේ දේශසීමාවට එහි ගැටළු ඇති බව" ප්‍රකාශ කළේය[;] මෙය අපගේ යථාර්ථය වන අතර එය තේරුම් ගත යුතුය. ජාතික ස්වෛරීභාවය උදාසීනත්වය සමඟ පටලවා නොගැනීම සහ ආරක්ෂාව විදේශික භීතිකාව සමඟ පටලවා නොගැනීම වැදගත් වේ."

ලෝක බැංකුවට අනුව, හයිටි ජාතිකයන් ඩොමිනිකන් ජනරජයෙන් හයිටි වෙත වාර්ෂිකව ඩොලර් බිලියන භාගයක් ප්‍රේෂණ ලෙස යවයි.

රුධිර පාරවිලයනය, සායනික විශ්ලේෂණය, සැත්කම් සහ අනෙකුත් සත්කාර සඳහා වන වෛද්‍ය වියදම් ඇතුළුව නිල දත්ත වලට අනුව, 2013–2016 කාලය තුළ ඩොමිනිකන් ජනරජයේ රජය විදේශීය රෝගීන්ට ලබා දෙන සෞඛ්‍ය සේවාවන් සඳහා ඩොලර් බිලියන 16 ක මුළු පෙසෝ ප්‍රමාණයක් ආයෝජනය කළේය. නිල වාර්තාවලට අනුව, දරු ප්‍රසූතියට සූදානම්ව දේශ සීමාව තරණය කරන ගර්භනී කාන්තාවන් සඳහා රැකවරණය සඳහා රට වාර්ෂිකව ඩොමිනිකන් පෙසෝ බිලියන පහකට වඩා වැය කරයි.

හයිටි සංක්‍රමණිකයන්ගේ දරුවන් හයිටි ජාතිකත්වයට සුදුසුකම් ලබයි, නමුත් නිසි ලියකියවිලි හෝ සාක්ෂිකරුවන් නොමැතිකම හේතුවෙන් හයිටි විසින් ඔවුන්ට එය ප්‍රතික්ෂේප කළ හැකිය.

සංක්‍රමණය

2019 නිව් යෝර්ක් නගරයේ ඩොමිනිකන් දින පෙළපාළියේ ඩොමිනිකන්වරු

20 වන සියවසේ අගභාගයේ සංක්‍රමණික රළ තුනෙන් පළමුවැන්න 1961 දී ඒකාධිපති ටෘජිලෝ ඝාතනයෙන් පසුව ආරම්භ වූ අතර, ටෘජිලෝගේ සහචරයින්ගේ පළිගැනීමේ බිය සහ පොදුවේ දේශපාලන අවිනිශ්චිතතාවය හේතුවෙන්. 1965 දී, සිවිල් යුද්ධයක් අවසන් කිරීම සඳහා එක්සත් ජනපදය ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මිලිටරි ආක්‍රමණයක් ආරම්භ කළේය. මෙයින් පසු, එක්සත් ජනපදය සංචාරක සීමාවන් ලිහිල් කළ අතර, ඩොමිනිකන්වරුන්ට එක්සත් ජනපද වීසා ලබා ගැනීම පහසු කළේය. 1966 සිට 1978 දක්වා, ඉහළ විරැකියාව සහ දේශපාලන මර්දනය මගින් ඉන්ධන සපයන ලද නික්මයාම දිගටම පැවතුනි. එක්සත් ජනපදයට සංක්‍රමණිකයන්ගේ පළමු රැල්ල මගින් ස්ථාපිත කරන ලද ප්‍රජාවන් පසුකාලීන පැමිණීම් සඳහා සහාය වන ජාලයක් නිර්මාණය කළහ.

1980 දශකයේ මුල් භාගයේදී, ඌන සේවා නියුක්තිය, උද්ධමනය සහ ඩොලරයේ වටිනාකම ඉහළ යාම යන සියල්ලම ඩොමිනිකන් ජනරජයෙන් සංක්‍රමණය වීමේ තුන්වන රැල්ලකට දායක විය. අද වන විට, ඩොමිනිකන් ජනරජයෙන් සංක්‍රමණය ඉහළ මට්ටමක පවතී. 2012 දී, එක්සත් ජනපදයේ ඩොමිනිකන් සම්භවයක් ඇති පුද්ගලයින් මිලියන 1.7 ක් පමණ සිටියහ, ස්වදේශික සහ විදේශීය උපන් අය යන දෙපිරිසම ගණන් ගනී. 2010 වන විට ඩොමිනිකන් ජාතිකයන් 70,000 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් එහි වාසය කරමින් පුවර්ටෝ රිකෝ වෙත ඩොමිනිකන් සංක්‍රමණයක් ද වර්ධනය විය. 2016 වන විට පුවර්ටෝ රිකෝ හි ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එම සංඛ්‍යාව සෙමින් අඩුවෙමින් පවතින අතර සංක්‍රමණ ප්‍රවණතා ආපසු හැරී ඇත.

ස්පාඤ්ඤයේ සැලකිය යුතු ඩොමිනිකන් ජනගහනයක් ඇත.

අධ්‍යාපනය

පන්ති පවත්වන ළමයින්

ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය විසින් නියාමනය කරනු ලබන අතර, අධ්‍යාපනය ඩොමිනිකන් ජනරජයේ සියලුම පුරවැසියන්ගේ සහ තරුණයින්ගේ අයිතියකි.

