ඇතැම්විට සරල ලෙස චන්ද්රගුප්ත ලෙස හැඳින්වෙන, චන්ද්රගුප්ත මෞර්ය (සංස්කෘත: चन्द्रगुप्त मौर्य), (උපත ක්රිපූ ගණන්, පාලනය ක්රිපූ ගණන් – ක්රිපූ ගණන් ), මෞර්ය අධිරාජ්යයේ නිර්මාතෘ විය. වැඩි කොටසක් එක්සේසත් කිරීමෙහි ලා චන්ද්රගුප්ත සමත් විය. ඉන්දියාව පළමුවෙන් එක්සේසත් කළ තැනැත්තා ලෙසද ඉන්දියාවේ පළමු සැබෑ අධිරාජයා ලෙසද චන්ද්රගුප්ත සැලකීමෙහි ලා ඉහත කරුණ ඉවහල් විය. විදේශීය ග්රීක හා ලතින් විස්තරයන්හි, චන්ද්රගුප්ත හැඳින්වෙනුයේ සන්ඩ්රොකුප්ටොස් (Σανδρόκυπτος), සන්ඩ්රොකොට්ටොස් (Σανδρόκοττος) හෝ ඇන්ඩ්රොකොට්ටුස් ලෙසිනි.
චන්ද්රගුප්ත මෞර්ය | |
---|---|
චන්ද්රගුප්ත මෞර්ය නිරූපිත නූතන ප්රතිමාවක්, | |
1වන | |
රාජ්ය සමය | ආ. ක්රි.පූ. 321 – ආ. ක්රි.පූ. 297 |
අනුප්රාප්තිකයා | බින්දුසාර (පුත්රයා) |
මරණය | ක්රි.පූ. 297 , කර්ණාටක (ජෛන පුරාවෘත්ත) |
වල්ලභයා | සහ ගේ දියණියක්ඔහුගේ මුණුපුරා වනු යෙ මුලු භාරතයම එක් දෙසත් කරන ලද මහ රජ අශොකය |
දරුවන් | බින්දුසාර |
රාජවංශය | මෞර්ය |
මව | මූරා |
ආගම | හින්දු ආගම පසුව ජෛන ආගම |
චන්ද්රගුප්තයන්ගේ විජයග්රහණයන්ට පෙරාතුව, කුඩා ප්රාදේශීය රාජධානින් ගණනාවක් වයඹදිග අර්ධද්වීපය තුළ සිය බලපරාක්රමය පැතිරවූ අතර, තුල ජයකෙහෙලි නැංවූයේ නන්ද අධිරාජ්යයයි. චන්ද්රගුප්තයන්ගේ අභිභවනයන්ට පසුව, මෞර්ය අධිරාජ්යය නැගෙනහිරින් බෙංගාලය සහ ඇසෑමය සිට, බටහිරින් ඇෆ්ගනිස්තානය හා දක්වාද, උතුරින් (වයඹ) හා නේපාලය(ඊසාන) සිට, දකුණින් ඩෙකෑන් සානුව දක්වාද පැතිරිණි.
