සිංහල - පෘතුගීසි යුද්ධය යනු 1527 සිට 1658 දක්වා පෘතුගීසි අධිරාජ්යයට එරෙහිව සිංහල රාජධානි සහ ඔවුන්ගේ සහචරයින් අතර ශ්රී ලංකාවේ සංක්රාන්ති හා උඩරට යුගයේ පැවති ගැටුම් මාලාවකි. සොළොස් වන සියවසේ අර්බුදය (1521-1597) ආරම්භ වූයේ සිංහල රාජධානිය බෙදූ විජයබා කොල්ලයෙනි, පසුව කෝට්ටේ කේන්ද්ර කර ගත්හ. රට සහෝදරයන් තිදෙනෙකු ලෙස බෙදී ගිය අතර එහි අනුප්රාප්තික යුද්ධ මාලාවක් ඇති විය. ශ්රී ලංකාවට පැමිණි පෘතුගීසීන් බොහෝ දුරට අහම්බයක් වූ අතර, ශ්රී ලංකාවේ අභ්යන්තර කටයුතු වලට මැදිහත් වී දිවයිනේ මුහුදු ප්රදේශ පාලනය කර එහි ලාභදායී විදේශ වෙළඳාම පාලනය කිරීමට උත්සාහ කළේ ද මේ අවස්ථාවේදී ය.
සිංහල–පෘතුගීසි ගැටුම් | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
the හි කොටසකි | ||||||||
The Portuguese army at Kandy during the , by | ||||||||
| ||||||||
යුද්ධාවතීරයන් | ||||||||
Kingdom of Kandy Supported by: | Kingdom of Kotte | From 1638: | ||||||
ආඥාපතියන් සහ නායකයන් | ||||||||
Rajasinha I † | † † † | Adam Westerwold |
බෙදුණු රාජධානි අතර පැවති දේශපාලන එදිරිවාදිකම් සූරාකමින්, සේවාදායක පාලකයින් රාජධානි කිහිපයක සිංහාසනයට පත් කිරීම සහ වෙනත් ප්රදේශ සෘජුවම පාලනය කිරීම තුළින් පෘතුගීසීන් දිවයිනේ සිය බලපෑම පුළුල් කළහ. මෙම කූට උපක්රම මඟින් 1551 සිට කෝට්ටේ රාජධානිය පාලනය කිරීමට ඔවුන්ට හැකි වූ නමුත් එහි ප්රධාන ප්රතිලාභියා වූයේ 1521 සිට 1587 දක්වා කාලය තුළ ලංකාවේ බොහෝ ප්රදේශ ආවරණය වන පරිදි ව්යාප්ත කිරීමට හැකි වූවාය. අනතුරුව සීතාවක පළමුවන රාජසිංහ රජු පෘතුගීසීන් දිවයිනෙන් පලවා හැරීමට උත්සාහ කළ නමුත් 1587-88 දී කොළඹ වටලෑමේදී දැඩි අලාභ හානි සිදු විය. අලුතින් යටත් කරගත් බොහෝ ප්රදේශ සීතාවකට එරෙහිව කැරලි ගැසූහ. බෙදුනු හා අසංවිධානාත්මක ප්රතිවාදී රාජධානි පෘතුගීසි ව්යාප්තිය සඳහා පහසු ඉලක්ක බවට පත් විය. මිලිටරි ගැටුම් මාලාවකින් සහ දේශපාලන උපක්රම මාලාවකින්, පෘතුගීසීන් යාපනය (1591), රයිගම (1593) සහ සීතාවක (1593) යන රාජධානි පාලනය කළහ.