පෙර පාසල් අධ්‍යාපනය විවිධ චක්‍රවලින් සංවිධානය කර ඇති අතර එය 2–4 වයස් කාණ්ඩයට සහ 4–6 වයස් කාණ්ඩයට සේවය කරයි. පසුගිය වසර හැර පෙර පාසල් අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය නොවේ. මූලික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය වන අතර 6–14 වයස් කාණ්ඩයේ ජනගහනයට සේවය කරයි. ද්විතීයික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය නොවේ, නමුත් එය නොමිලේ ලබා දීම රාජ්‍යයේ යුතුකම වේ. එය 14–18 වයස් කාණ්ඩයට ගැලපෙන අතර වසර හතරක පොදු හරයක් සහ වසර දෙකක අධ්‍යයන ක්‍රම තුනක් තුළ සංවිධානය කර ඇති අතර ඒවා විවිධ විකල්ප තුනකින් පිරිනමනු ලැබේ: සාමාන්‍ය හෝ අධ්‍යයන, වෘත්තීය (කාර්මික, කෘෂිකාර්මික සහ සේවා) සහ කලාත්මක.

උසස් අධ්‍යාපන පද්ධතිය ආයතන සහ විශ්ව විද්‍යාල වලින් සමන්විත වේ. ආයතන ඉහළ තාක්ෂණික මට්ටමේ පාඨමාලා පිරිනමයි. විශ්ව විද්‍යාල තාක්ෂණික වෘත්තීන්, උපාධි අපේක්ෂකයින් සහ උපාධිධාරීන් පිරිනමයි; මේවා උසස් අධ්‍යාපන, විද්‍යා හා තාක්ෂණ අමාත්‍යාංශය විසින් නියාමනය කරනු ලැබේ. 2024 දී ගෝලීය නවෝත්පාදන දර්ශකයේ ඩොමිනිකන් ජනරජය 97 වන ස්ථානයට පත් වූ අතර එය 2019 දී 87 වන ස්ථානයේ සිට පහත වැටුනි.

සෞඛ්‍ය

2020 දී, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ඇස්තමේන්තුගත උපත් අනුපාතය 1000 කට 18.5 ක් සහ මරණ අනුපාතය 1000 කට 6.3 ක් විය.

2024 ගෝලීය කුසගින්න දර්ශකයේ (GHI) ප්‍රමාණවත් දත්ත සහිත රටවල් 127 න් ඩොමිනිකන් ජනරජය 41 වන ස්ථානයේ සිටී. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ GHI අගය 7.8 ක් වන අතර එය අඩු කුසගින්නක් පෙන්නුම් කරයි.

අපරාධ

2012 දී, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජනගහනය 100,000 කට 22.1 ක මිනීමැරුම් අනුපාතයක් තිබුණි. 2012 දී ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මුළු මිනීමැරුම් 2,268 ක් සිදුවිය.

ඩොමිනිකන් ජනරජය යුරෝපයට මෙන්ම එක්සත් ජනපදයට සහ කැනඩාවට ද යොමු කරන ලද කොලොම්බියානු මත්ද්‍රව්‍ය සඳහා ප්‍රතිනැව්ගත කිරීමේ ස්ථානයක් බවට පත්ව ඇත. නීති විරෝධී මූල්‍ය ගනුදෙනු පහසු කිරීම සඳහා කොලොම්බියානු මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන් ඩොමිනිකන් ජනරජය හරහා මුදල් විශුද්ධිකරණයට අනුග්‍රහය දක්වයි. 2004 දී, එක්සත් ජනපදයට හොර රහසේ ගෙන යන ලද සියලුම කොකේන් වලින් 8% ක් ඩොමිනිකන් ජනරජය හරහා පැමිණ ඇති බව ඇස්තමේන්තු කර ඇත. මත්ද්‍රව්‍ය නැව්ගත කිරීම් අල්ලා ගැනීමට, සම්බන්ධ වූවන් අත්අඩංගුවට ගෙන පිටුවහල් කිරීමට සහ මුදල් විශුද්ධිකරණයට එරෙහිව සටන් කිරීමට ඩොමිනිකන් ජනරජය වැඩි උත්සාහයක් දැරීය.

ප්‍රචණ්ඩකාරී අපරාධකරුවන්ට බොහෝ විට සැහැල්ලුවෙන් සැලකීම දේශීය මතභේදයට තුඩු දෙන අඛණ්ඩ මූලාශ්‍රයක් වී ඇත. 2010 අප්‍රේල් මාසයේදී, වයස අවුරුදු 15 ත් 17 ත් අතර යෞවනයන් පස් දෙනෙකු කුලී රථ රියදුරන් දෙදෙනෙකුට වෙඩි තබා ඝාතනය කර ඇති අතර, කාණු පිරිසිදු කිරීමේ අම්ලය පානය කිරීමට බල කිරීමෙන් තවත් පස් දෙනෙකු ඝාතනය කර ඇත. 2010 සැප්තැම්බර් 24 වන දින, කුලී රථ රියදුරන්ගේ පවුල්වල විරෝධතා නොතකා, නව යොවුන් වියේ පසුවන්නන්ට වසර තුනේ සිට පහ දක්වා සිර දඬුවම් නියම කරන ලදී.