ඔහු යම්තම් 20 වැනි වියපත් වත්ම ඇලෙක්සැන්ඩරයන්ගේ යන් පරාජය කිරීම හා නන්ද අධිරාජ්යය අභිභවනය කිරීමෙහි සිට, දකුණුදිග ආසියාව තුළ මධ්යගත පාලනය නතු කර ගැනීම දක්වා විහිදෙන, ඔහුගේ මස්තකප්රාප්තීන්, ඉන්දියානු ඉතිහාසයේ අති සුප්රකට සිද්ධීන් ලෙස තවමත් සැලකේ. වසර දෙදහසක් ඉක්මවීමෙන් පසුවද, චන්ද්රගුප්ත හා, මහා අශෝක ඇතුළු ඔහුගේ අනුප්රාප්තිකයන්ගේ සම්ප්රසාධනයන්, දකුණු ආසියාතික හා ලෝක ඉතිහාසයෙහි පුරාවෘත්ත අධ්යයනයෙහි විෂය වස්තූන්ව පවතියි. ග්රීසියේ සෙලියුසිඩ් රාජ්යයේ පාලකයා වන සෙලියුකස් I සමඟ චන්ද්රගුප්ත නැවතත් යුද්ධයකට එළඹුණි. 305 පූර්ව පොදු යුගයේදී ඇති වූ මහා සංග්රාමයේ දී ඔහු විසින් ඉන්දියාවේ වයඹ දිග ප්රදේශ නැවතත් අල්ලාගැනීමට උත්සාහ කරන ලදි. එහෙත් ඔහු අසාර්ථක විය. අවසානයේ පාලකයෝ දෙදෙනා සාම ගිවිසුමකට එකඟ වූහ. රණකාමී ගිවිසුම අවසන් විය. රජ පෙළපත් අතර විවාහ සම්බන්ධතා සහ ග්රීසියේ වැසියන් සහ ඉන්දියානු වැසියන් අතර විවාහ සම්බන්ධකම් ගොඩ නැගුණි. චන්ද්රගුප්තට පැරපාමිසාදය (කාම්බෝජ සහ ගාන්ධාර), ඇරකෝසියා (කන්දහාර්) සහ ගෙඩ්රෝසියා( බලුකිස්ථානය) යන මාණ්ඩලික ප්රදේශ හිමි වූ අතර සෙලියුකස්I ට යුධ ඇතුන් 500 ක් ලැබුණි. 301 වන පූර්ව පොදු යුගයේ දී ඇති වූ ඉප්සස් යුද්ධයේ දී බටහිර හෙල්ලනිස්ටික් රජු පරදා ජයග්රහණය ලැබීමට සෙලියකස් I ට ඇතුන් බෙහෙවින් උපකාරී විය. අනතුරුව ජාත්යන්තර සම්බන්ධතා පිහිටවූ අතර ඵෙතිහාසික වෙගස්තීනුවන්, ඩෙයිමාකෝස් සහ ඩයිනිසියස් වැනි ග්රීසින් කිහිපදෙනෙකුම මයුර රජ මාළිගයේ වාසය කළහ.
චන්ද්රගුප්ත, පාඨලීපුත්රයේ විශාල පාලක මණ්ඩලයක් සහිතව ශක්තිමත් මධ්යම රාජ්යයක් පිහිට වුයේය. මෙගස්තීනුන්ට අනුව මෙම මාළිගය ද්වාර 64 කින් සහ කුළුණු 570 කින් යුක්ත දැවමය බිත්තියකින් වටවී තිබුණි. එය අසිරිමත් අසමසම සූසා සහ එක්බැටානා වැනි මාළිගාවලටත් තරඟකාරී එකක් විය. චන්ද්රගුප්තගේ පුත් බින්දුසාර, ඔහුගේ මයුර රාජ්යයේ පාලනය දකුණු ඉන්දියාව දක්වා ව්යාප්ත කළේය. ඔහුගේ මාළිගයේ ඩෙයිමාකස් (ස්ට්රාබෝI 70 ) නම් ග්රීක තානාපතිවරයෙක් ද සිටියේ ය.
මූලාශ්ර
- උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>
ටැගය;britchandrag
නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - Upinder Singh 2016, පිටු අංකය: 331.
- Mookerji 1988, පිටු අංකය: 40.
- Asha Raj Kumari (1996). Ancestry and achievements of Chandragupta Maurya, in Prajñā-bhāratī. K.P. Jayaswal Research Institute. pp. 112–113. 655222361.
- Upinder Singh 2016, පිටු අංකය: 330.
- Mookerji 1988, පිටු අංක: 40-41.
- Kulke, Hermann (1998) [1986]. A History of India (Third Edition ed.). London: Routledge. p. 59. .
{{}}
:|edition=
has extra text (); Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) () - Kulke and Rothermund 1998:62
- Boesche, Roger (2003). "Kautilya's Arthaśāstra on War and Diplomacy in Ancient India". The Journal of Military History. 67 (1): 9–37. doi:10.1353/jmh.2003.0006. ISSN 0899-3718.
{{}}
: External link in
(); Unknown parameter|title=
|month=
ignored () - (ed), , 1870, Vol 3 p. 705-6
- Shastri, Nilakantha (1967). Age of the Nandas and Mauryas. Delhi: Motilal Banarsidass. p. 26. .
{{}}
: Text "Second Edition" ignored () - Bruce Vaughn (2004). "Indian Geopolitics, the United States and Evolving Correlates of Power in Asia", Geopolitics 9 (2), p. 440-459.