1592 දී පෘතුගීසීන් විසින් මහනුවර රාජධානියේ සිංහාසනය මත සේවාදායක පාලකයෙකු පත් කළ නමුත් සැක කටයුතු අවස්ථාවන්හිදී ඔහු මිය ගිය අතර ඔවුන්ට ඉවත් වීමට සිදු විය. ශ්රී ලංකාවේ අවසාන ප්රධාන රාජධානිය යටත් කර ගැනීමට උත්සාහ කළ පෘතුගීසීන් 1594 දන්තුරේ ව්යාපාරයේදී මහනුවර වෙත පූර්ණ හමුදා ආක්රමණය දියත් කළහ. උඩරට ගරිල්ලා යුද්ධයෙන් ඔවුන්ගේ මුළු හමුදාවම අතුගා දැමීමත් සමඟ පෘතුගීසීන්ට මෙම ආක්රමණය ව්යසනයක් විය. යුද්ධය ඇණහිටීමකට ලක් වූ අතර, මහනුවර අල්ලා ගැනීමට පෘතුගීසීන් ගත් උත්සාහයන් පුන පුනා ප්රතික්ෂේප කළ අතර, අනෙක් අතට පෘතුගීසීන් දිවයිනෙන් පලවා හැරීමට උඩරට හමුදාවන්ට නොහැකි විය. පෘතුගීසීන්ගේ බල ප්රදේශය සහ උඩරට රාජධානිය යන දෙඅංශයේම කැරලි මාලාවක් 1621 දී දෙපාර්ශ්වයම එකඟතාවයකට ගෙන ඒමට හේතු විය. ගිවිසුමෙන් මහනුවර නිල වශයෙන් පෘතුගාලයේ යටත් විජිතයක් බවට පත් වූ නමුත් යථාර්ථයේ දී එහි ස්වාධීනත්වය පවත්වා ගෙන යන ලදී. මෙමගින් දෙපාර්ශවයටම තම තමන්ගේ ප්රදේශයන්හි කැරලි මර්දනය කිරීමට හැකි වූ අතර ඊළඟ අවුරුදු දාහත තුළ ඔවුන් අතර ruජු ගැටුම අවසන් විය. 1621 දී වන්නි අධිපතීන් යටත් කර ගැනීමට ද පෘතුගීසීන්ට හැකි විය.
ආශ්රිත
සටහන්
මූලාශ්ර
උපහරණ
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්රපටය, පොත, ක්රීඩාව, ක්රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
ස හල ප ත ග ස ය ද ධය යන 1527 ස ට 1658 දක ව ප ත ග ස අධ ර ජ යයට එර හ ව ස හල ර ජධ න සහ ඔව න ග සහචරය න අතර ශ ර ල ක ව ස ක ර න ත හ උඩරට ය ගය ප වත ග ට ම ම ල වක ස ළ ස වන ස යවස අර බ දය 1521 1597 ආරම භ ව ය ස හල ර ජධ න ය බ ද ව ජයබ ක ල ලය න පස ව ක ට ට ක න ද ර කර ගත හ රට සහ දරයන ත ද න ක ල ස බ ද ග ය අතර එහ අන ප ර ප ත ක ය ද ධ ම ල වක ඇත ව ය ශ ර ල ක වට ප ම ණ ප ත ග ස න බ හ ද රට අහම බයක ව අතර ශ ර ල ක ව අභ යන තර කටය ත වලට ම ද හත ව ද වය න ම හ ද ප රද ශ ප ලනය කර එහ ල භද ය ව ද ශ ව ළඳ ම ප ලනය ක ර මට උත ස හ කළ ද ම අවස ථ ව ද ය ස හල ප ත ග ස ග ට ම the Crisis of the Sixteenth Century හ ක ටසක The Portuguese army at Kandy during the campaign of Danture by Philippus Baldaeusද නය1518 1658ප හ ට මSri Lankaප රත ඵලයEnd of the kingdoms of Kotte Sitawaka Jaffna and Raigama Establishment then destruction of Portuguese Ceylon Incorporation of parts of Kotte and Sitawaka into the Kingdom of Kandy Capture of Colombo Galle Jaffna Raigama and much of Sitawaka by the Dutch and the establishment of Dutch Ceylonය ද ධ වත රයන Kingdom of Sitawaka Kingdom of Kandy Principality of Raigama Kingdom of Jaffna Supported by Zamorin of Calicut Kingdom of Tanjore Vanni chieftains Portuguese Empire Kingdom of KotteFrom 1638 Dutch East India Companyආඥ පත යන සහ න යකයන Mayadunne Rajasinha I Rajasuriya Nikapitiya