සංස්කෘතිය

සංස්කෘතික සමමුහුර්තකරණය හේතුවෙන්, ඩොමිනිකන් ජනතාවගේ සංස්කෘතිය සහ සිරිත් විරිත් යුරෝපීය සංස්කෘතික පදනමක් ඇති අතර, අප්‍රිකානු සහ ස්වදේශික ටයිනෝ මූලද්‍රව්‍ය දෙකෙන්ම බලපෑම් ඇති වේ, නමුත් ඩොමිනිකන් සංස්කෘතිය තුළ ආවේණික මූලද්‍රව්‍ය මතුවී ඇත; සංස්කෘතික වශයෙන් ඩොමිනිකන් ජනරජය පුවර්ටෝ රිකෝ, කියුබාව, මධ්‍යම චිලී, ආර්ජන්ටිනාව සහ උරුගුවේ සමඟ ස්පාඤ්ඤ ඇමරිකාවේ වඩාත්ම යුරෝපීය රටවල් අතර වේ. යටත් විජිත යුගයේ ස්පාඤ්ඤ ආයතන ඩොමිනිකන් සංස්කෘතිය සෑදීමේදී ප්‍රමුඛත්වය ගැනීමට සමත් විය. අනෙකුත් කැරිබියානු රටවලට සාපේක්ෂව අප්‍රිකානු වහලුන්ගේ සංස්කෘතිය හා සංස්කෘතික උකහා ගැනීමේ සාපේක්ෂ සාර්ථකත්වයක් ලෙස අප්‍රිකානු සංස්කෘතික බලපෑම තරමක් අඩු විය.

ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය

පල්ලිය සහ කන්‍යාරාමය, යටත් විජිත සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ

19 වන සියවසේ අගභාගයේ වික්ටෝරියානු ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය පුවර්ටෝ ප්ලාටා හි කැපී පෙනේ.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය විවිධ සංස්කෘතීන්ගේ සංකීර්ණ මිශ්‍රණයක් නියෝජනය කරයි. යුරෝපීය යටත් විජිතවාදීන්ගේ ගැඹුරු බලපෑම රට පුරා වඩාත් පැහැදිලිව දක්නට ලැබේ. විසිතුරු මෝස්තර සහ බැරොක් ව්‍යුහයන්ගෙන් සංලක්ෂිත මෙම ශෛලිය, යුනෙස්කෝව විසින් ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ප්‍රදේශයක් වන නගරයේ යටත් විජිත කලාපයේ පිහිටා ඇති, සියලුම ඇමරිකාවන්හි පළමු ආසන දෙව්මැදුර, මාලිගාව, ආරාමය සහ බලකොටුව පිහිටා ඇති සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ අගනුවර තුළ වඩාත් හොඳින් දැකිය හැකිය. මෙම මෝස්තර රට පුරා විලා සහ ගොඩනැගිලි තුළට ගෙන යයි. ස්ටූකෝ බාහිර, ආරුක්කු දොරවල් සහ ජනෙල් සහ රතු ටයිල් කළ වහලවල් අඩංගු ගොඩනැගිලිවල ද එය නිරීක්ෂණය කළ හැකිය.

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ආදිවාසී ජනතාව ද රටේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කර ඇත. ටයිනෝ ජනතාව අත්කම්, කලා කෘති, ගෘහ භාණ්ඩ සහ නිවාස එකට එකතු කිරීම සඳහා මහෝගනී සහ ගුවානෝ (වියළි තල් ගස් කොළ) මත දැඩි ලෙස විශ්වාසය තැබූහ. මඩ, පිදුරු සෙවිලි කළ වහලවල් සහ මහෝගනී ගස් භාවිතා කරමින්, ඔවුන් ගොඩනැගිලි සහ ඇතුළත ගෘහ භාණ්ඩ ස්වභාවික පෙනුමක් ලබා දුන් අතර, දිවයිනේ වටපිටාව සමඟ මිශ්‍ර විය.

මෑතකදී, සංචාරක ව්‍යාපාරයේ නැගීම සහ කැරිබියානු නිවාඩු ගමනාන්තයක් ලෙස ජනප්‍රියතාවය වැඩිවීමත් සමඟ, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පීන් දැන් සුඛෝපභෝගී බව අවධාරණය කරන අති නවීන මෝස්තර ඇතුළත් කිරීමට පටන් ගෙන තිබේ. බොහෝ ආකාරවලින් වාස්තු විද්‍යාත්මක ක්‍රීඩා පිටියක්, විලා සහ හෝටල් නව මෝස්තර ක්‍රියාත්මක කරන අතරම පැරණි දේට නව මුහුණුවරක් ලබා දෙයි. මෙම නව විලාසිතාව සරල කළ, කෝණික කොන් සහ එළිමහන් සහ ගෘහස්ථ අවකාශයන් මිශ්‍ර කරන විශාල කවුළු මගින් සංලක්ෂිත වේ.

දෘශ්‍ය කලා

ඩොමිනිකන් කලාව බොහෝ විට සම්බන්ධ වන්නේ රට පුරා සෑම සංචාරක තෑගි සාප්පුවකම අලෙවි වන දීප්තිමත්, විචිත්‍රවත් වර්ණ සහ රූප සමඟ විය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, රට ස්වාධීන වී ජාතික කලා දර්ශනයක ආරම්භය ඇති වූ 1800 ගණන්වල මැද භාගය දක්වා දිවෙන ලලිත කලාවේ දිගු ඉතිහාසයක් රට සතුව ඇත.

ඓතිහාසිකව, මෙම කාලයේ සිතුවම් ජාතික නිදහසට සම්බන්ධ රූප, ඓතිහාසික දර්ශන, ආලේඛ්‍ය චිත්‍ර මෙන්ම භූ දර්ශන සහ නිශ්චල ජීවිතයේ රූප වටා කේන්ද්‍රගත විය. නව සම්භාව්‍යවාදය සහ රොමෑන්ටිකවාදය අතර සිතුවම් විලාසයන් පැවතුනි. 1920 සහ 1940 අතර කලා දර්ශනය යථාර්ථවාදයේ සහ හැඟීම්වාදයේ ශෛලීන්ගෙන් බලපෑමට ලක් විය. වඩාත් ස්වාධීන සහ තනි ශෛලීන් වර්ධනය කිරීම සඳහා ඩොමිනිකන් කලාකරුවන් පෙර, ශාස්ත්‍රීය ශෛලීන්ගෙන් බිඳී යාම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළහ.