- H. Goetz (1955). "Early Indian Sculptures from Nepal", Artibus Asiae 18 (1), p. 61-74.
- The Span of the Mauryan Empire, Kamat's Potpurri, accessed 9 September 2007
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්රපටය, පොත, ක්රීඩාව, ක්රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
ඇත ම ව ට සරල ල ස චන ද රග ප ත ල ස හ ඳ න ව න චන ද රග ප ත ම ර ය ස ස ක ත चन द रग प त म र य උපත ක ර ප ගණන ප ලනය ක ර ප ගණන ක ර ප ගණන ම ර ය අධ ර ජ යය න ර ම ත ව ය ව ඩ ක ටසක එක ස සත ක ර ම හ ල චන ද රග ප ත සමත ව ය ඉන ද ය ව පළම ව න එක ස සත කළ ත න ත ත ල සද ඉන ද ය ව පළම ස බ අධ ර ජය ල සද චන ද රග ප ත ස ලක ම හ ල ඉහත කර ණ ඉවහල ව ය ව ද ශ ය ග ර ක හ ලත න ව ස තරයන හ චන ද රග ප ත හ ඳ න ව න ය සන ඩ ර ක ප ට ස Sandrokyptos සන ඩ ර ක ට ට ස Sandrokottos හ ඇන ඩ ර ක ට ට ස ල ස න චන ද රග ප ත ම ර යචන ද රග ප ත ම ර ය න ර ප ත න තන ප රත ම වක 1වනර ජ ය සමයආ ක ර ප 321 ආ ක ර ප 297අන ප ර ප ත කය බ න ද ස ර ප ත රය මරණයක ර ප 297 කර ණ ටක ජ න ප ර ව ත ත වල ලභය සහ ග ද යණ යක ඔහ ග ම ණ ප ර වන ය ම ල භ රතයම එක ද සත කරන ලද මහ රජ අශ කයදර වන බ න ද ස රර ජව ශයම ර යමවම ර ආගමහ න ද ආගම පස ව ජ න ආගම චන ද රග ප තයන ග ව ජයග රහණයන ට ප ර ත ව ක ඩ ප ර ද ශ ය ර ජධ න න ගණන වක වයඹද ග අර ධද ව පය ත ළ ස ය බලපර ක රමය ප ත රව අතර ත ල ජයක හ ල න ව ය නන ද අධ ර ජ යයය චන ද රග ප තයන ග අභ භවනයන ට පස ව ම ර ය අධ ර ජ යය න ග නහ ර න බ ග ලය සහ ඇස මය ස ට බටහ ර න ඇෆ ගන ස ත නය හ දක ව ද උත ර න වයඹ හ න ප ලය ඊස න ස ට දක ණ න ඩ ක න ස න ව දක ව ද ප ත ර ණ ඔහ යම තම 20 ව න ව යපත වත ම ඇල ක ස න ඩරයන ග යන පර ජය ක ර ම හ නන ද අධ ර ජ යය අභ භවනය ක ර ම හ ස ට දක ණ ද ග ආස ය ව ත ළ මධ යගත ප ලනය නත කර ග න ම දක ව ව හ ද න ඔහ ග මස තකප ර ප ත න ඉන ද ය න ඉත හ සය අත ස ප රකට ස ද ධ න ල ස තවමත ස ලක වසර ද දහසක ඉක මව ම න පස වද චන ද රග ප ත හ මහ අශ ක ඇත ළ ඔහ ග අන ප ර ප ත කයන ග සම ප රස ධනයන දක ණ ආස ය ත ක හ ල ක ඉත හ සය හ ප ර ව ත ත අධ යයනය හ ව ෂය වස ත න ව පවත ය ග ර ස ය ස ල ය ස ඩ ර ජ යය ප ලකය වන ස ල ය කස I සමඟ චන ද රග ප ත න වතත ය ද ධයකට එළඹ ණ 305 ප ර ව ප ද ය ගය ද ඇත ව මහ ස ග ර මය ද ඔහ ව ස න ඉන ද ය ව වයඹ ද ග ප රද ශ න වතත අල ල ග න මට උත ස හ කරන ලද එහ ත ඔහ අස ර ථක ව ය අවස නය ප ලකය ද ද න ස ම ග ව ස මකට එකඟ ව හ රණක ම ග ව ස ම අවසන ව ය රජ ප ළපත අතර ව ව හ සම බන ධත සහ ග ර ස ය ව ස යන සහ ඉන ද ය න ව ස යන අතර ව ව හ සම බන ධකම ග ඩ න ග ණ චන ද රග ප තට ප ර ප ම ස දය ක ම බ ජ සහ ග න ධ ර ඇරක ස ය කන දහ ර සහ ග ඩ ර ස ය බල ක ස ථ නය යන ම ණ ඩල ක ප රද ශ හ ම ව අතර ස ල ය කස I ට ය ධ ඇත න 500 ක ල බ ණ 301 වන ප ර ව ප ද ය ගය