Bendara Vimaladharmasuriya I Senarat Rajasimha II Cankili I Puviraja Pandaram Cankili IIPedro Lopes de Sousa Jeronimo de Azevedo Constantino de Sa de Noronha Diogo de Melo de Castro Bhuvanaikabahu VII Dharmapala of KotteAdam Westerwold Willem Jacobszoon Coster Jan Thyszoon Payart Joan Maetsuycker Jacob van Kittensteyn Adriaan van der Meyden බ ද ණ ර ජධ න අතර ප වත ද ශප ලන එද ර ව ද කම ස ර කම න ස ව ද යක ප ලකය න ර ජධ න ක හ පයක ස හ සනයට පත ක ර ම සහ ව නත ප රද ශ ස ජ වම ප ලනය ක ර ම ත ළ න ප ත ග ස න ද වය න ස ය බලප ම ප ළ ල කළහ ම ම ක ට උපක රම මඟ න 1551 ස ට ක ට ට ර ජධ න ය ප ලනය ක ර මට ඔව න ට හ ක ව නම ත එහ ප රධ න ප රත ල භ ය ව ය 1521 ස ට 1587 දක ව ක ලය ත ළ ල ක ව බ හ ප රද ශ ආවරණය වන පර ද ව ය ප ත ක ර මට හ ක ව ව ය අනත ර ව ස ත වක පළම වන ර ජස හ රජ ප ත ග ස න ද වය න න පලව හ ර මට උත ස හ කළ නම ත 1587 88 ද ක ළඹ වටල ම ද ද ඩ අල භ හ න ස ද ව ය අල ත න යටත කරගත බ හ ප රද ශ ස ත වකට එර හ ව ක රල ග ස හ බ ද න හ අස ව ධ න ත මක ප රත ව ද ර ජධ න ප ත ග ස ව ය ප ත ය සඳහ පහස ඉලක ක බවට පත ව ය ම ල ටර ග ට ම ම ල වක න සහ ද ශප ලන උපක රම ම ල වක න ප ත ග ස න ය පනය 1591 රය ගම 1593 සහ ස ත වක 1593 යන ර ජධ න ප ලනය කළහ 1592 ද ප ත ග ස න ව ස න මහන වර ර ජධ න ය ස හ සනය මත ස ව ද යක ප ලකය ක පත කළ නම ත ස ක කටය ත අවස ථ වන හ ද ඔහ ම ය ග ය අතර ඔව න ට ඉවත ව මට ස ද ව ය ශ ර ල ක ව අවස න ප රධ න ර ජධ න ය යටත කර ග න මට උත ස හ කළ ප ත ග ස න 1594 දන ත ර ව ය ප රය ද මහන වර ව ත ප ර ණ හම ද ආක රමණය ද යත කළහ උඩරට ගර ල ල ය ද ධය න ඔව න ග ම ළ හම ද වම අත ග ද ම මත සමඟ ප ත ග ස න ට ම ම ආක රමණය ව යසනයක ව ය ය ද ධය ඇණහ ට මකට ලක ව අතර මහන වර අල ල ග න මට ප ත ග ස න ගත උත ස හයන ප න ප න ප රත ක ෂ ප කළ අතර අන ක අතට ප ත ග ස න ද වය න න පලව හ ර මට උඩරට හම ද වන ට න හ ක ව ය ප ත ග ස න ග බල ප රද ශය සහ උඩරට ර ජධ න ය යන ද අ ශය ම ක රල ම ල වක 1621 ද ද ප ර ශ වයම එකඟත වයකට ග න ඒමට හ ත ව ය ග ව ස ම න මහන වර න ල වශය න ප ත ග ලය යටත ව ජ තයක බවට පත ව නම ත යථ ර ථය ද එහ ස ව ධ නත වය පවත ව ග න යන ලද ම මග න ද ප ර ශවයටම තම තමන ග ප රද ශයන හ ක රල මර දනය ක ර මට හ ක ව අතර ඊළඟ අව ර ද ද හත ත ළ ඔව න අතර ruජ ග ට ම අවසන ව ය 1621 ද වන න අධ පත න යටත කර ග න මට ද ප ත ග ස න ට හ ක ව ය පට න 1 ආශ ර ත 2 සටහන 3 ම ල ශ ර 3 1 උපහරණආශ ර තස ස කරණයList of captains of Portuguese Ceylon List of captain majors of Portuguese Ceylon List of captain generals of Portuguese Ceylon Forts in Sri Lankaසටහන ස ස කරණයම ල ශ රස ස කරණයඋපහරණස ස කරණය nbsp ම ම ල ප ය තවමත අ ක ර ල ප යක ව ක ප ඩ ය වට උදව වක ල ස න ඔබ හට එය ව හ ද ව ල ය හ ක vte https si wikipedia org w index php title ස හල ප ත ග ස ය ද ධ amp oldid 692655 ව ත න සම ප රව ශනය ක ර ණ