සාහිත්‍ය

ඩොමිනිකන් දේශපාලනඥයෙකු, රෙක්ටර්වරයෙකු සහ කතුවරයෙකු වන ඇන්ඩ්‍රෙස් ලෝපෙස් ද මෙඩ්‍රානෝ (1780 – 1856 මැයි 6) ඩොමිනිකන් ජනරජයේ පළමු ප්‍රබුද්ධ දාර්ශනිකයා බවට පත් වූ අතර ඩොමිනිකන් නිදහසට සහාය දැක්වීය. මෙඩ්‍රානෝ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ 19 වන සියවසේ වැදගත්ම දාර්ශනික කෘතිවලින් එකක් වන තර්කනය, නූතන දර්ශනයේ මූලද්‍රව්‍යයන් (1814) නම් ගිවිසුමක් හෝ මාර්ගෝපදේශයක් ලිවීම සඳහා වන අතර එය ඩොමිනිකන් දර්ශනයේ පළමු පොත සහ ඩොමිනිකන් ජනරජයේ මුද්‍රණය කරන ලද පළමු පොත බවට පත්විය.

20 වන සියවස බොහෝ ප්‍රමුඛ ඩොමිනිකන් ලේඛකයින් ගෙන ආ අතර, ඩොමිනිකන් සාහිත්‍යය පිළිබඳ සංජානනයේ සාමාන්‍ය වැඩිවීමක් දක්නට ලැබුණි. ජුවාන් බොෂ්, පේද්‍රෝ මිර් (ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ජාතික කවියා), අයිඩා කාටජිනා පෝර්ටැටින්, එමිලියෝ රොඩ්‍රිගස් ඩෙමොරිසි (ලිඛිත කෘති 1000කට වඩා ඇති වැදගත්ම ඩොමිනිකන් ඉතිහාසඥයා), මැනුවෙල් ඩෙල් කබ්රාල් (කළු කවියේ ඇතුළත් ප්‍රධාන ඩොමිනිකන් කවියා), හෙක්ටර් ඉන්චස්ටෙගුයි කබ්රාල් (විසිවන සියවසේ කැරිබියානු සමාජ කාව්‍යයේ වඩාත් කැපී පෙනෙන හඬක් ලෙස සැලකේ), මිගෙල් ඇල්ෆොන්සෙකා (පරම්පරාවට අයත් කවියා), රෙනේ ඩෙල් රිස්කෝ (ජූනි 14 ව්‍යාපාරයේ සහභාගී වූ ප්‍රකට කවියා), මැටියෝ මොරිසන් වැනි ලේඛකයින්, තවත් බොහෝ දක්ෂ කතුවරුන් අතර, දිවයින විසිවන සියවසේ සාහිත්‍යයේ වැදගත්ම එකකට පත් කළහ.

නව ඩොමිනිකන් ලේඛකයින් තවමත් ඔවුන්ගේ 20 වන සියවසේ සගයන්ගේ කීර්තිය අත්කර ගෙන නොමැත. කෙසේ වෙතත්, ෆ්‍රෑන්ක් බාස් (2006 සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ පොත් ප්‍රදර්ශනයේ පළමු ත්‍යාගය දිනා ගත්තේය) සහ ජූනොට් ඩියාස් (ඔහුගේ The Brief Wondrous Life of Oscar Wao නවකතාව සඳහා 2008 ප්‍රබන්ධ සඳහා පුලිට්සර් ත්‍යාගය) වැනි ලේඛකයින් 21 වන සියවසේ ඩොමිනිකන් සාහිත්‍යයට නායකත්වය දෙති.

සංගීතය සහ නැටුම්

ජුවාන් ලුයිස් ගුවෙරා (වමේ) විසින් ගායනා කරන ලද මෙරෙන්ගු සහ රෝමියෝ සැන්ටොස් (දකුණේ) විසින් ගායනා කරන ලද බචාටා, ඩොමිනිකන් ජනරජයට ආවේණික වූ ඉතා ජනප්‍රිය සංගීත ප්‍රභේද දෙකකි.

සංගීතමය වශයෙන්, ඩොමිනිකන් ජනරජය මෙරෙන්ගු ලෙස හඳුන්වන ලෝක ජනප්‍රිය සංගීත ශෛලිය සහ ප්‍රභේදය සඳහා ප්‍රසිද්ධය, යනු විනාඩියකට බීට් 120 සිට 160 දක්වා (එය වෙනස් වුවද) තාලයකින් සමන්විත සජීවී, වේගවත් රිද්ම සහ නර්තන සංගීත වර්ගයකි. බෙර, පිත්තල, ස්වර උපකරණ සහ ඇකෝනියන් වැනි සංගීත අංග මෙන්ම තම්බෝරා සහ ගයිරා වැනි ස්පාඤ්ඤ භාෂාව කතා කරන කැරිබියන් වලට අනන්‍ය වූ සමහර අංග මත පදනම් වේ.