ද ඇත ව ඉප සස ය ද ධය ද බටහ ර හ ල ලන ස ට ක රජ පරද ජයග රහණය ල බ මට ස ල යකස I ට ඇත න බ හ ව න උපක ර ව ය අනත ර ව ජ ත යන තර සම බන ධත ප හ ටව අතර ඵ ත හ ස ක ව ගස ත න වන ඩ ය ම ක ස සහ ඩය න ස යස ව න ග ර ස න ක හ පද න ක ම මය ර රජ ම ළ ගය ව සය කළහ චන ද රග ප ත ම ර ය අධ ර ජ යය ක ර ස ත ප ර ව 290 චන ද රග ප ත ප ඨල ප ත රය ව ශ ල ප ලක මණ ඩලයක සහ තව ශක ත මත මධ යම ර ජ යයක ප හ ට ව ය ය ම ගස ත න න ට අන ව ම ම ම ළ ගය ද ව ර 64 ක න සහ ක ළ ණ 570 ක න ය ක ත ද වමය බ ත ත යක න වටව ත බ ණ එය අස ර මත අසමසම ස ස සහ එක බ ට න ව න ම ළ ග වලටත තරඟක ර එකක ව ය චන ද රග ප තග ප ත බ න ද ස ර ඔහ ග මය ර ර ජ යය ප ලනය දක ණ ඉන ද ය ව දක ව ව ය ප ත කළ ය ඔහ ග ම ළ ගය ඩ ය ම කස ස ට ර බ I 70 නම ග ර ක ත න පත වරය ක ද ස ට ය ය ම ල ශ රඋප ට ද ක ව ම ද ෂය අන ත ක lt ref gt ට ගය britchandrag නම ත ආශ ර යන සඳහ ක ස ද ප ළක සපය න ත බ ණ Upinder Singh 2016 ප ට අ කය 331 Mookerji 1988 ප ට අ කය 40 Asha Raj Kumari 1996 Ancestry and achievements of Chandragupta Maurya inPrajna bharati K P Jayaswal Research Institute pp 112 113 655222361 Upinder Singh 2016 ප ට අ කය 330 Mookerji 1988 ප ට අ ක 40 41 Kulke Hermann 1998 1986 A History of India Third Edition ed London Routledge p 59 ISBN 0 415 15481 2 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite book class mw redirect title ස ක ල ල Cite book cite book a edition has extra text help Unknown parameter coauthors ignored author suggested help Kulke and Rothermund 1998 62 Boesche Roger 2003 Kautilya s Arthasastra on War and Diplomacy in Ancient India The Journal of Military History 67 1 9 37 doi 10 1353 jmh 2003 0006 ISSN 0899 3718 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite journal title ස ක ල ල Cite journal cite journal a External link in code class cs1 code title code help Unknown parameter month ignored help ed 1870 Vol 3 p 705 6 Shastri Nilakantha 1967 Age of the Nandas and Mauryas Delhi Motilal Banarsidass p 26 ISBN 81 208 0465 1 a href wiki E0 B7 83 E0 B7 90 E0 B6 9A E0 B7 92 E0 B6 BD E0 B7 8A E0 B6 BD Cite book class mw redirect title ස ක ල ල Cite book cite book a Text Second Edition ignored help Bruce Vaughn 2004 Indian Geopolitics the United States and Evolving Correlates of Power in Asia Geopolitics 9 2 p 440 459 H Goetz 1955 Early Indian Sculptures from Nepal Artibus Asiae 18 1 p 61 74 The Span of the Mauryan Empire Kamat s Potpurri accessed 9 September 2007