එහි සමමුහුර්ත බීට් වල ලතින් බෙර වාදනය, පිත්තල උපකරණ, බාස් සහ පියානෝ හෝ යතුරුපුවරුව භාවිතා වේ. 1937 සහ 1950 අතර බිලෝගේ කැරකස් බෝයිස්, චැපුසෝ සහ ඩමිරොන් "ලොස් රෙයිස් ඩෙල් මෙරෙන්ගු", ජොසෙයිටෝ මැටියෝ සහ වෙනත් අය වැනි ඩොමිනිකන් කණ්ඩායම් විසින් මෙරෙන්ගු සංගීතය ජාත්‍යන්තරව ප්‍රවර්ධනය කරන ලදී. ගුවන්විදුලිය, රූපවාහිනිය සහ ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය එය තවදුරටත් ජනප්‍රිය කළේය. විල්ෆ්‍රිඩෝ වර්ගාස්, ජොනී වෙන්චුරා, ගායක-ගීත රචක ලොස් හර්මානොස් රොසාරියෝ, ජුවාන් ලුයිස් ගුවෙරා, ෆර්නැන්ඩෝ විලාලෝනා, එඩී හෙරේරා, සර්ජියෝ වර්ගාස්, ටෝනෝ රොසාරියෝ, මිලී ක්වෙසාඩා සහ චිචී පෙරල්ටා යන ප්‍රසිද්ධ මෙරෙන්ගු වාදකයින් කිහිප දෙනෙක් වෙති.

සාම්ප්‍රදායික ඇඳුමින් සැරසී පෙළපාළියේ නටන ඩොමිනිකන්වරු

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ගම්බද සහ ග්‍රාමීය ආන්තික අසල්වැසි ප්‍රදේශවල ආරම්භ වූ සංගීත සහ නර්තන ආකාරයක් වන බචාටා මෑත වසරවලදී බෙහෙවින් ජනප්‍රිය වී ඇත. එහි විෂයයන් බොහෝ විට ආදර හැඟීම් ඇති කරයි; විශේෂයෙන් ප්‍රචලිත වන්නේ හෘදයාබාධ සහ දුක පිළිබඳ කතා ය. ඇත්ත වශයෙන්ම, ප්‍රභේදයේ මුල් නම අමර්ගු ("කටුක බව" හෝ "කටුක සංගීතය"), තරමක් අපැහැදිලි (සහ මනෝභාවය-උදාසීන) පදය බචාටා ජනප්‍රිය වන තෙක්. බචාටා බොලෙරෝ ලෙස හඳුන්වන පෑන්-ලතින් ඇමරිකානු ආදර ශෛලියෙන් වර්ධනය වූ අතර තවමත් එයට සමීපව සම්බන්ධ වේ. කාලයත් සමඟ එය මෙරෙන්ගු සහ විවිධ ලතින් ඇමරිකානු ගිටාර් විලාසයන්ගෙන් බලපෑමට ලක්ව ඇත.

පැලෝ යනු දිවයින පුරා සොයාගත හැකි අප්‍රිකානු-ඩොමිනිකන් පූජනීය සංගීතයකි. බෙරය සහ මිනිස් හඬ ප්‍රධාන උපකරණ වේ. පාලෝ වාදනය කරනු ලබන්නේ ආගමික උත්සවවලදී - සාමාන්‍යයෙන් සාන්තුවරයන්ගේ ආගමික මංගල්‍ය දිනවලට සමගාමීව - මෙන්ම ලෞකික සාද සහ විශේෂ අවස්ථා සඳහා ය. එහි මූලයන් මධ්‍යම-බටහිර අප්‍රිකාවේ කොංගෝ කලාපයේ පිහිටා ඇත, නමුත් එය තනු නිර්මාණය කිරීමේදී යුරෝපීය බලපෑම් සමඟ මිශ්‍ර වී ඇත.

සල්සා සංගීතය රට තුළ විශාල ජනප්‍රියත්වයක් ලබා ඇත. 1960 ගණන්වල අගභාගයේදී ෆැනියා ඕල් ස්ටාර්ස් හි නිර්මාතෘ ජොනී පැචෙකෝ වැනි ඩොමිනිකන් සංගීතඥයන් ප්‍රභේදයේ සංවර්ධනය හා ජනප්‍රිය කිරීම සඳහා සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කළහ.

ඩොමිනිකන් රොක් සහ රෙගේටන් ද ජනප්‍රියයි. එහි රංගන ශිල්පීන්ගෙන් බහුතරයක් නොවේ නම්, බොහෝ දෙනෙක් සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ සන්තියාගෝ හි පදනම් වී සිටිති.

විලාසිතා

මෙම රට කලාපයේ වැදගත්ම නිර්මාණ පාසල් දහයෙන් එකක් වන ලා එස්කුවෙලා ඩිසෙනෝ ඩි ඇල්ටෝස් ඩි චාවෝන් සතුව ඇති අතර එය රට විලාසිතා සහ නිර්මාණ ලෝකයේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩකයෙකු බවට පත් කරයි. ප්‍රසිද්ධ විලාසිතා නිර්මාණකරුවෙකු වන ඔස්කාර් ඩි ලා රෙන්ටා 1932 දී ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපත ලැබූ අතර 1971 දී එක්සත් ජනපද පුරවැසියෙකු බවට පත්විය. 1963 වන විට ඔහුට තමාගේම ලේබලය දරන නිර්මාණ තිබුණි. එක්සත් ජනපදයේ ස්ථාපිත වීමෙන් පසු, ඩි ලා රෙන්ටා රට පුරා කඩ සාප්පු විවෘත කළේය. ඔහුගේ කෘති ප්‍රංශ සහ ස්පාඤ්ඤ විලාසිතා ඇමරිකානු විලාසිතාවන් සමඟ මිශ්‍ර කරයි. ඔහු නිව්යෝර්ක්හි පදිංචි වුවද, ඩි ලා රෙන්ටා ඔහුගේ කෘති ලතින් ඇමරිකාවේ ද අලෙවි කළ අතර, එය ඉතා ජනප්‍රිය වූ අතර, ඔහුගේ උපන් ඩොමිනිකන් ජනරජයේ ක්‍රියාකාරීව සිටියේය. එහිදී ඔහුගේ පුණ්‍ය කටයුතු සහ පෞද්ගලික ජයග්‍රහණ නිසා ඔහුට ජුවාන් පැබ්ලෝ ඩුආර්ටේ කුසලතා නියෝගය සහ ක්‍රිස්ටෝබල් කොලොන් නියෝගය හිමි විය. ඩි ලා රෙන්ටා 2014 ඔක්තෝබර් 20 වන දින පිළිකාවෙන් ඇති වූ සංකූලතා හේතුවෙන් මිය ගියේය.

ආහාර පිසීම

දකුණු ස්පාඤ්ඤයේ ඇන්ඩලූසියාවෙන් ලබාගත් රටේ පොදු ආහාරයක් වන චිචරොන් මික්ස්ටෝ.

ඩොමිනිකන් ආහාර ප්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤ, ටයිනෝ සහ අප්‍රිකානු සම්භවයක් ඇති ආහාර වේ. සාමාන්‍ය ආහාර අනෙකුත් ලතින් ඇමරිකානු රටවල සොයාගත හැකි දේට සමාන වේ. එක් උදෑසන ආහාරයක් බිත්තර සහ මැන්ගු (පොඩි කළ, තම්බා කෙසෙල්) වලින් සමන්විත වේ. මැන්ගු වල වඩාත් හෘදයාංගම අනුවාදයන් ගැඹුරු බැදපු මස් (ඩොමිනිකන් සලාමි, සාමාන්‍යයෙන්), චීස් හෝ දෙකම සමඟ ඇත. සාමාන්‍යයෙන් දවසේ විශාලතම සහ වැදගත්ම ආහාර වේල වන දිවා ආහාරය සාමාන්‍යයෙන් බත්, මස්, බෝංචි සහ සලාද වලින් සමන්විත වේ. "ලා බන්ඩෙරා" (වචනාර්ථයෙන් "කොඩිය") යනු වඩාත් ජනප්‍රිය දිවා ආහාර වේලකි; එය සුදු සහල් මත මස් සහ රතු බෝංචි වලින් සමන්විත වේ. සැන්කොචෝ යනු බොහෝ විට මස් වර්ග හතකින් සාදන ලද ඉස්ටුවකි.

ආහාර කිරි නිෂ්පාදන සහ එළවළු වලට වඩා මස් සහ පිෂ්ඨය ප්‍රිය කරයි. බොහෝ කෑම වර්ග සොෆ්‍රිටෝ සමඟ සාදා ඇති අතර එය මස් සඳහා තෙත් අතුල්ලීමක් ලෙස භාවිතා කරන දේශීය ඖෂධ පැළෑටි මිශ්‍රණයක් වන අතර කෑමක සියලු රසයන් මතු කර ගැනීමට බැද ඇත. දකුණු-මධ්‍යම වෙරළ තීරය පුරා, බුල්ගර් හෝ සම්පූර්ණ තිරිඟු, ක්වයිප්ස් හෝ ටිපිලි (බල්ගර් සලාද) ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍යක් වේ. අනෙකුත් ප්‍රියතම ඩොමිනිකන් ආහාර අතර චිචරෝන්, යුකා, කැසබේ, පැස්ටෙලිටෝස් (එම්පනාඩාස්), බටාටා, ඥාමේ, පැස්ටල් එන් හෝජා, චිමිචුරිස් සහ ටෝස්ටෝන් ඇතුළත් වේ.

ඩොමිනිකානුවන් භුක්ති විඳින සමහර සංග්‍රහ වන්නේ අරෝස් කොන් ලෙචේ (හෝ අරෝස් කොන් ඩල්ස්), බිස්කොචෝ ඩොමිනිකානෝ (ලිට්. "ඩොමිනිකන් කේක්"), හැබිචුලාස් කොන් ඩල්ස්, ෆ්ලැන්, ෆ්‍රියෝ ෆ්‍රියෝ (හිම කෝන්ස්), ඩල්ස් ඩි ලෙචේ සහ කැනා (උක්ගස්) ය. ඩොමිනිකන්වරු රස විඳින පාන වර්ග වන්නේ මොරිර් සොසැන්ඩෝ, රම්, බියර්, මාමා ජුවානා, බටිඩාස් (සුමට), ජුගෝස් නැචුරල්ස් (නැවුම්ව මිරිකා ගත් පලතුරු යුෂ), මාබි, කෝපි සහ චාකා (මයිස් කැකියාඕ/කැස්කෙඩෝ, මයිස් කොන් ඩල්ස් සහ මයිස් කොන් ලෙචේ ලෙසද හැඳින්වේ), සැන් ජුවාන් වැනි රටේ දකුණු පළාත්වල පමණක් දක්නට ලැබෙන අවසාන අයිතමයයි.

ජාතික සංකේත

බයහිබේ රෝස

ඩොමිනිකන් ජනරජයේ වැදගත් සංකේත කිහිපයක් වන්නේ ධජය, ලාංඡනය සහ හිම්නෝ නැෂනල් යන නමින් නම් කර ඇති ජාතික ගීයයි. ධජයේ විශාල සුදු කුරුසයක් ඇති අතර එය එය කාර්තු හතරකට බෙදා ඇත. කාර්තු දෙකක් රතු වන අතර දෙකක් නිල් වේ. රතු පැහැය විමුක්තිදායකයින් විසින් වැගිරවූ රුධිරය නියෝජනය කරයි. නිල් පැහැය ජාතිය කෙරෙහි දෙවියන් වහන්සේගේ ආරක්ෂාව ප්‍රකාශ කරයි. සුදු කුරුසය අනාගත පරම්පරාවන්ට නිදහස් ජාතියක් දායාද කිරීම සඳහා විමුක්තිදායකයින්ගේ අරගලය සංකේතවත් කරයි. විකල්ප අර්ථකථනයක් නම් නිල් පැහැය ප්‍රගතිය සහ නිදහස පිළිබඳ පරමාදර්ශ නියෝජනය කරන අතර සුදු පැහැය ඩොමිනිකන්වරුන් අතර සාමය සහ සමගිය සංකේතවත් කරන බවයි.

කුරුසයේ මධ්‍යයේ ජාතික ධජයට සමාන වර්ණවලින් යුත් ඩොමිනිකන් ලාංඡනය ඇත. ලාංඡනය රතු, සුදු සහ නිල් ධජයෙන් ඔතා ඇති පලිහක් බයිබලයක්, රන් කුරුසයක් සහ ඊතල සමඟ නිරූපණය කරයි; පලිහ ඔලිව් අත්තකින් (වමේ) සහ තල් අත්තකින් (දකුණේ) වට කර ඇත. බයිබලය සාම්ප්‍රදායිකව සත්‍යය සහ ආලෝකය නියෝජනය කරයි. රන් කුරුසය වහල්භාවයෙන් මිදීම සංකේතවත් කරන අතර ඊතල උතුම් සොල්දාදුවන් සහ ඔවුන්ගේ ආඩම්බර හමුදාව සංකේතවත් කරයි. පලිහට ඉහළින් ඇති නිල් පැහැති පීත්ත පටියක "ඩියෝස්, පැට්‍රියා, ලිබර්ටාඩ්" (එනම් "දෙවියන් වහන්සේ, පිය දේශය, නිදහස") යනුවෙන් ලියා ඇත. පලිහ යට රතු පීත්ත පටියක "රෙපබ්ලිකා ඩොමිනිකානා" (එනම් "ඩොමිනිකන් ජනරජය") යනුවෙන් ලියා ඇත. ලෝකයේ ඇති සියලුම ධජ අතරින් බයිබලයක නිරූපණය ඩොමිනිකන් ධජයට අනන්‍ය වේ.

ජාතික මල ආවේණික බයාහිබේ රෝස (ලියුන්බර්ගේරියා ක්විස්කෙයානා) වන අතර ජාතික ගස බටහිර ඉන්දීය මහෝගනී (ස්වීටීනියා මහගෝනි) වේ. ජාතික පක්ෂියා වන්නේ තවත් ආවේණික විශේෂයක් වන සිගුවා පැල්මෙරා හෝ පාම්චැට් (ඩුලස් ඩොමිනිකස්) ය.

ඩොමිනිකන් ජනරජය ජනවාරි 21 වන දින එහි අනුග්‍රාහකයාට ගෞරවයක් වශයෙන්, ජනවාරි 26 වන දින ඩුආර්ටේගේ දිනය සමරනු ලබන්නේ එහි ආරම්භක පියෙකු වන පෙබරවාරි 27 වන දින නිදහස් දිනය, අගෝස්තු 16 වන දින ප්‍රතිසංස්කරණ දිනය, සැප්තැම්බර් 24 වන දින වර්ජන් ඩි ලාස් මර්සිඩීස් සහ නොවැම්බර් 6 වන දින ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා දිනයයි.

ක්‍රීඩා

ඩොමිනිකන් ස්වදේශික සහ මේජර් ලීග් බේස්බෝල් ක්‍රීඩක ඇල්බට් පුජොල්ස්

බේස්බෝල් යනු ඩොමිනිකන් ජනරජයේ වඩාත්ම ජනප්‍රිය ක්‍රීඩාවයි.:59 ඩොමිනිකන් වෘත්තීය බේස්බෝල් ලීගය කණ්ඩායම් හයකින් සමන්විත වේ. එහි වාරය සාමාන්‍යයෙන් ඔක්තෝබර් මාසයේ ආරම්භ වී ජනවාරි මාසයේදී අවසන් වේ. එක්සත් ජනපදයෙන් පසු, ඩොමිනිකන් ජනරජයේ දෙවන වැඩිම මේජර් ලීග් බේස්බෝල් (MLB) ක්‍රීඩකයින් සංඛ්‍යාව ඇත. 1956 සැප්තැම්බර් 23 වන දින MLB ​​හි ඩොමිනිකන්-උපත ලැබූ පළමු ක්‍රීඩකයා බවට ඔසී වර්ජිල් ජ්‍යෙෂ්ඨයා පත්විය. 2024 වන විට, ඩොමිනිකන්-උපත ලැබූ ක්‍රීඩකයින් පස් දෙනෙකු - ඇඩ්‍රියන් බෙල්ට්‍රේ, ව්ලැඩිමීර් ගුරේරෝ, ජුවාන් මරිචල්, පෙඩ්‍රෝ මාර්ටිනෙස් සහ ඩේවිඩ් ඔර්ටිස් - බේස්බෝල් හෝල් ඔෆ් ෆේම් වෙත තේරී පත් වී ඇත. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපත ලැබූ අනෙකුත් කැපී පෙනෙන බේස්බෝල් ක්‍රීඩකයින් වන්නේ ජෝස් බවුටිස්ටා, රොබින්සන් කැනෝ, රිකෝ කාර්ටි, බාර්ටෝලෝ කොලොන්, නෙල්සන් කෲස්, එඩ්වින් එන්කාර්නේසියන්, ක්‍රිස්ටියන් ජේවියර්, උබල්ඩෝ ජිමිනෙස්, ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ලිරියානෝ, ප්ලැසිඩෝ පොලැන්කෝ, ඇල්බට් පුජොල්ස්, හැන්ලි රමිරෙස්, මැනී රමිරෙස්, ජෝස් රෙයිස්, ඇල්ෆොන්සෝ සොරියානෝ, සැමී සෝසා, ජුවාන් සෝටෝ, ප්‍රනාන්දු ටැටිස් ජූනියර්, මිගෙල් ටෙජාඩා, ෆ්‍රේම්බර් වැල්ඩෙස් සහ එලී ඩි ලා කෲස් ය. ෆෙලිපේ ඇලූ කළමනාකරුවෙකු ලෙසද සහ සාමාන්‍යාධිකාරීවරයෙකු ලෙස ඕමාර් මිනායා ද සාර්ථකත්වය භුක්ති විඳ ඇත. 2013 දී, ඩොමිනිකන් කණ්ඩායම ලෝක බේස්බෝල් ක්ලැසික් ජයග්‍රහණය කිරීම සඳහා අපරාජිතව ඉදිරියට ගියේය.

බොක්සිං ක්‍රීඩාවේදී, රට ලෝක මට්ටමේ සටන්කරුවන් ගණනාවක් සහ කාලෝස් කෲස්, ඔහුගේ සහෝදරයා වන ලියෝ, ජුවාන් ගුස්මන් සහ ජෝන් ගුස්මන් වැනි ලෝක ශූරයන් කිහිප දෙනෙකු බිහි කර ඇත.

පැසිපන්දු ක්‍රීඩාව ද සාපේක්ෂව ඉහළ ජනප්‍රියත්වයක් භුක්ති විඳියි. ටිටෝ හෝර්ෆර්ඩ්, ඔහුගේ පුත් ඇල්, ෆෙලිපේ ලෝපෙස් සහ ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ගාර්ෂියා යන අය ඩොමිනිකන් ජනරජයේ උපන් ක්‍රීඩකයින් අතර වේ. වර්තමානයේ හෝ ජාතික පැසිපන්දු සංගමයේ (NBA) සිටින ක්‍රීඩකයින් අතර වේ.

ඔලිම්පික් රන් පදක්කම්ලාභී සහ ලෝක ශූර කඩුලු පැනීමේ ක්‍රීඩක ෆීලික්ස් සැන්චෙස් ඩොමිනිකන් ජනරජයෙන් පැමිණි අයෙකි, හිටපු NFL ආරක්ෂක අන්තයේ ලුයිස් කැස්ටිලෝ සහ 2020 ලෝක සහ යුරෝපීය සයික්ලෝ-ක්‍රොස් ශූර සෙලින් ඩෙල් කාර්මන් අල්වරාඩෝ ද එසේමය.

අනෙකුත් වැදගත් ක්‍රීඩා වන්නේ 1916 දී එක්සත් ජනපද මැරීන් භටයින් විසින් හඳුන්වා දුන් සහ ඩොමිනිකන් වොලිබෝල් සම්මේලනය විසින් පාලනය කරන ලද වොලිබෝල්, 2008 දී ගේබ්‍රියෙල් මර්සිඩීස් ඔලිම්පික් රිදී පදක්කමක් දිනාගත් ටයිකොන්ඩෝ සහ ජූඩෝ ය.

සටහන්

1. ; ස්පාඤ්ඤ: República Dominicana, pronounced
2. ඩොමිනිකන් ජනරජයේ "ඉන්ඩියෝ" යන පදය ආදිවාසී පරම්පරාවක් ඇති පුද්ගලයින් සමඟ සම්බන්ධ නොවන නමුත් මිශ්‍ර පරම්පරාවක් හෝ සැහැල්ලු සහ අඳුරු සමේ වර්ණයක් ඇති පුද්ගලයින් සමඟ සම්බන්ධ වේ.
3. හයිටියෙන් රජයේ ක්‍රියාමාර්ගවලට හේතු වී ඇත. හයිටියෙන් සංක්‍රමණය වීම ඩොමිනිකන්වරුන් සහ හයිටි ජාතිකයන් අතර ආතතීන් වැඩි කර ඇත. ඩොමිනිකන් ජනරජය වෙනිසියුලාව සිට පැමිණි නීතිවිරෝධී සංක්‍රමණිකයන් 114,050 කට නිවහන වේ.

යොමු කිරීම්

1. "REPÚBLICA DOMINICANA: Población de 12 años y más, por percepción del informante acerca de las facciones, color de piel y otras características culturales de los miembros del hogar, según región, provincia y grupos de edades". one.gob.do. 30 September 2024. සම්ප්‍රවේශය 19 October 2024.
2. International Religious Freedom Report 2022 Dominican Republic, US State Department, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor.
3. Roorda, Eric Paul (April 28, 2016). Historical Dictionary of the Dominican Republic. . ISBN . January 11, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය December 20, 2017 – via Google Books.
4. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; CIADemo නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
5. Historia de la República Dominicana. Ediciones Doce Calles, S.L. 2010. p. 409. ISBN . January 11, 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 1, 2013.
6. "II República Dominicana". Rincon del Vago. January 20, 2013. December 4, 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය January 20, 2013.
7. "12 de julio de 1924, una fecha relegada al olvido". Diario Libre. August 18, 2012. October 15, 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය September 24, 2014.
8. "La Tercera República: La fragua de nuestra contemporaneidad". Hoy. May 11, 2013. December 4, 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය May 11, 2013.
9. Cuarta República (1966-presente). Hechos Históricos Republica Dominicana. 2015. December 21, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 13, 2015.
10. "Macrotrends Historical Population Database, 2025. (DO)". macrotrends.net. 1 January 2025. සම්ප්‍රවේශය 7 January 2025.